اثری از سهراب سپهری
پنجمین دوره فروش آثار هنری در کشورمان که به «حراج تهران» شهرت یافته است درحالی شب گذشته برگزار شد و 79 اثر در آن چکش خورد که رکوردهای جدیدی برجای گذاشت، رکود گران ترین اثر فروخته شده و مجموع فروش؛ شب گذشته اثری از سهراب سپهری به قیمت 3 میلیارد تومان به فروش رسید و مجموع فروش آثار هنری در حراج به 25 میلیارد و 363 میلیون تومان رسید. این درحالی است که رکود گران ترین اثر هنری ایرانی فروخته شده در داخل کشور پیش از این به اثری از سهراب سپهری با 2.8 میلیارد تومان تعلق داشت که در جریان چهارمین حراج تهران ( سال گذشته) فروخته شده بود. همچنین رکود مجموع فروش نیز به دوره پیشین این حراج با ثبت فروش 21میلیارد و 400میلیون تومان متعلق بود که شب گذشته آن هم با افزایشی حدود 4 میلیارد تومانی مواجه شد در حالی که دور قبلی 126 اثر فروخته شد و شب گذشته 79 اثر چکش خورد نکته ای که نشان می دهد رشد بازار فروش آثار هنری در ایران بسیار زیاد بوده است و این بازار در سال های گذشته جذابیت های بسیاری برای خریداران پیدا کرده است و رشد فروش بسیار بوده است.
فقط کافی نگاهی به فروش آثار هنری در 5 حراج گذشته بیندازید تا به خوبی متوجه این ماجرا شوید و رشد را ملموس حس کنید تا جایی که مثلا در حراج نخست اثری از سهراب سپهری به قیمت 190 میلیون تومان به فروش رسیده است و شب گذشته یک اثری از او 3 میلیارد تومان و یک اثر یک میلیارد و 550 میلیون تومان به فروش رفته است. اگرچه که به راستی قیمت آثار هنری با یکدیدگر قابل مقایسه نیست اما موضوع بسیار مهم رشدی است که در دوره های مختلف اتفاق افتاده و نشان می دهد سرمایه گذاران بسیاری در سال های گذشته به سمت خرید آثار هنری در داخل کشور رفته اند. برای درک بهتر ماجرا فقط به این عدد توجه کنید مجموع فروش آثار هنری در نخستین دوره حراج تهران تنها 2 میلیارد و 150 میلیون تومان بوده است درحالی که این عدد شب گذشته 25 میلیارد و 363 میلیون تومان بود.
رشد فروش آثار هنری در کشور در سال های گذشته پای شخصیت های هنری، ورزشی، سینمایی و نماینده برخی از موسسه های مالی همچون بانک ها را به حراجی های هنری باز کرده است تا جایی که شب گذشته چهره افرادی همچون الناز شاکردوست ( که نخستین اثر چکش خورده حراج را هم خریداری کرد) و علی دایی در بین خریداران دیده می شد.
رتبه اول و دوم فروش میان 80 اثر ارائه شده در این دوره از «حراج تهران» به دو تابلو از مجوعه تنههای درخت سهراب سپهری تعلق گرفت، اثر اول این هنرمند به 3 میلیارد و اثر دوم او 1 میلیارد و 550 میلیون تومان فروخته شد. پس از آن اثررنگ و روغن منوچهر یکتایی یک میلیارد و 470 میلیون، «تعالی» محمود فرشچیان یک میلیارد و 250 میلیون، «ص+ه+ص» حسین زنده رودی یک میلیارد، «رقص آبی» محمد احصایی یک میلیارد، «خانواده سبز» منیر فرمانفرماییان 900 میلیون، اثر ترکیب مواد روی گونی منصور قند ریز 850 میلیون، «طبیعت بیجان» بهمن محصص 850 میلیون، اثر رنگ و روغن منوچهر یکتایی 700 میلیون تومان، اثر ترکیب مواد روی بوم حسین زنده رودی 650 میلیون، اثر ترکیب مواد روی بوم حسین کاظمی 550 میلیون و اثر دولَت «خاطرات انهدام، سال صفر سال یک» آیدین آغداشلو 500 میلیون تومان چکش خوردند. تنها اثر فروخته نشده در پنجمین دوره حراج تهران، «مرغ سعادت» بیژن رافتی بود که 40 تا 60 میلیون تومان ارزشگذاری شده بود. کف فروش این حراج 30 میلیون تومان و متعلق به اثر حسینعلی ذابحی بود.
یک اثر از پرویز کلانتری نقاش و تصویرگری که 31 اردیبهشتماه و تقریبا یک هفته پیش از برگزاری این رویداد درگذشت، در «حراج تهران» ارائه شده بود و زمانی که نوبت به فروش آن رسید پاکدل از حاضران درخواست کرد تا چند لحظهای به احترام او بایستند. این اثر که 150 تا 200 میلیون ارزشگذاری شده بود، در نهایت 320 میلیون تومان خریداری شد.
در این رویداد 14 اثر کلاسیک ارائه شده بود که در میان آنها تابلوهای «تک چهره نظام الملک» از علی اکبر مزین الدوله 85 میلیون، تک چهره داماد ناصرالدین شاه از حسین ارژنگی (میر مصور) 85 میلیون، «سقا» از علی اصغر پتگر 60 میلیون تومان، «آرامگاه سعدی» علی رخساز 44 میلیون تومان، «شالیزار» از محسن سهیلی 55 میلیون، «دهکدهای در کنار رود سن» از ابوالحسن صدیقی (خالق مجسمههای فردوسی، خیام و نادرشاه) 60 میلیون تومان، «مدرسه چهار باغ اصفهان» از میشا شهبازیان 50 میلیون تومان، «شاه شجاع و حافظ» از حسین طاهرزاده بهزاد تبریزی 130 میلیون و «قلعه کوک» حسین قوللر آغاسی 75 میلیون تومان فروخته شد. «بارگاه منوچهر» محمد مدبر نیز که 60 تا 80 میلیون قیمتگذاری شده بود، 55 میلیون تومان خریداری شد.
طبق قانون این حراجی افزایش قیمت تا سقف 20 میلیون تومان هربار 1 میلیون، بین 20 تا 50 میلیون هربار 2 میلیون، میان 50 تا 100 میلیون هربار 5 میلیون تومان، میان 100 تا 200 میلیون تومان هربار 10 میلیون، میان 200 تا 400 میلیون تومان هربار 20 میلیون و از 400 میلیون تومان به بالا هر بار 50 میلیون تومان بود.
البته در این بین باید به این نکته هم توجه کرد که هنوز برگزاری حراج آثار هنری در ایران مانند یک کودک و در آغاز راه است و اصلا در اندازه برگزاری حراج های بزرگ جهان و حتی حراج های منطقه ای که در دبی و ... برگزار می شود نیست ولی همه چیز نشان از یک رشد دارد. باید توجه کرد که رکوردار گران ترین اثر هنری فروخته شده در ایران که حالا متعلق به کاری از سهراب سپهری است با حدود 857 هزار دلار(با دلار 3500 تومانی) است با گران ترین اثر هنری جهان که در یک حراج فروخته شده و تابلو زنان الجزایری ( اثر پابلو پیکاسو) است فاصله بسیار دارد زیرا این اثر اردیبهشت سال گذشته 149 میلیون دلار در حراج کریستی به فروش رفت.