چند روز پیش، فرود عسگری، رئیسکل گمرک ایران از افزایش 25 درصدی صادرات غیرنفتی تا 29 اردیبهشتماه سال جاری خبر داد. او با اعلام رقم 7 میلیارد دلاری صادرات گفت: «با توجه به تصمیمات جدید دولت و راهاندازی سامانه نیما، صادرات کالا نسبت به سال گذشته افزایش 25 درصدی و واردات کاهش یک و نیم درصدی داشته است که نشان از موفقیتهای سیاستهای ارزی دولت دارد.»
عدنان موسیپور، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران، به پایگاه خبری اتاق ایران میگوید: «آمار بالای صادرات در دوماهه اول بهار، ارتباط مستقیمی با افزایش نرخ ارز دارد؛ بالا رفتن قیمت ارز سبب شده انگیزه صادرکنندهها برای فروش محصول و حضور در بازارهای منطقه بیشتر شود.» او ادامه میدهد: «این افزایش صادرات یا انگیزه برای افزایش صادرات به حدی بود که صادرکنندهها در تعطیلات نوروزی که عمدتاً مانعی برای صادرات است، همدست از کار نکشیده و توانستند محصولات خود را صادر کنند.»
به گفته موسیپور، در این دو ماه حجم صادرات و ارزش صادرات هر دو بالا رفته است. اما اینکه آقای عسگری این افزایش را به تصمیمات اخیر ارزی دولت و راهاندازی سامانه نیما ربط میدهد، درست نیست.
او ادامه میدهد: «این نوعی آدرس غلط دادن است؛ خیلی از صادرکنندهها و فعالان اقتصادی رغبت چندانی به سامانه نیما ندارند و یا اصلاً شناخت کافی به این حوزه ندارند.»
به گفته رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران، ما در این مدت هیچ بخشنامهای مبنی بر حمایت از صادرات دریافت نکردهایم و بیشتر بخشنامههای صادرشده، نقش مانع ایفا کرده تا نقش حامی یا مشوق صادرات. تنها عامل و مهمترین عامل در افزایش صادرات افزایش نرخ ارز بوده است که خیلی از هزینهها را برای صادرکنندهها پوشش داده است.
او درباره پایین آمدن ارزش واردات هم میگوید: «مسئله واردات ارتباط مستقیمی با خروج آمریکا از برجام دارد؛ اگرچه بالا بودن نرخ ارز هم در این مسئله بیتأثیر نبوده است.»
او معتقد است: «ما با خروج آمریکا از برجام با موانع متعددی روبرو خواهیم بود؛ خروج خیلی از شرکتهای بزرگ از ایران، بازگشت برخی از تحریمها و یا از دست دادن برخی از بازارهای منطقه از آثار این خروج خواهد بود.»
چه باید کرد؟ پرسشی که موسی پور در پاسخ به آن میگوید: «ما باید از خودتحرمی داخلی بپرهیزیم. با خروج آمریکا از برجام، حتماً هزینه حملونقل، انتقال کالا به بازار منطقه، مواد اولیه و قیمت تمامشده محصول بالا خواهد رفت. اگر این موانع در داخل هم بیشتر شود یا گام اساسی برای رفع آنها برداشته نشود، وضعیت تولید، صادرات و اقتصاد بدتر خواهد شد.»
او تاکید میکند: «با توجه به تجربه دور قبلی، سیاستگذار نباید به بهانه تحریمهای بینالمللی، سیاستهایی تدوین کند که منجر به تحریم داخلی شود. خودتحریمی، وضع قوانین نادرست و تغییر مداوم رویهها آثار بهمراتب بدتری از تحریمها دارند. سیاستگذار باید برنامهریزی درست اقتصادی در جهت حمایت از تولید داشته باشد و این برنامهها مداوم و مستمر باشد نه مقطعی.» به گفته موسی پور، با شفافیت، مبارزه با فساد و پیشبینیپذیر کردن اقتصاد میتوان نقشه راه مناسبی برای اقتصاد ترسیم کرد.