ایران رقبای بزرگی برای میزبانی کنگره اتاق‌های بازرگانی جهان دارد

 بخش خصوصی ایران طی چندین دهه در داخل در تعامل با بخش دولتی دچار فراز و فرودهای بسیار بوده اما در خارج از مرزها، با بخش خصوصی دیگر کشورهای دنیا تعامل چندانی نداشته است. از 2 سال پیش اما با حضور پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در انتخابات شورای عمومی فدراسیون‌ اتاق‌های بازرگانی جهان (WCF) و موفقیت او، بخش خصوصی ایران در بزرگ‌ترین نهاد بین‌المللی متشکل از فعالان بخش خصوصی کشورهای جهان صاحب کرسی شد.

سلطانی معتقد است: یکی از دلایلی که اقتصاد ایران و بخش خصوصی آن کمی عقب مانده این است که بهای لازم را به تعاملات بین‌المللی نداده‌ایم.

او می‌گوید: تاکنون تعاملات را خلاصه کرده بودیم در رفت‌وآمد هیات‌ها اما ارتباطات به صورت ساختاریافته، منظم و مستمر با بخش خصوصی سایر کشورها برقرار نبود. فرصت حضور در کنگره و فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهان، فرصتی نو برای ما فراهم می‌کند. همچنین در فضایی که تعامل ایران با جامعه جهانی قرار است بازیابی شده و گسترش پیدا کند، لازم است ایران پایگاه خود را در سازمان‌های جهانی و در برنامه‌های همکاری مشترک دنبال کند.

سلطانی که به تازگی در سومین جلسه ی شورای عمومی اتاق‌های بازرگانی جهان حضور پیدا کرده است، می‌گوید: حضور ایران طی 9 دوره گذشته در کنگره جهانی اتاقهای بازرگانی فقط در حد نماینده بوده است، اما در دوره جدید به‌عنوان بخش خصوصی باید نقش خود را در تعاملات بین‌المللی به خوبی ایفا کنیم.

ارمغان WCF برای اتاق ایران

این دومین باری است که ایران موفق شده نماینده‌ای در این شورا داشته باشد. تجربه جدی حضور اتاق ایران در شورای عمومی فدراسیون‌ اتاق‌های بازرگانی جهان، شرکت هیاتی از بخش خصوصی کشور در کنگره اتاق‌های بازرگانی جهان که سال گذشته در سیدنی برگزار شد را به دنبال داشت. اتاق ایران برای نخستین بار یکی از حامیان مالی برگزاری این کنگره بود. این همایش جهانی، به فرصتی برای معرفی توانایی‌های تجاری ایران بدل شد. 

به عقیده پدرام سلطانی این کنگره مهم‌ترین فرصتی است که مسئولان اتاق‌ها بتوانند با همتایان خود در دیگر اتاق‌های جهان آشنا شده و با آن‌ها ارتباط برقرار کنند.

او می‌گوید: کنگره اتاق‌های بازرگانی جهان فرصت مناسبی برای رؤسا و مدیران اتاق‌ها است تا با مرور اقدام‌ها و تجربه‌های اتاق‌ها و انجمن‌های موفق جهان و تبادل آرا و عقاید به بهبود عملکرد یکدیگر کمک کنند.

نخستین دوره این کنگره دوسالانه در سال ۱۹۹۹ در فرانسه برگزار و پس‌ازآن به ترتیب در کشورهای کره جنوبی، کانادا، آمریکای جنوبی، ترکیه، مالزی، مکزیک، قطر، ایتالیا و استرالیا برگزار شده است. کنگره آتی نیز در سال 2019 و در ریودوژانیرو در برزیل برگزار خواهد شد.

انتخاب میزبان کنگره اتاق‌های بازرگانی جهان در سال 2021، در نشست اخیر شورای عمومی در پکن مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این کنگره به صورت گردشی در قاره آمریکا، اروپا، خاورمیانه و آفریقا، و آسیا و اقیانوسیه برگزار می‌شود، یعنی 8 سال طول می‌کشد تا این کنگره به یکی از 4 منطقه بازگردد. سال 2021 نوبت برگزاری دوازدهمین کنگره اتاق‌های بازرگانی جهان است. در این سال مجدداً نوبت به کشورهای خاورمیانه و آفریقا رسیده و آخرین بار سال 2013 این کنگره در کشاکش رقابت میان دوحه قطر و دبی، به نام دوحه ثبت و برگزار شده است.

 قرعه میزبانی کنگره 2021 فدراسیون به نام کدام کشور خواهد بود؟

نخستین روز از سفر سه‌ روزه نایب‌رئیس اتاق ایران به پکن، به نشست‌های مربوط به انتخاب میزبان کنگره اتاق‌های بازرگانی جهان از میان 4 اتاق بازرگانی نامزد اختصاص داشت. سلطانی درباره جزئیات انتخاب کشور میزبان کنگره به «پایگاه خبری اتاق ایران» می‌گوید: شش اتاق شامل اتاق‌های ایران، دوبی، کنیا، اتیوپی، عمان و اردن برای برگزاری کنگره اتاق‌های بازرگانی جهان اعلام آمادگی کرده‌اند که دو اتاق عمان و اردن در میانه راه انصراف دادند.

