شافعی در دومین مراسم اهدای تندیس، لوح و نشان امینالضرب
از خود گذشتگی؛ راز ماندگاری حاج امین الضرب‌های اقتصاد ایران
دومین مراسم اهدای تندیس، لوح و نشان امینالضرب به مناسبت 134 سالگی تاسیس اتاق تهران در تالار وحدت برگزار شد. در این مراسم که جمع کثیری از فعالان بخش خصوصی، مدیران بنگاه‌ها و تشکل‌های عضو اتاق تهران به همراه اعضای هیات رییسه و هیات نمایندگان اتاق‌های تهران و ایران حضور داشتند، از دو کارآفرین برتر کشور با اهدای تندیس، لوح و نشان امینالضرب به پاس سال‌ها کوشش و تلاش، کارآفرینی، تولید صادرات‌محور، ایفای مسئولیت اجتماعی شرکتی، پایداری کسب‌وکار و ... تقدیر و تجلیل به عمل آمد.
اتاق بازرگانی تهران همچنین به دو فعال اقتصادی پیشکسوت که سال‌ها در حوزه صنعت کشور فعالیت مستمر داشته‌اند، لوح و نشان امینالضرب اهدا کرد. دو کارآفرین جوان، دو مدیر باسابقه و بنیانگذار فعالیت‌های تولیدی و یک پژوهشگر و تاریخ‌نویس نیز در زمره افرادی بودند که به پاس تلاش‌هایشان برای اعتلای اقتصاد کشور با دریافت نشان و لوح امینالضرب، مورد تجلیل و و تقدیر قرار گرفتند.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز از سوی هیات داوران مراسم امینالضرب به خاطر تلاش‌هایش در به سرانجام رساندن برجام و رفع تحریم‌های ناعادلانه علیه اقتصاد کشور، که زیان عمده آن متوجه فعالان بخش خصوصی بود، شایسته دریافت تندیس، لوح و نشان امینالضرب دانسته شد و مورد تجلیل قرار گرفت.
همچنین در این مراسم از پدر و مادر شهید عباسی، شهید مدافع حرم از کرمانشاه، که در راه حفظ امنیت کشور به فیض شهادت نائل شده است، تقدیر و تجلیل شد.
در دومین مراسم اهدای تندیس، نشان و لوح امینالضرب که به مناسبت 134 سالگی اتاق تهران برگزار شد، علاوه بر مسعود خوانساری به عنوان رییس اتاق تهران، غلامحسین شافعی رییس اتاق بازرگانی ایران، احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران، محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت، محمود حجتی وزیر جهادکشاورزی و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه حضور داشتند و سخنرانی کردند.
خوانساری: اقتصاد و کسب وکار را باید به اهلش سپرد
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران که میزبان این مراسم بود، طی سخنانی تصریح کرد که عهد و پیمان امروز این است که برای جامعه امید و اشتغال آفرید و اقتصاد ایران را به جایگاهی که در شان مردم ایران است، رساند.
مسعود خوانساری در ادامه، با اشاره به کارنامه و تاریخچه فعالیت بخش خصوصی در ایران گفت: یک قرن پیش، دقیقا در روزهایی که کشور در تب گرانی، بی‌پولی ملی و آشفتگی سیاسی می‌سوخت، گروهی از تجار، صنعت‌گران و اهل پیشه به همت حاج محمدحسن امینالضرب گلایه نامه‌ای به حاکمیت نوشتند که در بندی درخشان از این نامه اشاره شده‌بود؛ کار را باید به «اهل فن» سپرد.
وی با بیان اینکه نامه این گروه از فعالان اقتصادی جسورانه و البته سرشار از دلسوزی برای آینده این ملک بود، گفت: آنها به عنوان کنشگران اصلی اقتصاد در کوچه و بازار مردمی را می‌دیدند که در قحطی جان می‌دهند و دیوانسالاران هم بی‌خبر از ملت به مانع‌تراشی در مقابل کارها می‌پرداختند. این گروه در سال‌های قحطی چنان حضور جدی در عرصه خدمت‌رسانی به جامعه یافتند که مدتی بعد در نظر مردم و اهل بازار احترامی مثال‌زدنی پیدا کردند.
