رادیو مجازی اتاق ایران - 5 اردیبهشت 1403

یادداشت احمداصغری قاجاری

جایگاه حمل‌ونقل در توسعه گردشگری پایدار

احمد اصغری قاجاری رئیس کمیسیون گردشگری، اقتصاد هنر و اقتصاد ورزش اتاق ایران طی یادداشتی به اهمیت سیستم حمل و نقل در توسعه گردشگری پرداخته است.

احمد اصغری قاجاری

رئیس کمیسیون گردشگری ،اقتصاد هنر و اقتصاد ورزش اتاق ایران
23 مهر 1397
کد خبر : 15805
اشتراک گذاری
اشتراک گذاری با
تلگرام واتس اپ
لینک

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دستگاه‌های حمل‌ونقل، دخالـت انسـان و اجتمـاع در آن به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم است. این ویژگی سبب گستردگی، ارتباط و تـداخل آن بـا سـایر دستگاه‌های اجتماعی و انسانی از یک‌سو و غیرقابل‌پیش‌بینی بودن و پیچیدگی آن از سوی دیگر شـده اسـت.

اصـولاً نیازهای حمل‌ونقلی شامل نیاز به‌جا بجایی عموماً در فعالیت‌های اقتصادی و کاری همچنین نیـاز به‌جا بجایی در چرخه ارتباطات اجتماعی است؛ اما یکی از بخش‌هایی که به‌موازات توسعه حمل‌ونقل در جهان به‌شدت در حال گسترش مشابه و مرتبط با آن بوده، بخش گردشگری است. این بخش در قالب‌های متنوعی ظهور پیداکرده و اکنون به‌عنوان یک صنعت پربازده و متحـول کننـده مطـرح است.

بخش حمل‌ونقل و بخش گردشگری در پاره‌ای اوقات دو بخش غیرقابل‌تفکیک هستند که دارای اثرات متقابلی بر روی‌هم هستند. اهمیت این بخش در توسعه جوامع مخصوصاً درکشـورهای درحال‌توسعه ایجاب می‌کند تا در این وادی بین‌رشته‌ای تلاش‌هایی در جهت شناخت و بررسی رابطه این دو مقوله صورت پذیرد.

حمل‌ونقل بخشی لاینفک از گردشگری محسوب می‌شود و دارای دو کارکرد اصلی وسیله جابه‌جایی گردشگران از مبدأ به مقصد  و جاذبه و خدمت‌رسانی برای گردشگران در طول جابه‌جایی در وسیله نقلیه  به‌عنوان‌مثال تجربه مسافرت دریایی و یا سفر با قطار با مسیر خوش‌منظر در گردشگری است.

اقتصاددانان در رشته حمل‌ونقل برای تحلیل رفتار تولید سفر مسافران، عوامل تأثیرگذار در تقاضا تحت اثر عوامل اقتصادی و اجتماعی (نظیر سن، درآمد، مهارت و مشخصه‌های خانوادگی) و شرایط اقتصاد کلان را بررسی می‌کنند.

عوامل دیگر تأثیرگذار در تقاضای گردشگری عبارت‌اند از اخذ مالیات، تعطیلات قابل‌استفاده، آب‌وهوا و مسائل فرهنگی و به‌طورکلی عرضه در حمل‌ونقل گردشگری دارای مشخصه‌های مانند  هزینه اضافه برای تأمین جابجایی مسافر (قیمت جابجایی با هواپیما، قطار مسافربری و قایق) و محدودیت و تنظیم دولت برای نظارت بر عرضه است.

یکی از ویژگی‌های مهم جوامع مدرن، رشد سریع بخش حمل‌ونقل آن‌ها است. زیرساخت‌های مناسب و کافی، برای توسعه موفقیت­آمیز گردشگری، لازم و ضروری هستند. عموماً جاذبه‌های گردشگری تنها پس‌ازآنکه قابل‌دسترسی شده‌اند، توسعه‌یافته‌اند.

برای دستیابی به جاذبه‌های گردشگری که بسیاری از آن‌ها نیز در مناطق غیرشهری واقع‌شده‌اند، نیاز به احداث جاده‌ها و امکانات تکمیلی کنار آن‌ها است. به‌طورکلی، توسعه گردشگری نیازمند سرمایه­گذاری زیادی در امور زیربنایی و روبنایی  سیستم حمل‌ونقل است.

توسعه صنعت گردشگری به‌صورت امروزی مرهون پیشرفت‌های حاصله در توسعه صنعت حمل‌ونقل، علوم و فنون و نوعاً توسعه وسایل و تسهیلات و تأسیسات زیربنایی لازم برای مسافرت بوده است. حمل‌ونقل، مقاصد گردشگری را برای نواحی گردشگر خیز قابل‌دسترسی ‌می‌کند. کل گردشگری به راه دسترسی بستگی دارد. در حقیقت دسترسی یا عدم دسترسی، ‌می‌تواند موجب اتصال و یا انفصال مقصد شود .

 چنانچه کشوری خواستار رسیدن به توسعه گردشگری پایدار باشد، توجه به بخش حمل‌ونقل و رقابتی کردن و انحصار زدایی از آن ضرورت می‌یابد. نکته قابل‌توجه این‌که حمل‌ونقل خود می‌تواند به‌عنوان یک عنصر جذاب در گردشگری مطرح شود. برای مثال سفر با قایق یا قطارهای سریع‌السیر، جذابیت‌های خاص خود را دارد .

در همین رابطه