در شرایطی که پیشبینی میشود در آیندهای نزدیک بخشی از تحریمهای ظالمانه کمرنگ میشود، این سؤال به وجود میآید که همکاری دولت و مجلس در رفع تحریمها باید چگونه باشد؟ قبل از پاسخ به این سؤال ابتدا باید تحریمهای وضع شده را رصد کرد. بخشی از تحریمهای وضع شده علیه ایران حاصل تصمیم شخصی ترامپ بوده است. او با استفاده از اختیارات خود برخی از صنایع، اشخاص، شرکتهای داخلی و خارجی را تحریم و اعلام کرد که هر شرکت و مجموعهای با ایران کار کند، به سرعت تحریم میشود.
از این رو شرکتهای خارجی از ترس تهدیدهای ترامپ مجبور به قطع رابطه خود با ایران شدند. با تغییر رئیس جمهوری امریکا، تحریمهای اینچنینی به صورت اتوماتیکوار و خودبهخود برداشته خواهد شد.
زمانی تحریمها میتواند ادامه و استمرار داشته باشد که توسط مجلس امریکا تصویب شده باشد اما ترامپ از سال 97 جدا از فشارهایی که از طریق مجلس امریکا برای تحریم ایران انجام داد، در مقاطع مختلف صنایع و شخصیتهای کشورمان را تحریم کرد. یکی از مواردی که میتوان به آن اشاره کرد، تحریم صنعت خودرو، صنعت فولاد و لوازم خانگی است. این صنایع هیچ وقت در مجلس امریکا تحریم نشدند ولی تحریم رئیس جمهوری امریکا باعث شد شرکتهای خارجی که سالهای متمادی با ایران همکاری میکردند، ادامه روابط خود را منوط به نظر ترامپ بدانند. حال با حذف ترامپ از ابتدای بهمن ماه دوباره فرصت مذاکره با شرکتهای خارجی و البته برگشت آنها فراهم میشود و البته شخصیتهای تحریم شده مانند وزیر نفت هم میتوانند به روند کاری و صحبت در مجامع بینالملل برگردند.
تحریمهایی که ترامپ در دوره ریاست جمهوری خود وضع کرد کاملاً غیر قانونی و ظالمانه بود و به دلیل غیرقانونی بودن، بخش قابل توجهی از آن توسط مجلس امریکا تصویب نشد. لذا در آینده میتوان شاهد این بود که تحریمهای غیرقانونی برداشته شود و صنایعی که مورد تحریم قرار گرفته بودند، به روال عادی حیات خود بازگردند. یکی از صنایعی که به سرعت از این اتفاق تأثیر خواهد گرفت، صنعت خودرو است چرا که میتواند مجدد همکاری با شرکتهای خارجی را آغاز کند.
از آنجا که شرکتهای خارجی از هشدار و اقدامات یکباره ترامپ هراس داشتند، تصمیم گرفتند هیچ نوع همکاری با ایران نداشته باشند. با حضور بایدن در کاخ سفید به طور قطع شرکتهای خارجی شاهد رفتارهای ناگهانی از سوی ریاست جمهوری امریکا نخواهند بود.
برای آنکه بتوان از شرایط پیش آمده به درستی استفاده کرد و فرصتها را از دست نداد، یک توصیه دارم و آن این است که نمایندگان مجلس برای مذاکره رفع برخی تحریمها که در مجلس امریکا تصویب شده است، اولویتبندی و مسیر مذاکره دولت را مشخص کنند.
اگر اولویتها از سوی نمایندگان مجلس شناسایی شود، سطح همکاری سیاستگذاران بیشتر خواهد شد و دو قوه میتوانند برای سرعت بخشی در حل چالشها اقدام کنند. مجلس فعلی؛ اما مجلسی متفاوت و خاص است و نسبت به دولت بدبینیهایی دارد لذا برای آنکه شرایط بدتر نشود و فشار اقتصادی بیشتری بر مردم تحمیل نشود، همکاری مجلس و دولت ضرورت دارد.
شاید صحبتهای منفی نمایندگان مجلس نسبت به تصمیمهای دولت از سر دلسوزی باشد اما در مقطع فعلی همکاری قوا از هر موضوعی مهمتر است، چرا که این روزها معیشت و اشتغال کشور تحت تأثیر تحریمهای غیرقانونی است. بدین جهت توصیه میکنم که دولت روحانی در ماههای آینده با احتیاط فعالیت کند تا نمایندگان مجلس موضعگیری منفی علیه تصمیم و اقدامات دولت نداشته باشند.