این نخستین بار است که نام ایران در میان اتاق‌های نامزد برگزاری این کنگره شنیده می‌شود که چیزی نیست جز جدیت در تعامل بیشتر این اتاق با دنیا. به خصوص بعد از برجام که ایران درهای اقتصاد خود را به دنیا گشوده و ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های اقتصادی‌اش را به منصه ظهور گذاشت.

سلطانی در تشریح نشست پکن می‌گوید: روز اول سفر این فرصت را داشتیم که طرح‌ها و امکانات و توانمندی‌هایمان را برای هیات داوران و اعضای فدراسیون جهانی اتاق‌ها ارائه کنیم. پیشنهاد میزبانی اتاق ایران را در این نشست ارائه دادم، البته از جزئیات پیشنهادهای سایر کشورها اطلاع دقیقی ندارم چرا که در زمان ارائه آن‌ها سایر کاندیداها اجازه حضور در جلسه را ندارند. سپس اعضای WCF به جز اعضای کشورهای نامزد باید برای انتخاب نهایی میزبان کنگره رأی خود را ثبت کنند. در سامانه رأی‌گیری الکترونیکی تا یک ماه امکان ثبت آرا وجود دارد.

به گفته او بازخورد اعضای WCF نسبت به ارائه و سلسله پیشنهادهای نماینده اتاق ایران برای کنگره مثبت بوده و حتی برخی عنوان می‌کردند ارائه اتاق ایران بهتر از دیگر کشورها بوده است. آنتونی پارکس، رئیس اجرایی فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهان نیز در آخرین ملاقات خود با رئیس اتاق ایران از برگزاری کنگره 2021 در ایران استقبال زیادی کرده است.

سلطانی می‌گوید: باید تا زمانی که سامانه رأی‌گیری الکترونیک بسته می‌شود (25 ژوئن یا 4 تیرماه) منتظر مشخص شدن کشور میزبان این کنگره ماند، البته در این میان نباید از برخی امتیازات رقبای ایران در این زمینه چشم پوشید. نزدیک به 10 سال است که اتاق دوبی در حال پیگیری برای برگزاری کنگره اتاق‌های بازرگانی جهان است. آن‌ها بسیار جدی هستند، چرا که در سال 2013 نیز به رقابت با دوحه پرداخته بودند و نتیجه را به قطر واگذار کردند. اتاق دوبی از سال 2008 به شورای عمومی فدراسیون جهانی اتاق‌های بازرگانی وارد شده و از همان ابتدا میزبانی کنگره را درخواست کرده است.

به اعتقاد سلطانی اتاق دوبی با توجه به زیرساخت‌های پیشرفته این کشور رقیب جدی و اصلی برگزاری این رویداد در سال 2021 است. او درباره مزیت‌های این اتاق نسبت به سایر رقبا می‌گوید: در سال 2021 اکسپوی جهانی در دوبی برگزار می‌شود و این موضوع همه را ترغیب می‌کند تا با برگزاری این کنگره در دوبی، هم‌زمان در این نمایشگاه بین‌المللی نیز شرکت کنند. از سوی دیگر، از ابتدای سال 2019 رئیس اتاق دوبی به عنوان رئیس فدراسیون‌ اتاق‌های بازرگانی جهان، این پست را از اسلواکی تحویل می‌گیرد؛ این امر شانس انتخاب شدن اتاق دوبی را چند برابر می‌کند.

به گفته نایب رئیس اتاق ایران، اتاق‌های آفریقایی و به خصوص اتاق کنیا نیز شانس خوبی برای انتخاب شدن دارد. سلطانی می‌گوید: بعضی اعضای فدراسیون معتقدند خاورمیانه و آفریقا دو بخش محسوب می‌شود و از آنجا که کنگره قبلی در یکی از کشورهای خاورمیانه برگزار شده، این بار نوبت کشورهای آفریقایی است تا آن را برگزار کنند. همچنین چون آفریقا قاره‌ای کمتر توسعه‌یافته محسوب می‌شود، اعتنای بیشتر به این قاره هم می‌تواند بر رأی‌گیری نمایندگان WCF اثر بگذارد.

سلطانی می‌گوید: بخش خصوصی اهل اغراق نیست، هم زمان با اینکه می‌گویم ایران تلاش خود را برای به دست آوردن میزبانی کنگره 2021 کرده است، باید به مزایای سایر اتاق‌ها برای برگزاری آن نیز اشاره کنم. با این حال، ادعا می‌کنم بهترین ارتباط یک‌به‌یک را اتاق ایران با اعضای WCF  برقرار کرده و موجب شده نگاه آن‌ها به ایران تغییر کند. نفس اینکه اتاق ایران برای اولین بار اعلام آمادگی کرده که کنگره در ایران برگزار شود، باعث افتخار است.

