نمایشگاه الکامپ رویدادی است که چشم بسیاری از مخاطبان و علاقه مندان به حوزه های فناوری و کسب وکارهای نوپا و نوین و یا همان استارت‌آپ‌ها را به خودش خیره می کند و این درحالی است که فعالان این حوزه ها به دلایل مختلف از جمله تب و تاب ناشی از تلاطم بازار دچار مشکل هستند.
این نمایشگاه که امسال از ششم تا نهم مرداد ماه در محل دایمی نمایشگاه های بین المللی تهران دایر بود را شاید بتوان تنها نمایشگاهی دانست که اغلب فعالان ومخاطب های آن از جوانان ایدهمند هستند و با بازدید از این نمایشگاه پرشور، به رشد و گسترش دغدغه های علمی و شغلی خود کمک می کنند.
نمایشگاه الکامپ به عنوان بزرگترین رویداد تجاری در حوزه الکترونیک و کامپیوتر از چهار سال گذشته تاکنون با محتوای بیشتر و استقبال بیشتری از سوی مردم، استارتاپ ها و سرمایه گذارها مواجه است.
امسال این نمایشگاه در چهار بخش الکام استارز، الکام ترندز، الکام گیمز و الکام تاکز ترتیب یافته است. چنانکه هرساله این نمایشگاه سیر صعودی خود را داشته باشد، الکامپ به رقیب جدی GTX دبی، بزرگترین رویداد فناوری در خاورمیانه تبدیل خواهد شد.
پتانسیل های بالای این رویداد فناورانه، علاوه بر تشویق جوانان به ایجاد کسب و کارهای نوین و خود اشتغالی باعث جذب سرمایه‌گذارهای خارجی می شود.
متخصصان و کارشناسان این عرصه متفق القول اذعان دارند که آینده جهان در دستان فناوری های نوین است که توانایی حل مشکلات زیست محیطی و ... را دارند. چنانکه محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در افتتاح این نمایشگاه بیان کرد که چالش‌های مختلف کشور در حوزه آب، برق، آلودگی هوا، بوروکراسی اداری و مشکلات متعدد در نظام بانکی و اقتصادی با ظرفیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات قابل حل است.
با این حال، مسائل و مشکلات استارت‌آپ‌ها نیز قابل انکار نیست. در واقع به هر اندازه که فناوری راه خودش را در زندگی مردم پیدا می کند، مشکلات جدیدی نیز بروز می کند که نیازمند تامل است. مسائل حقوقی، مالیاتی، قوانین و مقررات و... از جمله مواردی است که گریبانگیر این عرصه های نوظهور است.
از طرف دیگر فعالان این حوزه به دلیل گستره بالای فعالیت ها، تاثیرپذیری بالا از وقایع جامعه و قوانین موجود آسیب پذیر هستند.
ضعف و عدم شفافیت قوانین
علیرضا جعفری مدیرعامل نواک عنوان کرد: معمولا در زمینه اجرای قوانین، شاهد برخی اعمال سلیقه ها و سهل انگاری‌ها هستیم و معلوم نیست که این قانون به من خیر می رساند یا بیشتر دست و بال ما را می بندد. ما هم به طرق مختلفی از سمت تامین اجتماعی، اداره مالیات، تحت فشار هستیم یا پیچیدگی هایی وجود دارد که برای من جوان درگیر شدن با فرایندهای بروکراتیک بسیار ناامید کننده است، چون خیلی وقت گیر هستند و ممکن است کلا از اصل مطلب جا بمانیم.
این استارت‌آپ که در حوزه دسترسی راحت و احیای قانون کپی رایت سرویس ارائه می دهد در ادامه گفت: ضعف قانون گذاری خیلی جدی است و این خیلی به ما آسیب می زند. مثلا در حوزه قانون کپی رایت قوانین به روز و با ضمانت اجرایی وجود ندارد و گروه ما که درحال مقابله با فعالیت های غیرقانونی است، بیشتر از سایرین که قانون کپی رایت را رعایت نمی کنند، مواخذه می شود.
علی آجودیان از استارت‌آپ ویرگولدر این خصوص به ایرنا گفت: بزرگترین چالش ما قانون است،به خصوص برای کار ما که کاربران تولید کننده محتوا هستند. به تازگی قانونی امضا شده است که ما بخاطر تولید محتوای بد کاربران تنبیه نمی شویم ولی معلوم نیست که این قانون اجرا می شوند یا نه. مشکل دیگر این است که معلوم نیست متولی ما چه کسانی هستند، نهادهای مختلف مثل وزارت ارتباطات یا ارشاد و ... خودشان را دخیل می دانند و می خواهند که خودشان را نشان بدهند در حالی که استارتاپ ها معمولا راه خودشان را می روند.
شهریار ازهاریان فر مسئول بازی آمیرزا در بخش الکام گیمز نیز درباره مشکلات شان گفت: بازی های ایرانی ما در گوگل و اپل منتشر نمی شود و اصلا نمی توانیم در خارج از کشور بازی ها خود را ارائه بدهیم.
