آژانس بینالمللی انرژی به عنوان برجستهترین سازمان پیشگوی قیمت نفت، پیشبینی کردهاست که تا سال آینده عرضه و تقاضا در بازار نفت به تعادل خواهد رسید. بررسیهای پایگاه خبری اتاق ایران نشان میدهد حتی اگر اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) نتوانند اختلالات ایجاد شده در تولید نفت برخی از کشورهای عضو را مدیریت کنند احتمالاً در سال آینده با کاهش عرضه نفت به صورت چشمگیری مواجه خواهیم شد.
آژانس بینالمللی انرژی چند روز پیش در گزارشی اعلام کرد تولید نفت جهان در سال 2017 با مصرف آن تقریباً برابری خواهد کرد. به این ترتیب اکنون میتوان انتظار داشت چند سال مازاد عرضه نفت به پایان برسد. البته طبق بررسیهای بلومبرگ، برای اینکه چنین پیشبینی به تحقق بپیوندد، سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) باید 650هزار بشکه دیگر در سال تولید کند. این مسئله یعنی اوپک باید به دنبال راهکارهایی برای مقابله با حمله به زیرساختهای نفتی نیجریه، تنشهای عمیق سیاسی در لیبی و بحران اقتصادی در ونزوئلا باشد.
امریتا سن تحلیلگر ارشد نفتی در لندن در گفتوگو با گلفتایمز گفتهاست: «آژانس بینالمللی انرژی نسبت به فرض خود در مورد افزایش عرضه اوپک در سال آینده بسیار خوشبین است. هرچند بسیاری از مسائل در لیبی و نیجریه قابل پیشبینی نیستند اما پیشبینی من این است که تولید نفت این کشورها کاهش پیدا خواهد کرد و مشکل آنها به این زودی حل نخواهد شد.»
پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی در مورد عرضه و تقاضای نفت از این لحاظ اهمیت دارد که سیاستهای دستکم 29کشور را در حوزه انرژی بررسی میکند و به این ترتیب تحلیلهایی ارائه میدهد که میتواند به بازار خط بدهد و در نتیجه بازار معامله نفت را شکل بدهد. قیمت نفت برنت حوزه دریای شمال از سال 2014 تا کنون بالا و پایین بسیاری داشتهاست. قیمت این شاخص نفتی حتی در ژانویه به پایینترین میزان خود در 12سال گذشته یعنی به قیمت 27.10دلار در ازای هر بشکه رسید. اکنون این شاخص نفتی چند باری به بالای 50دلار رسیدهاست اما کماکان زیر 50دلار در ازای هر بشکه و حوالی 48 تا 49دلار در ازای هر بشکه معامله میشود.
بررسیهای بلومبرگ از دادهها و اطلاعات آژانس بینالمللی انرژی نشان میدهد اوپک باید تا پایان سال آینده دستکم باید 1میلیون بشکه در روز بیشتر تولید کند تا بتواند میزان عرضه و تقاضا را در بازار به تعادل برساند. البته آژانس رقم دقیقی از تولید نفت اوپک در گزارش خود نیاوردهاست.
برای اینکه پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی محقق شود اوپک باید از برخی موانع اساسی عبور کند. تولید نفت نیجریه به پایینترین سطح خود در 28سال گذشته رسیدهاست. این کشور که زمانی 1میلیون و 370هزار بشکه در روز نفت تولید میکرد اکنون تنها 480هزار بشکه در روز تولید میکند که بسیار پایینتر از ظرفیتهای موجود در این کشور است. تولید نفت لیبی نیز دچار اختلالات جدی و اساسی شدهاست. این کشور نیز که زمانی 1میلیون و 600هزار بشکه در روز نفت تولید میکرد اکنون 270هزار بشکه در روز تولید میکند و البته هر ماه نیز نسبت به ماه قبل کمتر تولید میکند. در حال حاضر اکثر میدانهای نفتی در این کشور در دستان گروههای ارتشی است که هر کدام به دنبال منافع خودشان هستند.
ونزوئلا نیز با بحرانهای بزرگ اقتصادی دستوپنجه نرم میکند. این کشور نمیتواند پول لازم را به طرفهای قرارداد خود بابت تولید نفت پرداخت کند و به همین خاطر به مشکل برخورد کردهاست. تولید نفت این کشور در ماه گذشته به 2میلیون و 290هزار بشکه در روز رسید که کمترین میزان تولید نفت از سال 2009 تا کنون به شمار میآید.
اما ایران تنها کورسوی امید در تولید نفت است. این کشور به دنبال برداشته شدن تحریمها موفق شده تولید نفت خود را افزایش بدهد. این کشور سعی دارد تولید نفت خود را به 3میلیون و 700هزار بشکه در روز برساند. تولید نفت این کشور در ماه می به 3میلیون و 600هزار بشکه در روز رسید که بالاترین میزان تولید نفت آن در پنج سال گذشته به شمار میآید. در کنار ایران، عربستان سعودی نیز میتواند تولید نفت خود را افزایش بدهد. این کشور میتواند به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت در جهان نقش فعالی داشته باشد.
اما از آنجا که بسیاری از کشورها به دلیل مازاد عرضه بخش زیادی از نفت تولیدی خود را ذخیره کردهاند، انتظار میرود قیمت نفت دستخوش تغییرات چندانی نشود. البته طبق پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی، نفتی که کشورها تولید و ذخیره میکنند در سال 2017 کاهش خواهد یافت.