اولین نشست کمیته گردشگری خلاق کمیسیون گردشگری و صنایع وابسته اتاق ایران روز گذشته با حضور جمعی از فعالان صنعت گردشگری و نمایندگانی از باشگاه توسعه گردشگری خلاق یونسکو، وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، شهرداری تهران و منطقه آزاد اروند تشکیل جلسه داد.
علی‌اکبر عبدالملکی رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع وابسته اتاق ایران در ابتدای این نشست، از وضعیت فعلی صنعت گردشگری گفت و اعلام کرد که از زمان شیوع ویروس کرونا تاکنون، حدود 97 درصد از مشاغل حوزه گردشگری متأثر از این ویروس آسیب‌دیده‌اند.
بااین‌حال به عقیده عبدالملکی، فعالان حوزه گردشگری باید دست‌به‌دست هم داده و از اندک فرصت‌های موجود به نفع خود بهره گیرند.
او همچنین به انتقاد از نحوه عملکرد دولت طی سال‌های گذشته در حوزه صنعت گردشگری پرداخت و افزود: متأسفانه همان زمانی که نفت مانند امروز تحریم نبود و می‌توانستیم روزانه حدود 3 میلیون بشکه به فروش برسانیم، دولت از نوسازی ناوگان حمل‌ونقل و توسعه جاده‌ها غفلت ورزید و حال که به اینجا رسیده‌ایم، مدام از اهمیت صنعت گردشگری و نقشی که این صنعت در کسب درآمدهای ارزی دارد، صحبت می‌شود.
عبدالملکی با توجه به حضور رئیس ستاد گردشگری تهران در این نشست، خواستار ایجاد شکل‌گیری معاونت گردشگری در شهرداری تهران شد و بر ضرورت شکل‌گیری برند شهری تهران تأکید کرد.
در ادامه سهند عقدایی رئیس کمیته گردشگری خلاق به ارائه توضیحاتی درباره اهمیت گردشگری خلاق در شرایط فعلی و الزامات موفقیت این نوع گردشگری پرداخت.
بر اساس توضیحات ارائه‌شده از سوی عقدایی، گردشگری خلاق در مقابل گردشگری انبوه قرار می‌گیرد که اغلب گردشگران این حوزه منفعل هستند؛ اما در گردشگری خلاق، اصل بر فعالیت گردشگران است تا تجربه به دست بیاورند.
او تصریح کرد: گردشگری خلاق از سال 2014 به‌عنوان یک شاخه مهم از گردشگری جای خود را در این صنعت بازکرده است و در حال حاضر در کشورهایی مانند هند یا ویتنام کاربرد بسیاری دارد.
عقدایی افزود: وضعیت فعلی به‌گونه‌ای نیست که بخواهیم از دولت توقع داشته باشیم تا در حوزه زیرساخت‌ها، اقدامات جدی انجام دهد؛ بنابراین در این شرایط باید بر نوعی از گردشگری تمرکز داشته باشیم که اساس آن داشته‌های فعلی‌مان است.
او همچنین کمبود تنوع دربسته‌های سفری را موردانتقاد قرارداد و تأکید کرد که این کمبود تنوع منجر به افزایش قیمت‌ها و رقابت مخرب در مقصد گردشگری خواهد شد و حاشیه سود گردشگری را کاهش خواهد داد.
آموزش و مشاوره به صاحبان کسب‌وکارهای کوچک به‌خصوص در شهرهای کوچک، تجاری‌سازی ظرفیت‌های گردشگری و ایجاد مرکز شتاب‌دهنده اقتصادی در حوزه گردشگری به‌عنوان مهم‌ترین برنامه‌های کمیته گردشگری خلاق از سوی عقدایی معرفی شد.
او همچنین اعلام کرد که با فعالیت کمیته گردشگری خلاق در کمیسیون گردشگری اتاق ایران، سه کارگروه « تحقیق و توسعه آموزش»، « روابط عمومی و تولید محتوا» و « احیای کسب‌وکارهای مبتنی بر گردشگری خلاق» به زودی فعالیت خود را آغاز خواهند کرد.
پس از آن، امیر روشن‌بخش معاون دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو نیز در این نشست اظهار کرد: در سال ۲۰۱۹ جمعاً ۶۶ شهر به عنوان شهر خلاق ثبت شده‌اند که به‌عنوان‌مثال در حوزه خوراک، موسیقی، ادبیات و صنایع‌دستی بوده‌اند. همه این شهرها یک الگو دارند که ما تنها کافی است آن را محلی و بومی کنیم. برخی از این شهرهای خلاق همتا دارند مانند شهر رشت و شهر رام الله. می‌توان روزها را به نام این شهرهای خلاق نام‌گذاری کرد و برای آن‌ها برنامه داشت.