 پیشنهاد برگزاری همایش «اتاق‌ها برای صلح» در اتاق ایران

به گفته سلطانی، روز دوم سفر اختصاص داشت به تشکیل اجلاس شورای عمومی فدراسیون که هر شش ماه یک‌بار برگزار می‌شود. نخستین حضور سلطانی در این شورا به اسفندماه سال 95 در پاریس و دومین حضورش به شهریورماه سال 96 در سیدنی استرالیا بازمی‌گردد.

نایب رئیس اتاق ایران درباره مباحث مطرح‌شده در این شورا توضیح می‌دهد: حدود 10 سال است که بحثی جدی بین فدراسیون اتاق‌ها و اتاق بازرگانی بین‌المللی یا همان ICC مطرح می‌شود مبنی بر ضرورت اصلاح ساختار اتاق بازرگانی بین‌المللی و تقویت جایگاه اتاق‌های بازرگانی در حکمرانی این اتاق بین‌المللی. در ترکیب مدیریت اتاق بازرگانی بین‌المللی مجموعه‌ای از شرکت‌های بزرگ چندملیتی به علاوه اتاق‌ها حضور دارند، اما دست بالا را شرکت‌های بزرگ چندملیتی دارند نه اتاق‌های بازرگانی. اتاق‌های بازرگانی معتقدند اگر ICC، اتاق اتاق‌های جهان است باید حضور و نقش اتاق‌های جهان در آن بیشتر باشد. اما تاکنون هیچ رئیس اتاقی رئیس ICC نشده و روسای آن معمولاً از میان مدیران شرکت‌های بزرگ انتخاب شده‌اند.

به گفته سلطانی اتاق ایران نیز همراه با سایر اعضای WCF در حال دفاع کردن از این موضع است. سلطانی در دفاع از این موضع در جلسه پکن مطرح کرده است: تأسیس اتاق بازرگانی بین‌المللی به سال 1919 باز می‌گردد و سال آینده (2019) این اتاق یک‌صد ساله می‌شود. بعد از 100 سال دیگر اتاق بازرگانی بین‌المللی باید وارد نسل جدید خودش بشود که این امر نیاز به اصلاح ساختار و افزایش شفافیت در حکمرانی سازمانی دارد. در حالی که اتاق بازرگانی بین‌المللی نشریه و بولتن برای اصول حکمرانی سازمانی در اتاق‌ها وتشکل های اقتصادی تدوین کرده، به نظر می‌رسد خودش به آن توجه نمی‌کند.

نایب‌رئیس اتاق ایران پیشنهاد داد که ورود ICC به نسل دوم و ضرورت اصلاح ساختار به عنوان بحث مهم در کنگره جهانی اتاق‌ها که در برزیل برگزار می‌شود، مورد بحث قرار گیرد.

همچنین WCF با همکاری چند موسسه وابسته اتاق‌های بازرگانی موضوع «روش مبارزه با فساد» را دنبال می‌کند که گزارش پیشرفت آن نیز در پکن ارائه شده و قرار است سند آن به زودی نهایی شود.

نماینده اتاق ایران در این شورا پیشنهاد دیگری به فدراسیون جهانی اتاق‌ها نیز داده مبنی بر ورود اتاق‌ها به موضوع صلح. سلطانی توضیح می‌دهد: با توجه به تنش‌هایی که در منطقه و دیگر نقاط دنیا هست، پیشنهاد دادیم یک نشست تحت عنوان "اتاق‌ها برای صلح" (Chambers for Peace) برگزار شود که بخش خصوصی در این رابطه اعلام حضور کرده و پیام خود را به دولت‌ها مبنی بر جدیت بیشتر برای رفع تنش‌های جهانی اعلام کند.

ما خود برای میزبانی اولین همایش بین‌المللی «اتاق‌ها برای صلح» در ایران اعلام آمادگی کرده‌ایم. بلافاصله بعد از برگشت نیز مکاتبات رسمی آن با WCF انجام شد و امیدواریم برگزاری این همایش در سال 2019 در تقویم فدراسیون جهانی اتاقها قرار گیرد.

 مذاکره بر سر جاده ابریشم

جاده ابریشم موضوعی بود که روز سوم نشست شورای عمومی به آن اختصاص یافت؛ موضوعی که غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران بارها بر اهمیت آن تاکید کرده و احیای این جاده را منشأ تحولات بزرگ اقتصادی برای ایران دانسته است.

در این نشست بیش از 70 کشور دنیا مشارکت داشتند و پدرام سلطانی به عنوان نماینده اتاق ایران در یکی از پنلهای آن سخنرانی کرد. به گفته سلطانی سفارتخانه‌ها و مقامات دولتی حدود 40 کشور از 45 کشور مسیر جاده ابریشم در این نشست حضور داشتند. ایران غایب بزرگ این نشست بود. جای خالی مقامات دولتی روی صندلی‌های این نشست چیزی است که اعتراض پدرام سلطانی را برانگیخته است. او گلایه می‌کند که از سفارتخانه ایران در پکن و مقامات دولتی هیچ کسی در این نشست حضور نداشته است. چین قصد دارد در مسیر این جاده امکان سرمایه‌گذاری به وجود آورد و به عقیده سلطانی عدم حضور ما در این زمینه، امکان استفاده ایران از فرصت به وجود آمده را کمرنگ خواهد کرد.