بازار تئاتر، نیازمند تولیدات حرفه‌ای

وضعیت بازار در سال97

تئاتر که به باور جا افتاده در جامعه، مختص گروه خاصی از مخاطبان است، پنج قرن پیش از میلاد مسیح در آتن و روم پا به عرصه گذاشت و پس از خودنمایی در آثار قرون وسطی، رنسانس و عصر جدید اروپا مهمان تماشاخانه‌های ایرانی شد. به اعتقاد کارشناسان، این هنر نمایشی نقش حایز اهمیتی در انتقال فرهنگ بومی و محلی دارد.  افزایش ۲۰ برابری اعتبارات تئاتر کشور پس از  انقلاب نشان از جایگاه والای این هنر نمایشی در گشور  است. تعداد سالن‌های نمایشی با رشد ۱۳ برابری از ۸۰ سالن در سال ۵۷ به ۱۰۵۰ سالن در سال ۹۷ رسید. بااین حال مانند دیگر حوزه‌ای هنری در کشور که آمار دقیقی در دست متقاضیان نیست، ارقام دقیقی از میزان فروش و گردش مالی تئائتر در سال 97 وجود ندارد.

مروری بر نمایش‌های به اجرا درآمده از جمله بینوایان یا الیور توییست حاکی از آن است که 97 را باید «سال تئاترهای لاکچری» نامید. همزمان با اکران برخی از نمایش‌ها با هزینه‌های هنگفت فروش و تولید، فعالان عرصه تئاتر به کرات هشدار دادند که باید مراقب ظهور تئاتر سرمایه‌دارانه بود.

اجرای تئاتر بینوایان در سالن گرند پالاس با هزینه نجومی، رکورد گران‌ترین بلیت تئاتر ایرانی در سال 97 را از آن خود کرد. تئاتری که به کارگردانی حسین پارسایى و با حضور چهره‌های مطرح سینما مانند پارسا پیروزفر، نوید محمدزاده، سحر دولتشاهی، پریناز ایزدیار، هوتن شکیبا، اشکان خطیبی و امیرحسین فتحی روی صحنه رفت و بسیار حاشیه‌ساز شد. قیمت بلیط این تئائر که در سایت رسمی فروش حداکثر 200 هزار تومان و در  بازار سیاه تا 800 هزار تومان هم خرید و فروش ‌می‌شد، باعث موضع‌گیری عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شد و وی با انتشار توئیتی در صفحه شخصی خود تاکید کرد: «تئاتر لاکچری تیری خلاص به این هنر مردمی است.»

اما در شمارش مهمترین اتفاقاتی که در سال 97 افتاد می‌توان به برگزاری جشنواره‌های متعدد نمایشی از جمله برگزاری سی‌وهفتمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به عنوان آخرین رویداد بزرگ تئاتری در بهمن و اسفند 97 همزمان با چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد. یکی دیگر از مهمترین تحولات حوزه تئاتر در سال 1397در حاشیه برگزاری سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر برپایی نمایشگاه اسناد 40 سال فعالیت هنر تئاتر در کشور بود.

به گفته شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تعداد اجراهای نمایش در شهر تهران 900 نمایش و در سراسر کشور 1350 تولید نمایشی بود و تعداد مخاطبان این هنر نمایشی در سال 97، حدود 5.5 میلیون نفر برآورد شده است.

آخرین آمارهای مربوط به حوزه تئاتر در یران - 1396

چشم‌انداز سال98

نیاز به تولید حرفه‌ای

قطب‌الدین صادقی، کارگردان تئاتر

کمبود اساسی ما و آن چیزی که در آن ضرر کردیم، تولید آثار خوب حرفه‌ای و هنری است. آنچه در حال حاضر در تئاتر کشور شاهد ظهور گروه‌های هستیم که با صرف هزینه‌های هنگفت برای اجاره سالن، لباس و چهره‌های معروف به‌اصطلاح تئاتر پول‌محور را ایجاد کرده‌اند و اهمیتی هم به کیفیت کار ندارند. جالب‌تر اینجاست  این عده به‌واسطه حمایتی که می‌شوند، نیازی هم به فروش چندان ندارند. این‌ها منتقد نیستند که بخواهند به دنبال آثار اجتماعی و فرهنگی بروند. این‌ها افرادی هستند که با پول و قدرتشان به دنبال تفریح هستند و تئاتر را به فلاکت کشانده‌اند.
دسته دیگری تئاتر تجاری مردمی یا تئاتر آزاد است که حدود 28 سالن تئاتر هم در تهران دارند و وضع مالی‌شان هم به‌واسطه جذب عامه مردم خوب است و سالانه بین 50 تا 60 میلیارد تومان، گردش مالی دارند. در این وسط گروهی که بیشتر ضرر می‌کنند گروه‌های نو جو، هنری و کوچک هستند که تبلیغات چندانی نداشته و بازیگرانشان هم از چهره‌های مطرح نیستند؛ اما اندیشه محور هستند. با این حال متأسفانه با نابودی جریان روشنفکری شاهدیم که کمتر کسی جذب و مخاطب این دسته از تئاترهای حرفه‌ای می‌شود.