به گفته او، یونسکو الگوی توسعه برند شهری را برای سال ۲۰۱۹ معرفی کرد ولی از ایران هیچ شهری معرفی نشد.
روشن‌بخش ابراز امیدواری کرد که با بهره‌مندی از ظرفیت‌های کمیسیون ملی یونسکو و همچنین مشارکت کمیسیون گردشگری اتاق ایران به‌عنوان بازوی اجرایی، ایران بتواند در حوزه گردشگری خلاق اقدامات ارزشمندی انجام دهد.
او همچنین از ثبت مسیر گردشگری تاریخ و تمدن ایران با محوریت شهرهای همدان، کرمانشاه و سنندج خبر داد که قرار است به‌عنوان مسیرهای تمدن و فرهنگ معرفی شوند و شهرداری این سه شهر تمام‌تلاش خود را به‌کارگیرند تا با برنامه‌ریزی و استراتژی مؤثر، محور گردشگری غرب کشور را راه‌اندازی کنند.
غفلت از توسعه گردشگری دریایی
لیلا اژدری مدیرکل دفتر همکاری و توافق‌های ملی گردشگری وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری هم مهم‌ترین برنامه‌های این وزارتخانه را در حوزه گردشگری به‌خصوص گردشگری موضوعی تشریح کرد.
به گفته اژدری، وزارت گردشگری در سال‌های گذشته با تمرکز دادن گردشگری موضوعی درصدد رفع موانع حوزه گردشگری است؛ او در همین رابطه به گردشگری کشاورزی اشاره کرد که پس از دو سال بحث و تبادل‌نظر میان بخش خصوصی و دولت جای خود را در کشور پیدا کرده است و در بسیاری از استان‌ها مراکز گردشگری کشاورزی راه‌اندازی شده است و تلاش شده تا این مراکز شناسنامه‌دار شوند.
اژدری خاطرنشان کرد: متأسفانه به‌رغم ظرفیت‌های گردشگری دریایی، اما همچنان این نوع گردشگری در کشور مغفول مانده است و موانع مقرراتی و دولتی بسیاری در این حوزه وجود دارد که امیدوار هستیم با رفع آن‌ها، شاهد توسعه گردشگری دریایی باشیم.
ضرورت اتخاذ نگاه ویژه به ظرفیت‌های روستاها
در ادامه این نشست سمیه عباسیان رئیس باشگاه توسعه گردشگری خلاق یونسکو توضیحاتی درباره آموزش بر پایه گردشگری خلاق داد و تأکید کرد که باید از ظرفیت روستاها به نفع توسعه گردشگری استفاده شود. بر همین اساس او، «تجاری‌سازی ظرفیت‌های گردشگری» را یکی از مهم‌ترین برنامه‌های این باشگاه اعلام کرد.
راه‌اندازی سامانه گردشگری تهران
مهرشاد کاظمی، رئیس ستاد گردشگری تهران که به نمایندگی از شهرداری تهران در این نشست حضور داشت، از برنامه‌های شهرداری تهران در راستای معرفی ظرفیت‌های پایتخت و معرفی آن به‌عنوان مقصد گردشگری سخن گفت.
او گفت: تهران شهر ناشناخته‌ای است و هنوز بسیاری از جنبه های گردشگری آن ناشناخته مانده است.
کاظمی افزود: ما برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی راداریم. می‌دانیم که اطلاعات گردشگری زیادی درباره تهران وجود دارد ولی هیچ‌وقت آن‌ها تجمیع نشده‌اند. به همین دلیل سامانه جامع گردشگری تهران را راه‌اندازی کرده‌ایم.
کاظمی همچنین، از آماده‌سازی طرح تفصیلی شهر تهران باهدف تهیه پهنه گردشگری خبر داد و ابراز امیدواری کرد که با همکاری نهادهای ذینفع، برند شهری تهران شکل گیرد.
آماده‌سازی طرح جامع گردشگری اروند
سید محمد سیدی مدیر اجرایی معاونت فرهنگی منطقه آزاد اروند هم با ارایه توضیحاتی درباره طرح جامع گردشگری اروند، اظهار کرد: با انجام این طرح، ظرفیت‌ها شناسایی شده است و امیدوار هستیم تا براساس شناختی که از منطقه داریم، گردشگری بر پایه بوم گردی را توسعه دهیم.
او یکی از اهداف این برنامه را کسب درآمد برای روستاهای کوچک با هزینه کم عنوان کرد و توسعه گردشگری آبی را یکی دیگر از اولویت‌هایی عنوان کرد که در اجرای این طرح در دست پیگیری است.
