عضو سابق شورای عالی بورس گفت: در نخستین گام برای گسترش بازار سهامداری باید ببینیم که آیا سهامداران میتوانند سود مناسبی از سرمایهگذاری به دست آورند یا خیر؟ آیا بازار سرمایه فرصت مناسبی برای جمع آوری پس اندازهای کوتاه مدت و سوددهی آنهاست؟
حسین عبده تبریزی در سومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی افزود: منابع حاصل از جمع آوری سپردههای خرد در بازار سرمایه را باید به گونهای اختصاص دهیم که رشد پایدار در اقتصاد ایجاد کنیم.
عبده تبریزی تصریح کرد: در کشور ما بازارهای سرمایه برای شرکتهای متوسط کارآمدی بالایی ندارند و نمیتوانند از منابع آن بهره ببرند. همان فضایی که سالهاست در بازار پول و بانکی رخ داده و فضا به حدی تنگ شده که بخش خصوصی از تأمین اعتبار در رقابت با بخش دولتی خارج شده است، در بازار سرمایه نیز در حال شکل گیری است.
عضو سابق شورای عالی پول افزود: یکی دیگر از ضعفهای بازار سرمایه این است که ناشران، گزینههای متنوعی ندارند. مثلاً بازار بدهی بلندمدت نداریم. البته در کشوری که تورم به ۲۰ درصد میرسد، بازارهایی مانند بازنشستگی و بیمه بلندمدت در آن ناکارآمد است و در قراردادهای بلندمدت برای متعادل کردن بازار تأمین مالی با مشکل مواجه هستیم.
وی تأکید کرد: برای جذب مردم به بازار سرمایه در مقیاس بزرگتر باید به این نکته توجه کنیم که منابعی که از این مسیر جمع آوری میشود، در چه مسیری هزینه شده است.
عبده تبریزی افزود: در ایران سرمایه گذاران عمدتاً به سرمایهگذاری در بازارهای فیزیکی مانند طلا، ملک و نهایتاً ارز و سپرده بانکی عادت دارند، آن هم در شرایطی که سپردههای بانکی از مالیات معاف هستند، بنابراین بازار سرمایه باید تلاش سنگینی کند تا سرمایهها به این بازار بیایند.
وی تصریح کرد: اگر تخصیص منابع به درستی انجام شود، بازدهی بازار سرمایه برای جلب سرمایه گذار اتفاق خواهد افتاد.
عبده تبریزی با بیان اینکه بازارهایی که با نرخ رشد بالا مواجهند در بلندمدت با مشکل نقدینگی مواجه میشوند، گفت: یکی از ابزارهای مناسب جمع آوری سپردههای بلندمدت در بازار سرمایه، اوراق بدهی نقدشونده است که در حال حاضر در حال گسترش در بازار سرمایه است و با توجه به کسری بودجه سال آینده، اوراق بیشتری منتشر خواهد شد.
مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی سپس به تقسیم بندی سرمایه گذاران در بازار سرمایه پرداخت و گفت: برخی مانند صندوقهای بازنشستگی به دنبال خرید و نگهداری سهام در بلندمدت هستند. دستهای دیگر مانند صندوقهای سرمایهگذاری در حال خرید و فروش مداوم انواع ابزار در بازار سرمایه در بازدهیهای زمانی کوتاه بوده و دسته سوم کسانی هستند که عمدتاً سرمایه گذاران خصوصی بوده و روزانه خرید و فروش انجام میدهند.
وی ادامه داد: وقتی از مشارکت گسترده در بازار سرمایه حرف میزنیم میبینیم که همه این سرمایه گذاران در بازار نقش دارند و نقش آنها به روز کردن قیمتها در بازار سهام است اما در شرایط کنونی که سرمایه گذار وارد کشور نمیشود و با مشکل نقدینگی مواجه هستیم، بهتر است سرمایههای سهامی خاص را ساماندهی و تأمین مالی کنیم. این کار در سایر بازارها نیز رخ میدهد، کما اینکه عدهای سرمایهگذاری میکنند و فردی بساز و به فروش است یا عدهای پول میدهند تا فردی در بازار بازرگانی کند. در بورس هم میتوان این بخش را تقویت کرد.
عبده تبریزی با اشاره به شاخصهای متعددی که میتواند مردم را به بازار جذب کند، گفت: مهمترین این موارد، سرمایهگذاری در بخشهای مولد و شرکتهای تولیدی است. اگرچه نوع مارکتینگ این بازار دشوار است اما طیف گستردهای را در برمیگیرد. هنوز نتوانستهایم اعتماد عمومی مردمی را که علاقهمند هستند تا سرمایههایشان به بخشهای مولد و اشتغالزا هدایت شود، جذب بازار سرمایه کنیم.