عکس: همشهری
معاون وزیر اقتصاد دو راهکار تقویت قدرت خرید تسهیلات ویژه خانه‌اولی‌ها را تشریح کرد و گفت: راهکار تقویت صندوق مسکن یکم را باید بیرون از این صندوق جستجو کرد.
محمدعلی دهقان دهنوی با تشریح مکانیسم صندوق پس‌انداز مسکن یکم که با هدف کمک به خرید مسکن توسط خانه اولی‌ها طراحی شده است، افزود: این صندوق بر پایه رژیم پس‌انداز اشخاص طراحی شد و البته از ابتدا مقرر شد بانک مسکن از طریق منابع دولتی که قبلاً تزریق شده بود نیز برای اعطای تسهیلات به سپرده‌گذاران در صندوق یکم استفاده کند.
وی با بیان اینکه افزایش قیمت مسکن چه به شکل تدریجی و چه به‌صورت جهش می‌تواند قدرت خرید تسهیلات را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد، گفت: در حال حاضر نیز تحت تأثیر جهش قیمت مسکن در سال گذشته قدرت خرید تسهیلات ویژه خانه اولی‌ها به پایین‌ترین حد کاهش پیدا کرده است.
دهقان دهنوی معتقد است راهکار خروج از این وضعیت را نباید در داخل صندوق جست‌وجو کرد، بلکه باید به دنبال منابعی در خارج از صندوق باشیم تا به کمک بیاید و بتواند قدرت خرید این نوع تسهیلات را که ویژه خانه اولی‌ها طراحی شده است، احیا کند.
معاون امور اقتصادی وزیر اقتصاد با بیان اینکه از ابتدای طراحی صندوق یکم، راهکار تقویت قدرت خرید تسهیلات از این محل در صورت افزایش قیمت‌ها پیش‌بینی شده بود، اظهار کرد: طرح اقدام این بود که در طول دوره‌های زمانی مشخص، متناسب با تغییرات قیمت مسکن سقف تسهیلات پرداختی نیز به تدریجی افزایش یابد. اما عملیاتی شدن این برنامه تحت تأثیر عوامل پیرامونی و اقتصاد کلان کشور قرار دارد و در نتیجه زمینه اجرای آن فراهم نشد.
وی توضیح داد: یکی از عوامل بیرونی مؤثر بر این موضوع، نرخ سود بانکی است. ازآنجاکه نرخ سود در اقتصاد ما بالاست، زمانی که سقف تسهیلات افزایش پیدا می‌کند، مبلغ اقساط ممکن است به‌کلی از استطاعت تسهیلات گیرندگان و به‌خصوص خانه اولی‌ها خارج شود. از طرفی اگر قرار باشد نرخ سود تسهیلات کاهش یابد هم نیازمند منابعی به‌جز سپرده‌های متقاضیان مسکن در صندوق یکم هستیم تا به کمک بیاید.
دهقان دهنوی با بیان اینکه بانک مسکن در سال‌های اخیر تلاش زیادی کرد تا بتواند منابعی را بابت تسهیلات دهی به سپرده‌گذاران صندوق پس‌انداز مسکن یکم اضافه کند، یادآور شد: این منابع می‌توانست از محل سپرده‌گذاری صندوق توسعه ملی در بانک مسکن تأمین شود و یا منابع یارانه‌ای دیگری از سوی دولت به این موضوع اختصاص یابد. اما به دلیل وجود برخی از محدودیت‌ها این اتفاق نیفتاد و در نتیجه امکان ترمیم سقف تسهیلات متناسب با افزایش قیمت مسکن پیدا نشد.
وی معتقد است اگر سقف تسهیلات از طریق یکی از دو راهکار تأمین منابع به شکل سپرده‌گذاری دولت با نرخ‌های پایین در بانک مسکن و یا تزریق منابع یارانه‌ای از محل بودجه عمومی به‌طور میانگین سالانه ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش پیدا کند، تا حدود قابل‌توجهی می‌توان قدرت خرید تسهیلات صندوق یکم را جبران کرد و مکانیسم صندوق می‌تواند در بازار مسکن نیاز خانه اولی‌ها را کماکان تأمین کند. وی معتقد است باوجود محدودیت منابع یارانه‌ای دولت، همین حالا هم می‌توان از این راهکار برای احیای صندوق پس‌انداز مسکن یکم استفاده کرد.