رییس اتاق تهران با اشاره به اینکه 134 سال قبل به پاس این خدمات و شایستگی‌ها، حاج محمدحسن امینالضرب مسولیت ضرابخانه و ضرب سکه را برعهده گرفت، افزود: پس از حاج محمدحسن، فرزند او حاج محمدحسین با همتی مثال‌زدنی و عزمی ملی به صدر نمایندگان مجلس اول مشروطه رسید.
وی تصریح کرد: این کارنامه بخش‌خصوصی ایران در یک قرن قبل است. در روزهایی که دولت‌های وقت به غیر از فساد، هدردادن منابع، خلق بروکراسی‌های زائد و دیوانسالاری جان‌فرسا، کار دیگری نمی‌کردند بخش خصوصی ایران با نگاهی مترقی و در راه تحقق دموکراسی، پارلمان تخصصی صاحبان کسب‌وکار را پایه گذاشت و در شکل‌گیری مجلس اول مشروطه نقش بی‌بدیل بازی کرد.
خوانساری سپس به تاریخ امروز اشاره کرد و افزود: با وجود رکود حاکم بر اقتصاد کشور، کارخانه‌های بخش‌خصوصی همچنان برای هزاران جوان ایرانی شغل آفریده‌اند و پویا و پرتلاش حقوق هزاران کارگر را می‌دهد، میلیاردها تومان بیمه و مالیات به خزانه دولت واریز می‌کند و میلیاردها دلار ارز صادراتی به کشور وارد می‌کنند.
وی با بیان اینکه امروز کارخانه‌های بخش‌خصوصی را باید به نمایشگاهی برای عرضه توانمندی و عزت برآمده از تلاش و خلاقیت تبدیل کرد، افزود: مردم ایران تشنه امید هستند، تشنه زندگی شرافتمندانه و به دور از فقر و درد. جوانان کشور، الگو می‌خواهند تا پله به پله رشد کنند و به جای مهاجرت به آنسوی مرزها، در همین آب و خاک با افتخار به زندگی ادامه دهند.
رییس اتاق تهران ادامه داد: در همین جمع با صدایی رسا به شما می‌گوییم که این فخر جامعه کارآفرینان ایران است که روزی دست‌فروش یا کارگری بودند که برای تامین یک قرص نان پولی در اختیار نداشتند و امروز هزاران هزار کارگر در کارخانه‌هایشان نان می‌خورند و کالاهایشان مانند سفیران این سرزمین به سراسر جهان صادر می‌شوند.
وی تصریح کرد: این سند افتخار بخش خصوصی است که بگویم در یک استان، کارآفرینی که تا سه دهه قبل کارگری می‌کرده، جسورانه و بدون سرمایه رانتی یکی از بزرگترین کارخانه‌های تولیدی کشور را تاسیس کرده است.
خوانساری تاکید کرد که جوانان تحصیلکرده و کوشای ایران امروز باید بدانند که می‌شود، از خاکستر فقر هم ققنوس‌هایی سربرآوردند که جهان را با کالاهایشان فتح می‌کنند.
خوانساری گفت: اگر امروز دولت و حاکمیت و تمام دستگاه‌های فرهنگی ایران می‌خواهند، شور و نشاط را به کشور بازگردانند باید بازهم به سمت این کارآفرینان بروند و آنها را مانند اسطوره‌های عصر معاصر تبلیغ کنند.
وی با بیان اینکه حرف ما حرف یک قرن پیش است که کار را باید به اهلش بسپارید، افزود: تاریخ بخش خصوصی گواه، صداقت و توانمندی ماست. بخش‌خصوصی ایران 134 سال قبل توانست و حالا هم می‌تواند. امروز و با وجود تمام ناملایمات و سختی‌ها، کارنامه بخش‌خصوصی ایران روشن است.
