در سال گذشته، در شرایطی که قیمت نفت روند نزولی در پیش‌گرفته بود و کارشناسان حتی رسیدن قیمت هر بشکه نفت به زیر 20 دلار را نیز پیش‌بینی می‌کردند، تولیدکنندگان بزرگ نفت تصمیم گرفتند با کاهش تولید خود، عرضه و تقاضای بازار نفت را متعادل کنند.
تولیدکنندگان نفتی عضو و غیر عضو اوپک چندین نشست برای تصمیم‌گیری درباره فریز نفتی برگزار کردند و ایران پیش از برگزاری همه این نشست‌ها اعلام کرد که تا زمان رسیدن سهم ایران از بازار نفت به‌اندازه قبل از تحریم‌ها، هرگز حاضر به کاهش تولید نفت خود نخواهد بود. در این میان، در دو نشست ابتدایی فریز نفتی، عربستان کاهش تولید نفت خود را به همراهی و پایبندی ایران به کاهش تولید منوط کرد و درنتیجه هیچ نتیجه‌ای حاصل نشد.
عاقبت، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در نشست رسمی خود در تاریخ 30 نوامبر 2016 (دهم آذر 95) در وین برای نخستین بار از سال 2008 میلادی با کاهش تولید موافقت کرد تا با کم کردن از مازاد عرضه نفت در بازارها به بالا رفتن سطح قیمت‌ها کمک کند. در این توافق، ایران نیز تا رسیدن سطح تولید به میزان پیش از تحریم، از اجرای این توافق مستثنی شد.
تحت تأثیر این توافق، به‌تدریج قیمت هر بشکه نفت به قیمت‌های بالای 50 دلار رسید. این در حالی بود که وزرای نفت کشورهای حاضر در توافق فریز نفتی، قیمت مطلوب برای نفت را بهای 60 تا 70 دلار برای هر بشکه عنوان می‌کردند و این مسئله، دورنمای ادامه توافق کاهش تولید را روشن‌تر می‌کرد. بااین‌وجود، پس از رشد قیمت نفت به محدوده بالای 50 دلار، گه‌گاه خبرهایی مبنی به عزم برخی کشورها، ازجمله عراق، لیبی و روسیه برای افزایش تولید نفت خام در آینده به گوش می‌رسد.
در میان اما، برخی منابع آگاه، اخیراً به خبرگزاری رسمی کویت اعلام کرده‌اند که صادرکنندگان نفت عضو و غیر عضو اوپک پس از انجام رایزنی‌های مشترک به این تصمیم رسیده‌اند که توافق وین (کاهش تولید نفت) را به مدت 6 ماه دیگر تمدید کنند. طبق اعلام این منابع، توافق به‌گونه‌ای حاصل شده است که پس از پایان مدت 6 ماهه اول اجرای توافق، صادرکنندگان نفت، کاهش تولید را برای 6 ماه دیگر تمدید کنند.
نشست رسمی سازمان اوپک در تاریخ 4 خرداد 96 با حضور وزیران نفت کشورهای حاضر در طرح فریز نفتی برگزار خواهد شد و وزیر نفت ایران این‌گونه می‌گوید که اگر اکثریت اعضای اوپک از تمدید توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک برای کاهش عرضه نفت حمایت کنند، ایران هم مانند گذشته با دیگر اعضای این سازمان همراه می‌شود.
بیژن زنگنه درباره اینکه شانس تمدید این توافق چه اندازه است، گفت: ما در روزهای اخیر سیگنال‌های مثبتی از سوی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک به‌منظور تمدید این توافق ۶ ماهه برای نیمه دوم سال ۲۰۱۷ میلادی دریافت کرده‌ایم، اگر اعضای اصلی اوپک از تمدید این توافق حمایت کنند، ایران هم مانند گذشته با دیگر اعضای اوپک همراه می‌شود.
به گزارش وزارت نفت، زنگنه افزود: سطح کنونی تولید نفت خام ایران بر اساس منابع ثانویه اوپک نزدیک به روزانه سه میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه است و ما در بازه زمانی تعیین‌شده برای توافق اوپک به تعهد خود پایبند بوده‌ایم اگرچه تصمیم داریم تولید نفت خود را افزایش دهیم.
وزیر نفت درباره اینکه آیا در نشست آتی وزیران نفت و انرژی اوپک در وین بر سر تمدید توافق کاهش عرضه به توافق می‌رسند یا نه، تصریح کرد: ما سیگنال‌های مثبتی برای حصول این توافق دریافت کرده‌ایم.
مذاکرات جدی با توتال ادامه دارد
زنگنه در پاسخ به این سؤال که آیا هدف ایران در امضای قراردادهای نفتی، همکاری با شرکت‌های آسیایی و روس خواهد بود یا با شرکت توتال هم قراردادی امضا خواهید کرد، گفت: ما به‌طورجدی در حال مذاکره با توتال و دیگر شرکت‌ها مانند مرسک دانمارک، لوک اویل روسیه، پرتامینای اندونزی، وینترسهال آلمان، او ام وی اتریش هستیم.