این استارتاپ که در حوزه بازی موبایل فعالیت می کند و برنامه آنان در بستر کافه بازار ارائه می شود، افزود: با محدودیت های زیادی مواجه ایم مثلا دولت آمریکا برنامه های ما را فیلتر می کند، داخل کشور هم رسانه های اجتماعی مثل تلگرام و فیس بوک فیلتر می شود و عملا ما مخاطب های بزرگترین بخش شبکه های اجتماعی را از دست داده ایم. در واقع ما از دو طرف تحریم هستیم و فعالیت ما بسیار محدود شده است.
وی همچنین به مشکلات ناشی از ضعف قوانین و بوروکراسی اداری اشاره کرد و از دولت تقاضا داشت: تزریق مالی و بسته های مالی دولت نباید به هیچ کسی تعلق بگیرد، فقط امکانی را فراهم کنند که هرکسی می خواهد به راحتی بتواند وارد این حوزه شود نه اینکه هفت خان رستم را طی کند. دولت لازم است که در این حوزه تسهیل گری کند.
این فعال در حوزه استارت‌آپ بیان داشت: در واقع استارت‌آپ‌ها از لحاظ حقوقی و قانونی مشکلاتی را دارند از جمله اینکه شرکت حقوقی نیستند، اداره مالیات اصرار دارد که باید مالیات بپردازند در حالی که استارتاپ ها تا مدتی سوددهی ندارند که بخواهند مالیات دهند. همچنین بیمه اذیت می کند که افراد باید بیمه بشوند. همچنین نهادهایی مجوزهایی را از استارتاپ ها درخواست دارند که دریافت آنها مشکل است.
تاثیر بی‌ثباتی بازار کشور
برخی از کارشناسان ضمن اشاره به آثار بی ثباتی بازار ارز بر فعالیت استارت‌آپ‌ها ، بر این نظر هستند که الان وضعیت نگران کننده است و استارت‌آپ‌هایی که تازه شروع کرده اند و دنبال سرمایه‌گذار می‌گردند مطمئن نیستند که بتوانند تا مدت دیگری توی این فضا کار کنند ضمن اینکه همه استارت‌آپ‌ها تعاملات ارزی دارند و یا به نحوی درگیر این ماجرا هستند.
یک استارت‌آپ فعال در حوزه فرهنگی که نخواست نامش فاش شود در گفت وگو ایرنا گفت: جوانان فعالی که در حوزه استارت تاپ ها فعالیت می کنند، جوانی متفاوت هستند، آنها از لحاظ ایده مندی و فنی بسیار متفاوت و خلاق اند. باتوجه به شرایط بی ثبات کنونی اولا یک جو ناامیدی عجیب و غریب ایجاد شده و همه مات و مبهوت هستند. دوم اینکه جوانان فنی خلاق و خوب، به فکر مهاجرت و رفتن هستند چون با همین فعالیت ها در خارج از کشور درآمد بیشتری دارند، دسته بعدی هم جوانی هستند که از خارج به ایران برای فعالیت بازگشته اند ولی با این اوضاع دوباره به فکر رفتن هستند.
وی افزود: الان بیشتر کسانی که در استارتاپ‌ها ایده دارند و برای 5سال آینده برنامه‌ریزی می کنند، نمی‌توانند کارشان را به جایی برسانند چون وضعیتی است که حتی نمی شود به 5 ماه آینده فکر کرد. حتی خیلی از بچه ها فکر می کنند با این اوضاع ممکن است سال بعد الکامپ از رونق بیفتد.
ریسک سرمایه گذاری در استارت‌آپ‌ها
علی فروغی از شرکت بیمیتو گفت: الان بازار سرمایه گذاری در استارت‌آپ‌های ایرانی پختگی لازم را ندارد، استارت‌آپ‌ها نمی توانند خودشان را پرزنت کنند و سرمایه گذارها هم در جریان نیستند و زمان زیادی برای هماهنگی بین آنان طول می کشد.
«علیرضا جعفری» مدیرعامل نواک نیز دراین خصوص گفت: از نظر کمی، اکثر سرمایه گذاران داخلی هستند و آنها هم در این شرایط کمتر ریسک می کنند و به دنبال بازار جذاب تری مثل خرید سکه یا املاک هستند. چون سرمایه گذاری توی استارت آپ ها ریسک بالایی دارد.
شهریار ازهاریان فر مسئول بازی آمیرزا نیز درباره سرمایه گذاری روی بازی های ایرانی گفت: سرمایه گذاری روی بازی ها بلند مدت است و ما سرمایه گذار تخصصی بازی نداریم. در ایران چون بازی کامپیوتری صنعت نبوده و معمولا چندان ثباتی نداشته است.
به گفته برخی دیگر از فعالان این عرصه، با التهاب موجود در بازار ارز، سرمایه گذاران داخلی از سرمایه گذاری روی استارتاپ ها هراس دارند و از طرف دیگر سرمایه گذار خارجی نیز بخاطر مشکلات موجود به سمت استارتاپ های ایرانی نمی آیند.
این در حالی است که بسیاری از کسب و کار نو در ابتدای کار خودشان به پشتیبانی مالی نیاز دارند و در صورتی که این پشتیبانی را داشته باشند می توانند در اقتصاد کشور فعالیت موثر و سودآوری داشته باشند.