رییس اتاق تهران در ادامه افزود: امروز و در دومین همایش سالانه نشان امینالضرب، کارآفرینانی در مقابل شما خواهند ایستاد که افختارشان نه دسترسی به منابع مالی بی‌شمار نفتی و رانتی که گذشته‌ای در فقر ولی با فخر است. نشان امینالضرب به آنها اعطا می‌شود تا بگویم که ما همان نسل بخش خصوصی هستیم که گام اول توسعه ایران را برداشت. لوح امینالضرب به آنها اهدا می‌شود که اعلام کنیم، بخش‌خصوصی ایران می‌تواند کار و اشتغال خلق کند. تندیس امینالضرب به آنها هدیه می‌شود تا همگی با غرور اعلام کنیم، کارآفرینان ایرانی از هیچ و بی‌پولی به این نقطه از درخشش و اعتلا رسیده‌اند.
خوانساری در پایان سخنانش گفت: قدم اول را ما با صداقت برداشتیم. به انتظار گام بعدی دولت خواهیم بود.
راز ماندگاری حاج امین الضرب‌ها
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در این مراسم ماندگاری نام امینالضرب را تنها منوط به قدرت و مکنت وی ندانست و گفت: این شخصیت برجسته در تاریخ کسب وکار کشور، کارآفرینی بود با مسئولیت اجتماعی عام و فراگیر. حاج امینالضرب از شاخص‌ترین کارآفرینان قرن 19 و نخستین سرمایه‌گذار صنعتی در بخش خصوصی ایران بود.
رئیس اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه امینالضرب اولین کارخانه برق و بلورسازی را تاسیس کرد، گفت: متاسفانه با وجود تلاش برای تاسیس کارخانه ذوب آهن نتوانست، این کار را انجام دهد، ولی کلنگی که او زد، منجر به ورود ایران به این صنعت شد.
غلامحسین شافعی با بیان اینکه حاج امینالضرب علاوه بر کسب‌وکار و تجارت و احداث کارخانه‌های بزرگ در کشور، از زمره آزاداندیشان زمان خود بود، افزود: راز ماندگاری شخصیت‌های برجسته‌ای مانند حاج امین‌الضرب‌ها، از خودگذشتگی است و اینکه آینده را از گذشته روشن‌تر می‌دیدند.
شافعی ادامه داد: او به دلیل برقراری ارتباط با سید جمال‌الدین اسدآبادی دچار مشکلاتی شد و حکومت وقت آزارهایی به امین الضرب رساند.
شافعی با اشاره به چند مطلب از وصیتنامه امینالضرب گفت: در این وصیتنامه به فرزند و وارثش گفته است که پسرم در امور آنچه را می‌توانی به طور مخفی و بدون ملتفت شدن کسی انجام بده و از اجرای آن خودداری نکن. اشخاصی که پیرمرد هستند و فقیر شده‌اند، مراعات حال‌شان را در خفا و آشکارا کن.
وی افزود: در تعزیه خامس آل‌عبا کوتاهی نکن و در ایام عاشورا 500 من برنج تهیه کن و فقرا را غذا بده، صبر پیشه‌گیر و با مردم تواضع و احترام کن و توجه به کسب و تجارت را به‌طور جدی داشته باش و علم حساب را بر دیگر علوم در تجارت مقدم بدان و هرگز هوی و هوس نداشته باش که امروز لباس رنگین و سنگین می‌خواهم و عیال من این طور می‌خواهد و یا عمارت عالی دلت بخواهد. این چیزها را نخواه زیرا بزرگی تو باید از وجود خودت و افکار خودت برخیزد و نه به چیزهایی که بر شمردم.
رئیس اتاق بازرگانی ایران بیان داشت: در این‌گونه روش‌ها و منش‌ها می‌توان از امیرکبیر نام برد و از ستارخان و باقرخان یاد کرد.
وی افزود: راز جاودانگی همه این بزرگان در چه مشخصه‌ای است؟ که حتی آنهایی که مغرضانه تاریخ را می‌نگارند، نمی‌توانند خط بطلان بر این نقطه تاریخ بکشند.