وی افزود: در مرحله نخست ما برای ارائه طرح جامع توسعه (MDP) میدان‌های نفت و گاز با شرکت‌های بین‌المللی تفاهم‌نامه امضا کردیم، سپس به مذاکره درباره مسائل مالی و قراردادی خواهیم پرداخت و این روند به زمان دارد، اما ما در حال گذراندن این مراحل هستیم و پیشرفت آن قابل‌قبول است.
زنگنه درباره اینکه آیا مانعی برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های اروپایی در ایران وجود دارد یا نه، گفت: این موضوع به خود آنها و خواست اتحادیه اروپا بستگی دارد، در گذشته زمانی که از سوی آمریکا محدودیت‌هایی برای شرکت‌های اروپایی وجود داشت، این شرکت‌ها می‌توانستند با حمایت اتحادیه اروپا وارد صنعت نفت و گاز ایران شوند.
وی تصریح کرد: امیدواریم که اتحادیه اروپا از شرکت‌های اروپایی برای همکاری در صنعت نفت و گاز و مشارکت در پروژه‌های ایران حمایت کند و بسیار روشن است که ۱۵ سال پیش زمانی که ما توسعه ۶ تا هفت فاز پارس جنوبی را آغاز کردیم سیگنال‌های مهمی به بازارهای بین‌المللی فرستادیم.
هیچ‌کس نمی‌تواند توسعه صنعت نفت و گاز ایران را متوقف کند
وزیر نفت ادامه داد: ما فازهای پارس جنوبی را در دوران تحریم توسعه دادیم و این به معنای این است که هیچ‌کس نمی‌تواند توسعه صنعت نفت و گاز ایران را متوقف کند، شاید تنها بتوانند روند سرعت فعالیت‌های توسعه‌ای ما را کند کنند.
زنگنه تأکید کرد: من فکر می‌کنم مشکل مسائل اعتباری و مالی نیست بلکه سیاسی است، زیرا با توجه به فعالیت‌هایی که شرکت‌های بین‌المللی در ایالات‌متحده آمریکا دارند، از سوی دولت این کشور با محدودیت‌ها و فشارهایی روبه‌رو می‌شوند.
وی گفت: من امیدوارم که اتحادیه اروپا از شرکت‌های اروپایی برای حضور و مشارکت در کشوری که بزرگ‌ترین دارنده ذخایر نفت و گاز جهان است، به‌منظور تضمین عرضه امنیت انرژی نه‌تنها در اروپا بلکه همه جهان، حمایت کند.
وزیر نفت در واکنش به این پرسش که شرکت شلمبرژه گفته است تصمیمی برای همکاری با ایران ندارد آیا این موضوع به تحریم‌ها و محدودیت‌ها مربوط می‌شود، گفت: این موضوع به خود شرکت‌ها بستگی دارد اگر بیایند می‌توانند از فرصت خوب همکاری با صنعت نفت و گاز ایران استفاده کنند و اگر امتناع کنند ما با شرکت‌های دیگری همکاری خواهیم کرد.
زنگنه درباره مذاکرات با اتحادیه اروپا در حوزه انرژی هم گفت: اتحادیه اروپا با وزارتخانه‌های نیرو، نفت و سازمان حفاظت محیط‌زیست مذاکراتی دارد، ما از گسترش همکاری‌ها و مذاکرات استقبال می‌کنیم و محورهای مذاکره درباره مسائلی مانند بهینه‌سازی مصرف انرژی در صنایع، انرژی‌های تجدید پذیر، مسائل زیست‌محیطی و جلوگیری از سوزاندن گازهای مشعل است.
وی افزود: ما درباره ادامه مذاکرات در این حوزه‌ها و پیدا کردن راهی برای توسعه همکاری‌ها با مقام‌های اتحادیه اروپا گفت‌وگو کردیم و اتحادیه اروپا خواهان مشارکت در صنعت نفت و گاز ایران هستند و ما نه‌تنها از حضور شرکت‌های بزرگ اروپایی بلکه از همکاری با شرکت‌های متوسط این قاره نیز استقبال می‌کنیم.
بهترین راه برای صادرات گاز به اروپا عرضه به‌صورت ال ان جی است
وزیر نفت درباره آمادگی ایران برای صادرات گاز به قاره اروپا گفت: ما حجم بالایی گاز داریم و در دولت یازدهم ما بیش از ۳۰۰ میلیون مترمکعب گاز با وارد مدار کردن ۱۱ فاز جدید پارس جنوبی به تولید گاز شیرین خود اضافه کردیم.
زنگنه تصریح کرد: اولویت ما برای آینده صادرات گاز با خط لوله به کشورهای همسایه ایران است و ما فکر می‌کنیم بهترین راه برای عرضه گاز به اروپا صادرات به‌صورت گاز طبیعی مایع‌شده (آلان جی) است، زیرا ما برای صادرات گاز از طریق خط لوله به این قاره با دشواری‌های روبه‌رو هستیم، اما مشکل اصلی موضوع اختلاف قیمت آلان جی در اروپا و آسیای شرقی است.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا مذاکره با توتال برای اجرای پروژه آلان جی در ایران ادامه خواهد داشت، گفت: ما این موضوع را رد نمی‌کنیم اما درعین‌حال نمی‌توانیم برای یک بازه نامحدود منتظر سرمایه‌گذاران باشیم.