مجیدرضا حریری، عضو اتاق ایران و چین
شرکت های تخصصی واردات و صادرات از جمله نیازهای مبرم اقتصاد ایران هستند که به رغم سابقه طولانی بازرگانی خارجی، همچنان به طور گسترده و حرفه ای ایجاد نشده اند. بنابر تعریف، شرکت های تخصصی بازرگانی، به مجموعه متشکل تجاری اطلاق می شود که منحصرا در حوزه خاصی از واردات و صادرات فعالیت داشته باشند.
متاثر از همین موضوع، شرکت های تخصصی بازرگانی به دلیل فعالیت در یک حوزه خاص، عاملی برای تقویت و پایداری امر صادرات در آن حوزه شده و در نهایت تجارت خارجی کشور را متحول می کنند. برای نمونه، وجود شرکت های تجاری که منحصرا در بخش محصولات صنعتی فعالیت کنند، بسیار الزامی به نظر می‌رسد، چرا که در این بخش، عمده صادرات و واردات به وسیله خود تولیدکننده ها انجام می پذیرد و به دلیل اینکه تولید کنندگان همزمان در فرایند تولید و تجارت درگیر می‌شوند، به طور طبیعی نمی توانند هر دو بخش را به طور گسترده و بنیادین توسعه دهند.
غیر از اینکه این موضوع به مسائل فرهنگی در این حوزه برمی گردد، برنامه ریزی ها و تقنین مقررات بازرگانی هم مزید بر علت شده است. در حال حاضر، کارت های بازرگانی که برای تولیدکنندگان صادر شده است، از یک سو این شرایطی را ایجاد کرده است تا تولید کنندگان خود راسا هم وارد کننده باشند و هم صادرکننده و از سوی دیگر باعث شده تا تجار و بازرگانانی که بخواهند کالاهای تولیدی و صنعتی را خریداری کرده و صادر کنند، با احتساب مالیات بر ارزش افزوده مواجه شده و در نتیجه آن کالا برایشان گران تر تمام می شود و از همین رو، امکان رقابت از میان رفته و میدان صادرات را ترک می‌کنند.
نکته بعد مربوط به معافیت های مالیاتی می‌شود که عامل جذابی است تا تولیدکنندگان خود اقدام به صادرات محصولات تولیدی خود کنند و به همین دلیل، رغبتی ندارند تا کالای تولیدی خود را از طریق شرکت های بازرگانی متخصص(شرکت های تخصصی) صادر کنند. بنابراین، در مسیر ایجاد شرکت های بازرگانی تخصصی، ابتدا باید این‌گونه مسائل بررسی و اصلاح شود. در حال حاضر، برخی از محصولات کشاورزی ، خشکبار و یا فرش هستند که صادرات آنها به وسیله شرکت‌های تخصصی صورت می‌گیرد و آنچنان که به نظر می‌رسد، موفقیت مطلوبی هم در عرصه جهانی داشته اند. جای خالی این گونه شرکت ها در بخش صنعتی ایران به شدت احساس می‌شود که البته این موضوع دلایل اساسی دیگری نیز دارد؛ مهمترین آنها به تولید داخلی در حوزه محصولات صنعتی مربوط می شود. یعنی اینکه، متاسفانه در این بخش هنوز نتوانسته ایم به آن سطح از تولید کمی و کیفی محصولات برسیم که قابلیت عرضه و رقابت در بازارهای جهانی را داشته باشند و از این رو ابتدا باید فکری به حال تولید کرد.
بعد از آنکه بنگاه های صنعتی کشور بتوانند با تجهیز به فناوری های مدرن، کالاهایی تولید کنند که بتوان آن را در عرصه جهانی عرضه کرد، آنگاه می شود، بازاریابی و صادرات آن را نیز تخصصی کرد و در اختیار شرکت‌های بازرگانی تخصصی قرار داد.