شافعی اظهار داشت: امروز مصادف با سالروز وفات تختی قهرمان ملی ایرانی است. آیا جاودانگی تختی از مدال‌های طلایش بود؟ خیلی افراد بیشتر از تختی مدال طلا گرفتند، ولی جاودانه نشدند.
رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت: راز این جاودانگی این انسان‌های بزرگ باید از خودگذشتگی و خود رها شدن دید و اینکه؛ آنها آینده را از گذشته روشن‌تر می‌بینند و تلاش و کوشش را برای خدمت به خلق در نچسبیدن و اعتبار نگرفتن به میزها و عناوین باید دید و راز ماندگاری را باید در جستجوهایشان برای حقیقت و عشق‌شان برای نوآوری و کارآفرینی باید دید در پیشرو شدنشان برای پذیرش خطر و رد شدنشان از میدان‌های مین که حتی امید بازگشت در آن نبوده است. در اخلاق‌مداری و سالم زیستن آنها و در ارائه بینش‌های متفاوت در جهان هستی باید دید.
وی افزود: راز ماندگاری این است که برگی از تاریخ باشیم، نه صفحه‌ای از تقدیر.
بانیان توسعه کسب وکار و فلسفه در ایران
عضو شورای شهر تهران نیز در این مراسم از منظر تاریخی به مقوله کسب‌وکار و سابقه تجارت در ایران و به ویژه در شهر تهران پرداخت و طی سخنان خود، تجارت و فعالان تاریخی این حوزه در کشور را با فعالیت‌های فرهنگی، هنری و اجتماعی عجین شده دانست.
احمد مسجدجامعی که طی سال‌های اخیر بخشی از فعالیت‌های خود را معطوف به گردآوری تالیفات تاریخی تهران کرده است، در این همایش سابقه فعالیت تجارت در تهران و فعالان این عرصه بیش از یک قرن عنوان کرد و گفت: تاریخ کسب وکار و تجارت در تهران را اگر ورق بزنیم به دوره‌هایی از سرآمدی برخواهیم خورد که طی آن منطقه‌ای مانند شهر ری امروز، بخشی از جاده ابریشم را تشکیل می‌داده است به طوری که در آن دوران، شهر ری مرکز کشت و صادرات پنبه به جهان بوده است و صنعت و تجارت شیشه و سفال نیز در این منطقه زبانزد جهان بود.
وی با بیان اینکه با حمله مغول، کارآفرینی و تجارت در تهران به مانند سایر نقاط ایران به محاق رفت، افزود: بازگشت شکوفایی به این عرصه همزمان شد با دوره صفویه به طوری که با توسعه کسب‌وکار و فعالیت‌های تجاری، تهران به تنها شهری در ایران تبدیل شد که 114 برج و بارو در آن احداث شد و در هر یک از این برج‌ها نیز یک سوره از قرآن کریم گذاشته شد که در کشور بی‌بدیل بود.
عضو شورای شهر تهران در ادامه به حضور تجار و بازرگانان به نام کشور در تهران اشاره کرد و افزود: در چنین دورانی بود که حاج امینالضرب که از تجار به نام اصفهان بود به تهران آمد و وی خدمات ارزنده‌ای را به پایتخت و کشور ارزانی کرد.
وی تصریح کرد: حاج امینالضرب تنها نبود که در کنار وی شخصیت‌های برازنده دیگری از جمله ملک و کاشف‌السلطنه نیز خدمات شایانی را در قامت بخش خصوصی و کارآفرینان به کشور ارائه کردند به طوری که علاوه بر تحول در برنامه‌ریزی‌های شهری، تکنولوژی روز دنیا در آن زمان را به ایران منتقل کردند.
مسجدجامعی با اشاره به اینکه کاشف‌السلطنه که تحصیلکرده دانشگاه سوربن فرانسه بود، قانون بلدیه را در آن زمان تدوین کرد، افزود: فعالیت و اعتبار خاندان امینالضرب تنها منوط به کسب‌وکار و تجارت نبود بلکه این خاندان بنیان فلسفه نوین ایران را در کشور بنا نهادند.
