گردشگری می‌تواند به صنعت اول ارزآور در دوران تحریم تبدیل ‎‌شود؟

خروج آمریکا از برجام و بازگشت مجدد تحریم‌ها موجب شد تا بسیاری از فعالان صنایع مختلف نگران ایجاد تأثیرات منفی تحریم‌ها بر روند فعالیت خود باشند. صنعت گردشگری هم از این قاعده مستثنا نبود و از اردیبهشت‌ماه سال جاری که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا به‌طور رسمی خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد، فعالان این عرصه نگران ایجاد موج تبلیغات منفی علیه ایران بودند که می‌تواند به کاهش میزان گردشگران ورودی بینجامد.

بااین‌وجود، آمار منتشرشده از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور حاکی از رشد گردشگری در سال جاری است که به گفته فعالان صنعت گردشگری کاهش ارزش پول کشور یکی از مهم‌ترین دلایل روی آوردن گردشگران خارجی به‌ویژه گردشگران کشورهای همسایه به ایران است.

پیش‌ازاین، علی‌اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور از رشد 51 درصدی گردشگر ورودی به ایران در 6 ماهه اول سال خبر داده بود. محمد خیاطیان معاون توسعه مدیریت سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور هم گفته بود که تنها در نیمه نخست سال جاری، بیش از 6 میلیون گردشگر خارجی به ایران سفرکرده‌اند و بر اساس ادعای ولی تیموری معاون گردشگری کشور، ایران در نیمه دوم سال 97 شاهد افزایش گردشگران خارجی خواهد بود.

فعالان صنعت گردشگری تأکید می‌کنند در شرایطی که به‌واسطه اعمال تحریم‌ها، توفیق اجباری رشد توریسم نصیب کشور شده است، باید از این فرصت به نفع اقتصاد کشور استفاده کرد. چراکه این صنعت به تنهایی می‌تواند در شرایط بین‌المللی، ارزآوری قابل‌توجهی برای کشور به همراه داشته باشد.

علی‌اصغر ظریفکار فرد عضو کمیسیون گردشگری، اقتصاد ورزش و اقتصاد هنر اتاق ایران بهبود وضعیت گردشگری ورودی را به نفع کل جامعه می‌داند. او در گفت‌وگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» تأکید می‌کند که این فرصت به‌خودی‌خود موجب رشد صنعت گردشگری نخواهد شد بلکه باید زیرساخت‌های حمایت از صنعت گردشگری که در این شرایط می‌تواند برای کشور ارزآوری قابل‌توجهی به همراه داشته باشد، تقویت شود.
او تأکید می‌کند تمایل گردشگران خارجی به ایران موضوع تازه‌ای نیست. طی چند سال گذشته که رویدادهای مشابه وضعیت فعلی در بازار ارز و ریال اتفاق نیفتاده بود، ایران جزو مقاصدی بود که همیشه در اولویت گردشگران خارجی قرار داشت. حتی علاوه بر فعالان اقتصادی در داخل کشور، سرمایه‌گذاران خارجی همیشه مایل بودند که در صنعت گردشگری ایران سرمایه‌گذاری کنند. بااین‌حال هیچ‌وقت این موضوع از طرف دولت در دوره‌های مختلف جدی گرفته نشد.
به اعتقاد این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی ایران جرات می‌خواهد و ایجاد این مهم در گروی تقویت زیرساخت‌هاست.
به گفته ظریفکار فرد آمار اعلام‌شده مبنی بر 6 میلیون گردشگر ورودی، کاملاً دولتی است و اگر بخواهیم این آمار را بر مبنای گردشگرانی که در هتل‌های شهرهای توریستی مانند شیراز مستقر شده‌اند، محاسبه کنیم آمار واقعی گردشگران ورودی یک میلیون نفر خواهد بود.
کمبود هتل، مهم‌ترین ضعف زیرساختی
ظریفکار فرد عضو کمیسیون گردشگری اتاق ایران بابیان این موضوع که در حال حاضر کمبود اقامتگاه و مشکل زیرساختی در تأسیس هتل‌ها برای جذب گردشگران خارجی، یکی از مهم‌ترین موانع توسعه صنعت گردشگری است، تأکید کرد: به نظر می‌رسد با توجه به این وضعیت، مهم‌ترین وظیفه دولت تأمین نقدینگی، ایجاد تسهیلات برای سرمایه‌گذاران و به‌خصوص بخش خصوصی است.
به گفته این عضو کمیسیون گردشگری اتاق ایران، در چند سال گذشته دولت از هیچ اقدامی که موجب دلسرد شدن بخش خصوصی در صنعت گردشگری شود، دریغ نکرده است و هر جا که بخش خصوصی برای ساخت هتل یا مراکز اقامتی جدید پیش‌قدم شده، با سرکوب قیمت‌ها از طرف دولت یا ساخت مراکز دولتی روبه‌رو بوده که عملاً به این معنی است که بخش خصوصی هتل نسازد.
ضرورت ایجاد ثبات واقعی به‌جای ثبات دستوری
ظریفکار فرد تصریح کرد: تا زمانی که ثبات نسبی در داخل کشور و به‌خصوص نظام بانکی و مالی وجود نداشته باشد و از طرفی تا وقتی ارز بدون هیچ ثباتی در کانال‌های مختلف برای خود می‌چرخد و دولت به‌جای ایجاد ثبات واقعی دنبال ثبات دستوری می‌گردد، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که سرمایه‌گذار، ریسک هزینه برای تأسیس اقامتگاه‌های جدید در داخل کشور را به خود بدهد.
ظریفکار فرد همچنین تأکید کرد که باید از سیاسی کردن اقتصاد دوری کرد چراکه آسیب‌های ناشی از این سیاسی شدن در صنعتی مانند گردشگری غیرقابل‌جبران است.
حمایت از بخش خصوصی به‌عنوان نقشه راه صنعت گردشگری تعریف شود
ظریفکار فرد با تأکید بر ضرورت تدوین نقشه راه صنعت گردشگری در دوران تحریم‌ها، گفت: حمایت از بخش خصوصی باید به‌عنوان مهم‌ترین جزء این نقشه راه تدوین شود.
او همچنین باهدف حمایت از گردشگران داخلی پیشنهاد داد تا دولت به روال سال‌های گذشته، با در نظر گرفتن بن کارت‌های تخفیف گردشی که شامل اقامت در هتل‌ها هم بود، گردشگری داخلی را تقویت کند.
او در همین زمینه توضیح داد: با در نظر گرفتن حدود 5 میلیون کارمند دولت که دریافت‌کننده اصلی این بن کارت‌ها خواهند بود، به‌خودی‌خود مشتری دائمی برای مشاغل موجود در شهرهای توریستی ایجاد می‌شود. از طرفی وقتی مشتری دائمی در این تعداد برای مقاصد گردشگری داخلی کشور موجود باشد، همراه با افزایش کیفیت، قیمت‌ها هم افت خواهد کرد.