سرپرست سازمان توسعه تجارت معتقد است که سطح فعلی صادرات غیرنفتی در شأن کشوری که می‌خواهد قدرت نخست اقتصادی منطقه باشد، نیست.
محمدرضا مودودی گفت: این روزها بخش قابل‌توجهی از تمرکز ما بر مسئله تحریم و چگونگی مقابله با آن و رساندن ایران به اهداف اقتصادی از پیش تعیین شده است، اما آنچه اهمیت زیادی دارد، لزوم دیدن دیگر مشکلات داخلی است که از سال‌های گذشته باقی‌مانده و حتی اگر تحریم‌ها نباشد نیز باید برای آن فکری جدی کرد.
وی با بیان اینکه تحریم یکی از عوامل بازدارنده در گسترش صادرات ایران است، تصریح کرد: در کنار تحریم مسائلی همچون سیاست‌های ارزی بسیار مهم است؛ ضمن آنکه موضوعاتی مانند زیرساخت‌های حمل‌ونقل و خطوط کشتیرانی فعال برای جابه‌جایی کالاها هم اهمیت زیادی دارد و چگونگی حضور پیمان‌های اقتصادی منطقه‌ای که امروز نقش خود در تجارت جهانی را ثابت کرده‌اند، بسیار مهم است.
سه برابر کردن صادرات کالا با ادامه این وضع بعید است
سرپرست سازمان توسعه تجارت ادامه داد: وقتی ما در بسیاری از این حوزه‌ها حضور قدرتمندی نداشته‌ایم، یا با برخی تصمیمات غلط، پیمودن راه را دشوار کرده‌ایم، باید به این موضوع فکر کرد که حتی در صورت کنار رفتن تحریم‌ها نیز نمی‌توان باوجود مشکلات فعلی به اهداف قوانین بالادستی در سه برابر کردن میزان صادرات فعلی رسید.
مودودی با بیان محدودیت قابل‌توجه شرکت‌ها و صادرکنندگان ایرانی با مقیاس بزرگ در بازارهای بین‌المللی، تأکید کرد: آمارها نشان می‌دهد که در حال حاضر تنها یک شرکت ایرانی سالانه بیش از یک میلیارد دلار صادرات می‌کند و تعداد شرکت‌هایی که بیش از ۵۰۰ میلیون دلار صادرات سالانه دارند، کمتر از انگشتان دو دست است. درمجموع تعداد شرکت‌های ایرانی که بیش از ۱۰ میلیون دلار صادرات سالانه دارند، به عدد ۴۵۰ هم نمی‌رسد.
ترکیه چهار برابر ایران صادرات غیرنفتی دارد
وی ادامه داد: برای پیدا کردن فهم بهتری از این شرایط می‌توان نگاهی به اقتصاد صادراتی ترکیه داشت. جدیدترین آمارها نشان می‌دهد که ۱۶۰۰ شرکت ترک بیش از ۱۰ میلیون دلار صادرات سالانه دارند؛ یعنی رقمی نزدیک به چهار برابر ایران. نکته جالب این است که به همین مقیاس، صادرات کل ترکیه نیز از ما بیشتر است؛ یعنی آنها سالانه چهار برابر ایران صادرات غیرنفتی دارند.
سرپرست سازمان توسعه تجارت با بیان فاصله صادراتی ایران با معیارهای جهانی اظهار کرد: امروز در جهان حدود ۸۰۰۰ قلم کالا صادر می‌شود که ایران در بررسی کلی عملکرد خود تنها ۴۰۰۰ قلم از این کالاها را صادر می‌کند. این در حالی است که تعداد اقلام ایرانی که سالانه بیش از ۱۰ میلیون دلار صادرات دارند، کمتر از ۴۰۰ قلم است. این مسئله به معنای آن است که ما در تنوع کالاهای صادراتی نیز نیاز به تغییر داریم.
مودودی خاطرنشان کرد: در ماه‌های گذشته تلاش شده که باوجود تحریم‌های یک‌جانبه و غیرقانونی آمریکا علیه اقتصاد و مردم ایران، صادرات افت نکند که آمار سال قبل نیز موفقیت این تلاش‌ها را نشان می‌دهد. در سال جاری نیز تمام تلاش ما حفظ آمارهای فعلی است، اما در نگاه کلان باید توجه داشت که برای رساندن میزان صادرات غیرنفتی به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار در سال که در قوانین بالادستی به آنها اشاره شده، باید بسیاری از موانع را کنار زد و با بیشترین توان به سمت اهداف حرکت کرد.
باوجود تحریم‌های آمریکا، ارزش صادرات غیرنفتی ایران در سال ۱۳۹۷ از مرز ۴۰ میلیارد دلار عبور کرد. آمار تجارت خارجی دوماهه ابتدایی امسال نیز نشان می‌دهد که صادرات ایران تا پایان اردیبهشت‌ماه رشد بیش از 8 درصدی را تجربه کرده است.