وی با اشاره به اینکه منزل خاندان امینالضرب محل رفت و آمد بزرگان و علمای دینی و فلسفه آن دوران بود، گفت: خانه تجارت مکانی برای حضور و تبادل افکار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور بود.
وی در پایان این پیشنهاد را مطرح کرد که خانه خاندان امینالضرب از سوی اتاق بازرگانی تهران مورد پشتیبانی و حفظ قرار گیرد و دوره‌های بعدی مراسم اهدای نشان و تندیس امینالضرب در این خانه از سوی اتاق تهران برگزار شود.
ناامیدی و یأس بزرگترین گناه است
در ادامه این مراسم، محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی، پشت تریبون قرار گرفت و این همایش را یک گردهمایی برای تجلیل از بزرگمردانی توصیف کرد که در طول تاریخ کشور منشا خیر و اثر بوده‌اند.
او امینالضرب را به عنوان یکی از این بزرگمردان برشمرد و گفت: هفته گذشته از قناتی بازدید کردم که آنچه برای ایجاد این قنات صورت گرفته، غیرقابل‌تصور است که در سال‌هایی بسیار دور توسط اجداد ما انجام شده است. قناتی به طول 33 کیلومتر که 600 الی 700 سال پیش حفر شده است. اینکه با تکنولوژی آن زمان، چگونه گل و خاک را از اعماق زمین خارج کرده‌اند و چگونه به آن عمق زمین اکسیژن رسانده‌اند جای حیرت دارد.
حجتی با بیان اینکه، ظرفیت خلقتی که خداوند برای انسان به ودیعه گذاشته است، حد و حصر ندارد، ادامه داد: با وجود این ظرفیت‌ها، بسیاری از اموری که می‌توانیم به انجام برسانیم را به دلایل مختلف مانند جهل، بی‌اعتنایی یا خستگی انجام نمی‌دهیم. گویی ظرفیت‌های پیرامونی را نمی‌بینیم. برخی نیز مدام آیه یأس می‌خوانند که چرا دیگران، جلوتر از ما هستند.
او با اشاره به وجود بحران آب در کشور گفت: چنین تصور می‌شود که ما اکنون آخر خط هستیم. اما در بخش کشاورزی چه بسیار ظرفیت‌های نهفته‌ای که هنوز مورد توجه قرار نگرفته است.
وزیر جهادکشاورزی سطح زیر کشت نیشکر در کشور را یک دوم دهه هفتاد عنوان کرد و افزود: به‌رغم آنکه سطح زیر کشت نیشکر به نصف سطح زیر کشت در دهه هفتاد رسیده، اما تولید شکر دو برابر شده است. یا در مورد میگو که در محروم‌ترین مناطق کشور پرورش می‌یابد، تولید از 12 هزار تن به 30 هزار تن رسیده و بازارگشایی‌های خوبی در این زمینه صورت گرفته است.
او گفت: در هر زمینه که اصرار ورزیده و پافشاری کنیم، به نتایج قابل قبولی خواهیم رسید. امکانات و ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای پیرامون ما و در وجود تک‌تک افراد است که می‌توان این ظرفیت‌ها را به منصه ظهور رساند. ناامیدی و یأس بزرگترین گناه است و نباید از لطف خدا مایوس شویم.
عبور از پیچ‌وخم مقررات پیچیده و دستیابی به هدف مقدس تولید
در ادامه مراسم اهدای لوح، نشان و تندیس امینالضرب، محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت، نیز طی سخنانی به این نکته اشاره کرد که آنچه از امین‌الضرب‌ها در طول تاریخ باقی مانده، عمل صالح بوده است. او ادامه داد: محمدحسن و محمدحسین امینالضرب جامع‌نگر بوده و صرفا به موضوع صنعت نپرداخته‌اند. همان‌گونه که در رسیدگی به مسایل مردم نیز پیشقدم شده و با انتقال گندم از مازندران به تهران، مردم تهران را از قحطی نجات داده‌اند. عمل صالح آنها در سال‌های بعد با اقداماتی نظیر تاسیس انجمن معارف در دوره مظفری ادامه پیدا کرده است.
