بنگاه‌های کوچک و متوسط نقش مهمی در ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی پایدار داشته و مسیر توسعه صنعتی بسیاری از کشورها با سرمایه‌گذاری و رشد این بنگاه‌ها پیش رفته است. این بنگاه‌ها به‌عنوان حلقه اتصال بین صنایع و بخش‌های مختلف نقش مهمی ایفا می‌کنند. تعریف بنگاه‌های کوچک و متوسط در سازمان‌های بین‌المللی و داخلی متفاوت بوده و غالباً براساس تعداد کارکنان یک واحد طبقه‌بندی می‌شود. بانک مرکزی ایران بنگاه‌های دارای 10 کارگر را خرد، 10 تا 49 کارگر را کوچک، 50 تا 99 کارگر را متوسط و بیش از 100 کارگر را بنگاه بزرگ تعریف می‌کند.
بر مبنای آخرین آمار (سال 1396) تعداد بنگاه‌های صنعتی کوچک و متوسط 27 هزار 315 واحد بوده که حدود 90 درصد کل واحدهای صنعتی کشور را به خود اختصاص داده است. تعداد شاغلان، میزان سرمایه‌گذاری و ارزش‌افزوده بنگاه‌های کوچک و متوسط به ترتیب 40، 24 و 20 درصد کل واحدهای صنعتی را تشکیل داده است. علاوه بر بخش صنعت، بنگاه‌های کوچک و متوسط در سایر بخش‌های اقتصادی نیز وجود داشته که آمار بنگاه‌های صنعتی به‌تنهایی بیانگر اهمیت آن‌ها در چرخه اقتصاد کشور است.
در سال‌های اخیر که شرایط رکود تورمی بر کشور حاکم شده، بنگاه‌های اقتصادی به‌ویژه بنگاه‌های کوچک و متوسط با مشکلات بسیاری ازجمله در حوزه تأمین مالی و نقدینگی مواجه گردیده‌اند. مؤلفه «دشواری تأمین مالی از بانک‌ها» در فصول مختلف پایش فضای کسب‌وکار همواره جزء چهار مانع اصلی فعالان اقتصادی بوده است. ازآنجاکه تأمین سرمایه به‌ویژه در مورد بنگاه‌های کوچک و متوسط از طریق بانک‌ها صورت می‌پذیرد، بنابراین چالش تأمین مالی از مهم‌ترین مشکلات پیش روی این بنگاه‌ها است. سیستم مالی بانک محور کشور از یک‌سو و نداشتن وثیقه‌های کافی و ریسک بالای بازپرداخت اصل و بهره تسهیلات از سوی دیگر، موانع مهم تأمین مالی این بنگاه‌ها است. علاوه بر این به دلیل رکود حاکم بر کشور، فروش بنگاه‌ها به‌صورت اعتباری و غیرنقدی انجام‌شده و در نتیجه بنگاه‌های کوچک و متوسط را با چالش تأمین سرمایه در گردش روبه‌رو کرده است.
مجموع تسهیلات بانکی ارائه‌شده در بخش‌های مختلف در سال 1398 بالغ‌بر 975هزار میلیارد تومان است. آمار عملکرد اجرای طرح تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط در سال 1398 حاکی از تأمین مالی تعداد ۳۷ هزار و ۴۶۲ بنگاه اقتصادی کوچک و متوسط با تخصیص مبلغی معادل ۵۴ هزار و 470 میلیارد تومان توسط شبکه بانکی است. این تسهیلات پرداختی به بنگاه‌های کوچک و متوسط 5.6 درصد از کل اعتبارات پرداختی در سال 1398 را شامل می‌شود که نه‌تنها رقم بسیار ناچیزی است بلکه بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی بایستی 10 درصد کل تسهیلات در اختیار بنگاه‌های کوچک و متوسط قرار می‌گرفته که این اتفاق نه در سال گذشته و نه در سال‌های قبل از آن قرار نگرفته است.
یکی از روش‌های تامین سرمایه بنگاه‌های کوچک و متوسط انتشار اوراق بدهی است. در ایران هزینه‌های انتشار اوراق مالی اسلامی بالا است. به‌علاوه ضمانت نرخ سود انتشار این اوراق بیشتر از 18 درصد از سوی بانک‌ها ممنوع است. در این خصوص می‌توان تعیین نرخ سود را به بازار واگذار نمود. همچنین با ایجاد یک پایگاه داده می‌توان اعتبار بنگاه‌های کوچک و متوسط را رتبه‌بندی کرده و از طریق پشتوانه دارایی‌های این شرکت‌ها اوراق بدهی منتشر نموده و ریسک عدم ایفای تعهدات را به سرمایه‌گذاران انتقال یابد. همچنین می‌توان ضمانت اوراق بدهی را به‌جز بانک‌ها، به شرکت‌های بیمه یا سرمایه‌گذاری واگذار نمود تا با افزایش سود، این اوراق برای خریداران جذاب گردد.
باتوجه به مشکلات تامین مالی از طریق نظام بانکی، توسعه بازارهای سرمایه به‌عنوان نهاد مکمل نظام بانکی پیشنهاد می‌شود. بسیاری از کشورها یک بازار مجزا را برای بنگاه‌های کوچک و متوسط ایجاد نموده و با دسترسی به اطلاعات و شفافیت و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری زمینه رشد و ورود به بازار اصلی سرمایه فراهم می‌گردد. در ایران بازار فرابورس در همین راستا تشکیل گردیده است. لکن با توجه به ایجاد چنین فرصتی برای ورود بنگاه‌های کوچک و متوسط به بازار سرمایه، به دلیل وجود مشکلات ساختاری و مشکلات مربوط به بازار ورود این بنگاه‌ها به بازار فرابورس از موفقیت چندانی برخوردار نبوده است.
از مهم‌ترین مشکلات ساختاری می‌توان به عدم تمایل شرکت‌ها به افشای اطلاعات و شفافیت، هزینه بالای تأمین مالی از طریق فرابورس، الزام به قواعد حاکمیت شرکتی و عدم آشنایی صاحبان بنگاه‌ها از روش‌های تأمین مالی از بازار سرمایه اشاره کرد. ازجمله مشکلات مربوط به بازار نیز ممنوعیت ورود سرمایه‌گذاران حقیقی، هزینه‌های بالای پذیرش و مشاوره و فرآیند طولانی پذیرش تا عرضه در بازار می‌توان نام برد.
برای گسترش تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط از طریق بازار سرمایه برخی اقدامات ضروری است. افزایش سواد مالی صاحبان بنگاه‌ها، تسهیل انتشار و عرضه اوراق بهادار توسط این شرکت‌ها، اصلاح قانون تجارت به‌منظور تسهیل فرآیند ثبت، تأسیس، تبدیل و تغییرات شرکت‌های سهامی با کمترین زمان ممکن و هزینه، ایجاد مشوق‌های مالیاتی برای بنگاه‌هایی که در بازار سرمایه پذیرفته می‌شوند، کاهش هزینه‌های مربوط به پذیرش در بازار و ... از جمله مهم‌ترین این اقدامات است.
علاوه‌بر اقدامات گفته‌شده می‌توان از طریق ارائه وام و تضمین‌های خاص برای شروع کسب‌وکار، تأسیس یک بانک برای ارائه مشاوره و خدمات به بنگاه‌های کوچک و متوسط، یارانه نرخ سود، مشاوره رایگان در زمینه‌های مختلف به رونق بنگاه‌های کوچک و متوسط کمک کرد.