حامد مظاهریان، معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی
معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در قانون نظاممهندسی آمده است استانهایی که ۵۰ مهندس دارند میتوانند نظاممهندسی تأسیس کنند و اگر نداشتند از استانهای همجوار بهعنوان استان معین کمک بگیرند، گفت: این به این معناست که در ۲۲ سال پیش که این قانون تدوین شد استانهایی داشتیم که درمجموع ۷ رشته پذیرش شده در نظاممهندسی حتی ۵۰ مهندس هم نداشتند اما الآن از آنسوی بام افتادهایم. در حال حاضر برآورد میشود ۴۵۰ هزار مهندس در بخش ساختمان تحصیلکرده باشند. آموزش عالی چگونه فکر میکرده است که این تعداد مهندس را تربیت کردهاند.
حامد مظاهریان در کنفرانس مدلسازی صنعت ساختمان (BIM)ادامه داد: صنعتی سازی بهعنوان مفهومی که میتواند مشکل ساختمان را حل کند از آن یاد میشود، حداقل دو بار برای صنعتی سازی ساختمان تلاش شد و هر دو بار ناکام بود یکبار قبل از انقلاب بود که کارخانههای متعدد تولید مصالح پیشساخته احداث شد ولی نتیجه این سرمایهگذاری عظیم رشد حدوداً دو درصدی ساختوساز به سبک صنعتی بود. بیشتر ساختمانها در آن زمان از شوروی سابق وارد کشور میشد.
معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی افزود: یکبار دیگر هم در طرح مسکن مهر صنعتی سازی ساختمان مطرح شد که اعلام کردند بالاجبار باید ۲۰ درصد ساختمانهای مسکن مهر به روش صنعتی احداث شود، در نتیجه این مداخله مستقیم دولت در ساختوساز آن چیزی که مورد نظر بود اتفاق نیفتاد. ما هنوز در تعاریف صنعتی سازی مشکل داریم.
مظاهریان با بیان اینکه هیچ یک از راه حلهایی که تاکنون برای نجات صنعت ساختمان مطرح شده به اندازه الگوسازی اطلاعات صنعت ساختمان (BIM) موفق نبوده است، اظهار داشت: در این طرح از ابتداییترین مرحله ساختوساز شامل برنامه ریزی و پروگرامینگ تا مستندسازی فعالیتهای ساختوساز، تحلیل و آنالیز ساختمانها، مدیریت پروژه، تعمیر و نگهداری ساختمان و حتی تخریب و نوسازی سازه در پروژه BIM دیده شده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: ما در حوزه BIM در فاصله قابل جبرانی با کشورهای پیشرو در برنامه جهانی BIM قرار داریم به گونهای که در آمریکا این طرح از ۲۰۰۳ آغاز شد و در کشورهای مطرح BIM مانند فنلاند، سنگاپور و انگلیس که میتوانند الگوی مناسبی برای BIM باشند نیز در سالهای اخیر به این موضوع توجه شده است. اگر این فاصله جبران نشود حتی در صنعت ساختمان جهانی هم دیده نخواهیم شد.
مظاهریان یادآور شد: اگر بهعنوان مثال بهترین درب و پنجره دنیا را تولید کنیم، اگر در BIM جهانی به ثبت نرسد امکان فروش محصول نخواهیم داشت، دیگر دوران تبلیغ با بیلبورد گذشته است ولی اگر این تولیدات در BIM به ثبت برسد ممکن است سازندهای در اروپا محصولات صنایع ساختمانی ما را سفارش دهد.
معاون وزیر راه و شهرسازی در بخش دیگری از اظهارات خود با اشاره به وجود دو نظام کاملاً متفاوت در بخش ساختوساز شامل نظام فنی و اجرایی بهعنوان زیرمجموعه سازمان برنامه و بودجه و متولی ساختوساز دولتی و سازمان نظاممهندسی ساختمان بهعنوان متولی ساختوساز خصوصی به مسیر خود به طور جداگانه ادامه میدهند ولی در برنامه ششم قرار است دو نظام فنی و اجرایی و نظاممهندسی به طور نظام مند و هماهنگ فعالیت کنند اما قرار نیست با یکدیگر ادغام شوند. بنابراین اگر در کشور زلزله یا سانحهای رخ دهد نمیتوانید کسی را بیابید که مسئولیت را آن بر عهده بگیرد.
وی خاطرنشان کرد: در سیستم مناقصات نیز چنین مشکلاتی را داریم چرا که سیستم مناقصه فعلی بر پایه قیمت استوار است نه کیفیت و هر شرکتی که قیمت ارزانتر بدهد ولی کیفیت نداشته باشد برنده مناقصه اعلام میشود، پروژهای که به دلیل ارائه قیمت غیرواقعی، به سرانجام نمیرسد. هیچ کس هم جرات نمیکند این سیستم را به هم بزند چون دستگاههای متهم میشوند که زد و بندی داشتهاند.
معاون وزیر راه و شهرسازی به پیگیری موضوع BIM در وزارت راه و شهرسازی اشاره کرد و گفت: سند استراتژیکی در وزارتخانه برای مبحث BIM طراحی کردهایم که این سند قابل ارائه به رئیس جمهور و دولت است. ضمن اینکه این سند یک سخن واحد برای بخش مسکن محسوب میشود، این در حالی است که نزدیک به ۵۰ درصد مهندسان و دانشجویان مهندسی به هیچ عنوان آشنایی با BIM (مدلسازی اطلاعات صنعت ساختمان) ندارند و همچنین ۷۹ درصد شرکتهای ساختمانی هیچ اهمیتی به ارائه اطلاعات خود در BIM نمیدهند.
مظاهریان افزود: اگر یک مهندسی در ایران بگوید که من به ۲۲ مبحث مقررات صنعت ساختمان اشراف دارم هیچ کس در دنیا به آن اهمیت نمیدهد، مباحث و مقررات ملی ساختمان دیگر در دنیا ارزشی ندارند، در بسیاری از کشورهای اروپایی مقررات ملی ساختمان، به مقررات واحد اروپا در بخش ساختوساز تبدیل شده است ولی ما دور خود دیوار کشیدهایم که این اتفاق نمیتواند مشکل اشتغال در بخش مهندسی ما را حل کند.
وی صنعت بیمه را یکی از حلقههای بزرگ مفقوده صنعت ساختمان دانست و افزود: این صنعت (صنعت بیمه) نتوانسته خود را با رشد صنعت ساختمان منطبق کند.
وی اظهار داشت: نظاممهندسی مثل یک سیستم کوپنی کار میکند که یک نفر همزمان هشت پروژه ساختوساز دارد. در نتیجه کیک صنعت ساختمان محدود شده است.
به گفته مظاهریان پروژه BIM یک دوره ده ساله را باید طی کند و در دو سال هیچ کاری نمیتوان انجام داد و هیچ رأی برای کسی نمیآورد. در حال حاضر در ترکیه و قطر که بازار خوبی برای ساختوساز و مهندسی دارند تا زمانی که به پروژه BIM مسلط نشویم نمیتوانیم مهندسان خود را برای کار به این کشورها اعزام کنیم.