شریعتمداری، سپس به فرازهایی از وصیتنامه امینالضرب اشاره کرد و گفت: آنچه که او به عنوان میانه‌روی و صبوری در وصیتنامه خود به فرزندش توصیه کرده است نیز مصادیقی از عمل صالح به شمار می‌آید.
او خطاب به فعالان اقتصادی حاضر در این نشست گفت: امروز نیکانی به جای امینالضرب آمده‌اند که در پیچ‌وخم مقررات پیچیده، چه در شرایط تحریم و چه در شرایط پسابرجام در رونق و رکود از تلاش باز نایستاده و از این پیچ‌وخم‌ها به تولید، به این مقصد مقدس رسیده‌اند.
شریعتمداری با اشاره به تفکیک اتاق تهران از اتاق ایران در دولت‌های هفتم و هشتم گفت: خداوند را شاکرم که در احیای اتاق بازرگانی تهران نقش داشته‌ام؛ این اتاق سال‌ها به دلیل ادغام با اتاق ایران در محاق بود و ما توانستیم با تفکیک این دو اتاق، نام اتاق تهران را دوباره برجسته کنیم.
وزیر صنعت، معدن و تجارت، به فعالیت حدود 85 هزار واحد صنعتی کوچک و بزرگ در کشور اشاره کرد و ادامه داد: البته هستند واحدهایی که با مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کنند اما فعالیت این بنگاه‌ها بدان معناست که با وجود مشکلات، از طریق توجه به درون می‌توان از همه گرفتاری‌ها عبور کرد.
شریعتمداری ابراز امیدواری کرد که دولت، مجلس و اتاق‌های بازرگانی برای ایجاد سهولت در فضای کسب‌وکار که مهمترین نیاز امروز است، قدم‌های موثری بردارند.
در ادامه این نشست و پیش از ورود به بخش تقدیر از کارآفرینان برتر کشور بیانیه هیات داوران توسط رضا رشیدپور، مجری مراسم، به شرح زیر خوانده شد:
بیانیه هیات داوران
اتاق تهران برای اهدای نشان کارآفرینی امینالضرب براساس معیارهای علمی و کارشناسی، نهایت دقت و وسواس را در شیوه برگزاری فراخوان‌های عمومی به خرج داده است. براساس الگوهای جهانی و بعد از استخراج بیش از 10 نوع شاخص در 8 حوزه جداگانه اقتصادی، فراخوان عمومی تنظیم و در جلسه هیات نمایندگان اتاق تهران اعلام و امکان ثبت‌نام برای تمامی کارآفرینان کشور از طریق سایت اتاق تهران مهیا شد.
بیش از 360 بنگاه بزرگ کشور طی مدت یک ماه در این فراخوان شرکت کردند. همچنین تشکل‌های اقتصادی بیش از 60 بنگاه بزرگ کشور را به دبیرخانه مراسم امینالضرب معرفی کردند.
دبیرخانه همایش امینالضرب، پس از این با پایش و بررسی فرم‌های ارسال شده و امتیازبندی بنگاه‌ها، از میان 420 بنگاه مورد نظر، 22 بنگاه با بالاترین امتیاز را انتخاب کرد.
همزمان اتاق تهران با انتخاب 15 داور صاحب‌نام و کارشناس در حوزه اقتصادی اقدام به بررسی نهایی کارآفرینان کرد.
براساس اصل داوری بی‌طرفانه فرم‌ها و جدول رزومه کارآفرینان در پاکت‌های محرمانه و به صورت جداگانه در اختیار آنها قرار گرفت.
اتاق تهران امیدوار است با اهدای عادلانه و منصفانه نشان، لوح و تندیس امینالضرب به کارآفرینان کشور، در جهت تکریم فرهنگ کارآفرینی گامی موثر برداشته باشد.
