با انباشت حدود هشت میلیون تن کالا در گمرک و بنادر که بخشی از آن کالاهای اساسی و بخشی دیگر عمدتا مواد اولیه تولید بود، سرانجام بعد از رایزنی ها و مذاکرات صورت گرفته بین دستگاه های مربوطه مصوباتی در ستاد اقتصادی هماهنگی دولت صادر شد که بر اساس آن با رفع موانع ترخیص کالا که عمدتا مسائل ارزی بود ترخیص فوری کالاهای اساسی و مواد اولیه تولید درچارچوب تعیین شده از ۱۷ آبان ماه در دستور کار قرار گرفت. در این فاصله باید صاحبان کالا که مشمول مصوبه بودند به سرعت نسبت به ترخیص اقدام می کردند.
مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک ایرانبا اشاره به آخرین وضعیت ترخیص کالاها طبق مصوبه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت گفت که در مدت گذشته بیش از ۱.۴ میلیون تن کالا از گمرک ترخیص شده است.
وی با اشاره به لزوم اقدام فوری صاحبان کالاهای مشمول مصوبه گفت: در خصوص کالاهای اساسی و تولیدی هیچ عذری برای صاحبان کالا جهت ترخیص کالای خود از گمرک وجود ندارد. بر این اساس موضوع به قید فوریت بررسی و اگر صاحب کالایی در این رابطه تعلل کند طبق مفاد (۲۴) قانون امور گمرکی مقررات متروکه درباره آن اعمال خواهد شد.
ارونقی ادامه داد: در مورد کالاهایی که به مرحله پروانه رسیده و بیش از یک ماه در گمرکات مانده اند نیز در صورت عدم مراجعه صاحب کالا برای بیرون بردن کالای مربوطه مقررات متروکه برای آنها نیز اعمال می شود.
این مقام مسئول در گمرک ایران با بیان اینکه گمرکات اجرایی موظفند به سرعت تعداد اظهارنامه های در جریان خود را برای کالاهای اساسی و تولیدی کاهش داده و به صفر برسانند یادآور شد: بر این اساس گمرکات با پیگیری موضوع از مراجع تحویل گیرنده کالا، ضمن اعمال مقررات متروکه برای کالاهایی که بیش از موعد مقرر در اماکن مربوطه مانده و صاحبان کالا نسبت به اظهار آن اقدام نمی کنند اخطار لازم را داده و مقررات متروکه را اعمال می کنند.
با ابلاغ مصوبات اخیر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت و ستاد تنظیم بازار، برای رفع موانع ترخیص کالا که در اهم آن حل و فصل مشکلات ارزی قرار داشت، مقرر شد که بانک مرکزی تأمین ارز ترجیحی کالاهای اساسی فاقد اسناد مالکیت، با اولویت اعلامی وزارت صمت انجام دهد، همچنین بانک مرکزی نسبت به صدور اعلامیه تأمین ارز برای کالاهای اساسی اعتباری با تعهد سه ماهه از زمان ترخیص کالا از گمرک (جهت تأمین ارز ترجیحی) اقدام کند.
از سوی دیگر کالاهای اساسی و کالاهای ضروری مورد نیاز واحدهای تولیدی با تشخیص و اعلام وزارت صمت (دارای قبض انبار تا ۱۰ آبانماه ۹۹)، بدون الزام به کدرهگیری بانک مرکزی، از گمرکات ترخیص شوند؛ به گونه ای که از تاریخ ۱۰ آبان به بعد واردکنندگان بتوانند از رویه های بانکی (ارز نیما) واردات در مقابل صادرات (خود و غیر)، برای پروانه های صادراتی سال ۱۳۹۸ به بعد، ارز اشخاص، از طریق سامانه جامع تجارت (کنترل توسط صمت و بانک مرکزی) استفاده کنند.
همچنین گمرک ایران نسبت به ترخیص درصدی کالاهای اساسی و نهاده های تولید (ردیف تعرفه و اولویت توسط صمت اعلام می گردد) تا سقف ۹۰٪ که در صف «تخصیص» یا «تأمین» ارز بانکی باشند اقدام کند و از سویی چنانچه ردیف تعرفه مندرج در ثبت سفارش کالا با استنباط گمرک تغییر کند، مشروط براین که شرح تجاری کالا تغییر نکند و ردیف تعرفه استنباطی گمرک، جزو ردیف تعرفه کالاهای ممنوعه (گروه۴) یا اولویت ارزی غیرفعال(گروه ۲۷)، یا ردیف تعرفه کالاهای دارای تولید مشابه داخلی نباشد، درخصوص اقلام گروه های ۱ و ۲۱، ۲۲، ۲۳ و ۲۴، نیازی به اصلاح ثبت سفارش وزارت صنعت، معدن و تجارت نخواهد بود.