مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در جدیدترین گزارش خود با عنوان «تحلیل چالش‌های توزیع و تأمین خوراک مرغداری‌های کشور» به وضعیت صنعت طیور، تامین نهاده‌های دامی و اهمیت راهبردی این صنعت در امنیت غذایی کشور پرداخته است.
در بخشی از گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است: هرچند صنعت طیور، اهمیت راهبردی در امنیت غذایی کشور دارد، ولی تأمین نهاده های تولیدی آن وضعیت مناسبی ندارد؛ به نحوی که اگر اقدام مقتضی صورت نگیرد کشور با چالش‌های جدی در بخش تأمین گوشت مرغ و تخم مرغ، که از اصلی ترین منابع غذایی عموم مردم هستند، مواجه می‌شود. افزایش چشمگیر قیمت نهاده‌ها در چند ماه گذشته و کمیاب شدن آنها حتی با قیمت‌های چندبرابری در برخی مقاطع زمانی سبب افزایش ریسک جوجه‌ریزی و کاهش شدید حاشیه سود مرغداران شده و حتی در بسیاری از موارد به ضرر آنها منجر شده است.
در این گزارش آمده است: افزایش چشمگیر قیمت نهاده‌ها در چند ماه گذشته و کمیاب شدن آنها حتی با قیمت‌های چندبرابری در برخی مقاطع زمانی سبب افزایش ریسک جوجه‌ریزی و کاهش شدید حاشیه سود مرغداران شده و حتی در بسیاری از موارد به ضرر آنها منجر شده است. این موضوع می‌تواند در ماه‌های آینده کاهش شدید جوجه‌ریزی را سبب شود و کشور را دچار کمبود گوشت مرغ و تخم‌مرغ کند.
در بخشی از این گزارش تاکید شده است: اصلی‌ترین مشکل حال حاضر تولید مرغ و تخم‌مرغ، کمبود عرضه نهاده‌ها ازسوی دولت، عدم مدیریت صحیح مصرف توسط واحدهای پرورش دهنده و قیمت بسیار بالای نهاده‌ها در بازار آزاد است؛ به‌طوری‌که تولیدکنندگان، علاوه‌بر متحمل شدن قیمت چندبرابری، به‌دلیل عرضه پایین و قطره‌چکانی، در تهیه این نهاده‌ها نیز با مشکل روبه‌رو شده‌اند. از این‌رو مرغداران به استفاده از جایگزین‌هایی برای ذرت و کنجاله سویا مجبور شده‌اند که بیش از ۷0 درصد جیره غذایی طیور را تشکیل میدهد، تا از کاهش شدید تولید جلوگیری کنند. این عمل به تنهایی مشکلزا نیست؛ ولی زمانی که تولیدکنندگان از روی اجبار برای تأمین نیاز حداقلی تغذیه مرغ مجبور به استفاده از مواد بیکیفیت و یا مضر برای طیور میشوند، علاوه‌بر کاهش بهره‌وری، مشکلات دیگری نیز برایشان به‌وجو می‌آید.
در این گزارش مهمترین چالش‌های این روز صنعت طیور را توزیع ناکارآمد، عدم انطباق میزان خوراک تخصیص داده شده با عملکرد واقعی واحدها، الزام مرغدار به پرداخت نقدی در بازه زمانی کوتاه، تاخیر در تحویل خوراک، کم‌فروشی و عدم رعایت سهمیه رسمی مرغدار در بارگیری، نبود نظارت بر کیفیت خوراک، چالش‌های سامانه بازارگاه، مصرف بخشی از خوراک در صنایع فروکتوز، قیمت‌گذاری دستوری، انحصار در واردات نهاده‌های دامی، ضعف در خدمات بازرگانی و غیره عنوان شده است.
بررسیها در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان میدهد به‌منظور اصلاح روند تأمین و توزیع نهاده‌ها در کوتاه‌مدت لازم است ضمن تنوع‌بخشی به سبد خوراک دام، رانت‌های موجود و عوامل عدم شفافیت در این زنجیره حذف شود.
همچنین پیشنهاد شده که اصلاح روند فعلی جمع‌آوری و گزارش‌دهی آمار و ارتقای کیفی و به‌روز‌رسانی سامانه‌ها و مرتبط کردن کامل آنها، از واردات نهاده تا قرار گرفتن آن در اختیار مرغدار و نیز نهایتاً عرضه محصول نهایی توسط مرغدار به بازار مصرف باید مد‌نظر قرار گیرد.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: با توجه به مسائل زنجیره توزیع و نارضایتیها و ضرورت تصمیمگیری و بهبود فوری امر، پیشنهاد می‌شود کمیته تخصصی، مستقل از معاونت امور دام و طیور، با هدف نظارت میدانی و مستمر بر اجزای مختلف زنجیره تشکیل شود تا ثبات نسبی در این حوزه حیاتی شکل گیرد. این کمیته باید از همه اختیارات لازم در زمینه نظارت ازجمله دسترسی به همه اسناد در همه زمانها و مکانها و امکان بازرسی در طول زنجیره برخوردار باشد.
متن کامل گزارش را از اینجا بخوانید.