تحریم ترامپی بعد از 13 آبان تأثیری در ورود گردشگران خارجی، بخصوص گردشگران اروپایی نداشته چون با نوسان ارز و قیمت دلار، سفر برای گردشگران بسیار ارزان تمام میشود.
با آغاز دور جدید رویکردهای خصمانهٔ آمریکا از ابتدای امسال و تشدید تحریمها در چند ماه اخیر، ایران در واقع با موجی از بیثباتیها مواجه شده است. از منظر گردشگری، این بیثباتیها در وهله اول موضوع سرمایهگذاریهای مختلف اقتصادی را هدف قرار داده است و سپس در زمینه تقلیل ورود گردشگران خارجی تلاش کرده است.
در مدت ششماهه اخیر، یعنی از ابتدای اردیبهشت تا 15 مرداد و بعدازآن تا 13 آبان که اولتیماتوم آمریکا به شرکتها و دولتها برای قطع همکاری با ایران بود، نوسانات ناشی از تغییر رویکرد آمریکا باعث کاهش گردشگران خارجی خصوصاً اروپایی شده است. در این اثنا دولتمردان کشور نیز، مطرح کردند که دورهٔ اخیر تحریمهای آمریکا موضوع تازهای به همراه ندارد و موجب انزوای آنها در جامعهٔ جهانی شده است. صحتوسقم این بیانیه را بهنوعی در واکنش نهچندان نوسانی در بازار ارز در مدت این چند روز میتوان مشاهده کرد.
به نظر میرسد گرچه موضوع گردشگری در زمینه سرمایهگذاری در مدت این چند ماه، بسیار از تهدیدهای اقتصادی و بینالمللی تأثیر پذیرفته است، اما به لحاظ تئوریک، در خصوص حضور گردشگران خارجی وابستگی کمتری را میتوان مطرح کرد. یعنی بهجز گردشگران دیپلماتیک، میتوان با برنامهریزی از حضور سایر افراد استفاده لازم به عمل آورد. به عبارتی، اگر بتوان از این فرصت بهخوبی بهرهبرداری و برنامهریزی کرد، بهعنوان یک فرصت برای جذب بیشتر گردشگران میتوان آن را قلمداد کرد.
تعداد گردشگران ورودی به ایران، به دلیل ارزانتر شدن سفر و امکان خرید خصوصاً در موضوع صنایعدستی، در ششماهه ابتدای سال، بیانگر اهمیت و ضرورت دیپلماسی و برنامهریزی در این خصوص است. اولویت کشورهای همسایه و تدوین برنامهٔ جذب گردشگران اروپایی از طریق تبلیغات شبکهای و تدوین پکیجهای مشخص سفر در همکاری دولت با بخش خصوصی در این خصوص بسیار راهگشا است.
در واقع سیاست جدیدی در نظام گردشگری باید تدوین شود که کاملاً متکی بر خلاقیت و عملکرد بخش خصوصی و همکاری گسترده انواع امکانات دولتی برای تبلیغات و ارائه انواع فرصتهای سفر در ایران را بیان کند. دولت در دوره جدید باید کاملاً آزادی عمل بخش خصوصی در تعریف انواع پکیجهای سفر نظیر موضوع سلامت و درمان، موضوعات علمی و برنامههای بینالمللی دانشگاهی، رخدادهای بینالمللی طبیعتگردی و جشنوارههای صنایعدستی و فرهنگ اقوام محلی و همچنین بازدید از سایتهای ثبت جهانی را برای بخش خصوصی فراهم کند.
به باور من، در وضعیت حال حاضر، دولت از کاهش ارزش پول ملی، به نفع جذب گردشگران اروپایی باید کاملاً مبتنی بر خلاقیت بخش خصوصی عمل کند و بخشنامهها، ضوابط، دستورالعملهای محدودکننده را برای مدت مشخصی حذف نماید. در این خصوص موضوعات صادراتی صنایعدستی، خصوصاً مبتنی بر کارگاههای کوچک، شرکتهای دانشبنیان و صنایع خلاق را با مشارکت و خلاقیت بخش خصوصی بیان کند و زمینه حضور و صادرات حتی برای کوچکترین واحدهای تولیدی را فراهم نماید.