رییسجمهور امریکا اخیرا با توییتهایی سعی کرده تا اعضای اوپک را هم وادار به افزایش تولید نفت کرده و هم آنان را مجاب به کاهش قیمت نفت کند. دونالد ترامپ به جای آنکه در خفا و از طریق دیپلماتیک متحدان نفتیاش را وادار به افزایش تولید نفت کند از طریق سلسلهتوییتهایی قصد دارد هم علیه کشورهای منطقه به افشاگری بپردازد و اعلام کند پولی که آنان به امریکا میدهند ناچیز است و هم به نوعی با دستور و چند خط نوشته قیمتها را در بازار نفت کنترل کند.
اینگونه اقدامات نه تنها قیمت نفت را کاهش نداده بلکه سبب شده تا قیمت هر بشکه نفت را به حدود ٨٩ دلار در روز برساند.
شاهبیت اظهارات توییتی و غیرتوییتی ترامپ در این روزها فشار به خریداران نفت ایران برای صرفنظر کردن از خرید نفت کشورمان است. او هم در مذاکرات رو در رو با سران کشورهای خریدار نفت و هم از طریق توییتها و مصاحبههای خود خواسته تا آنان از ایران نفت نخرند.
در این میان برخی کشورهای منطقه نیز با او همدست شدهاند و وعده دادهاند که میتوانند جای خالی نفت ایران را در بازارهای جهانی پر کنند.
این درحالی است که واقعیت تولید و ذخایر استراتژیک نفتی دنیا چیز دیگری را میگوید. اگر امریکا و متحدان نفتیاش تمام تلاش خود را بهکار گیرند در نهایت قادر خواهند بود برای یک ماه به نیازهای بازار پاسخ دهند و پس از آن بازار نفت با کمبود عرضه مواجه شده و به طور طبیعی قیمتها بالا خواهد رفت.
بازار نفت نیز به مانند هر بازار دیگری تابع نظام عرضه و تقاضاست و تعیین قیمت بر این اساس صورت میگیرد. نمیتوان با یک توییت از واشنگتن دستور صادر کرد که قیمت نفت باید کاهش یابد یا سقف تولیدات باید افزایش پیدا کند.
این توییتها بیشتر اثر روانی در بازار خواهد داشت و به مرور هم که بیشتر میشود اثرگذاری خود را از دست داده و بازار رفتار طبیعی خود را در پیش خواهد گرفت. از این رو هر گونه بحث در خصوص حذف نفت ایران از بازارهای جهانی جدا جای تردید دارد. این موضوع نشان میدهد که اگر در گذشته تمام تلاشمان را روی افزایش تولید و صادرات نفت قرار میدادیم و به قول آقای زنگنه به سطح ٤ میلیون بشکه در روز میرساندیم، امروز کسی به راحتی از تحریم نفت ایران سخن نمیگفت.
به همین خاطر است که در بسته پیشنهادی اروپا به ایران یکی از بندهای اصلی، تضمین سطح فروش نفت ایران است. اگر این اتفاق رخ دهد و ایران و اروپا بر سر آن به اجماع برسند بخشی از نفت ایران بدون اینکه شامل تحریمهای بانکی شود، از طریق کشورهای اروپایی خریداری شده و منابع حاصل از آن به صورت یورو به کشور باز خواهد گشت.
ما امروز از نبود مشتری برای نفتمان نگرانی نداریم اما با توجه به اینکه امریکا ار برجام خارج شده و تحریمهای آن کشور علیه ایران در حال بازگشت هستند، آنچه امروز بیشتر مورد بحث قرار گرفته چگونگی دریافت منابع حاصل از فروش نفت است که بخش قابل توجهی از آن از سوی اروپا با توجه به بسته پیشنهادی که ارایه داده قابل بازگشت است و سیاستگذاران کشور نیز راهحلهای دیگری را در این رابطه پیشنهاد کردهاند تا در دام تحریمهای امریکا علیه کشورمان نیفتند.