تمایل دولت بوسنی و هرزگوین به جذب سرمایه‌گذار خارجی در حوزه انرژی

سفارت ایران در بوسنی و هرزگوین با هدف معرفی ظرفیت‌های این کشور در حوزه انرژی و پتانسیل قابل توجه برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی در این بخش، گزارشی از وضعیت انرژی و پروژه‌های در دست اجرای این کشور تهیه و در اختیار فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران قرار داده است.

یکی از مهم‌ترین و قدرتمندترین بخش‌های اقتصادی بوسنی و هرزگوین، بخش انرژی است. بوسنی یکی از اعضای انجمن انرژی جنوب شرق اروپا بوده که این انجمن در سال 2002 در اتحادیه اروپا و کشورهای جنوب شرق اروپا با هدف گسترش بازار داخلی و هماهنگی‌های لازم در حوزه انرژی تأسیس شده است.

دولت این کشور با توجه به ظرفیت‌های خوب انرژی تلاش دارد ضمن استفاده از ظرفیت‌های موجود در راستای جذب سرمایه‌های خارجی به توسعه زیرساخت‌های این بخش کمک کند.

منابع تولید انرژی برق

در حال حاضر میزان تولید برق این کشور که بخشی از آن به کمک نیروی آب و بخش دیگر آن از طریق ذغال سنگ، تولید می‌شود مازاد بر نیاز داخلی است و به سایر کشورهای منطقه صادر می‌شود. بر اساس آمارهای ارائه شده کل برق تولیدی بوسنی و هرزگوین در سال 2019 به میزان 873/17 گیگاوات بوده است که بخش عمده‌ای از آن توسط نیروگاه‌های با سوخت ذغال سنگ تولید شده است.

تولید برق بوسنی و هرزگوین در حال حاضر از 6 نیروگاه مهم با سوخت ذغال است که عبارتند از:

• نیروگاه کاکانی با ظرفیت 466 مگاوات
• نیروگاه گاسکو با ظرفیت 300 مگاوات
• نیروگاه اوگلیودیک با ظرفیت تولید 300 مگاوات
• نیروگاه توزلا با ظرفیت 450 مگاوات با کمک و مساعدت بانک اگزیم چین
• نیروگاه بانوویچی با ظرفیت 350 مگاوات با کمک بانک صنعت و بازرگانی چین
• نیروگاه استانازی با ظرفیت 300 مگاوات

نیروگاه‌های در دست ساخت یا در برنامه ساخت:

• نیروگاه اوگلیویک شماره 3 با ظرفیت 600 مگاوات،
• نیروگاه گاکو 2 با ظرفیت 350 مگاوات، شرکت‌های چینی اعلام آمادگی کرده‌اند.
• نیروگاه کاکانی 8 با ظرفیت 300 مگاوات،
• نیروگاه کامنگراد با ظرفیت 430 مگاوات. شرکت‌های چینی اعلام آمادگی کرده‌اند.

این نیروگاه‌ها در مناطقی احداث می‌شوند که دارای معادن عظیم ذغال سنگ بوده تا دسترسی به مواد خام آسان باشد.

تولید برق "برقآبی" و تجدید پذیر

          بوسنی و هرزگوین در صدد آن است تا سال 2021 با احداث نیروگاه‌های جدید برقآبی میزان تولید برق را بیش از پیش افزایش دهد. بر همین اساس در نظر دارد تا این سال به چهل درصد از اهداف خود برای تولید بیشتر برق دست پیدا کند. بنابراین دولت بوسنی و هرزگوین خواستار حضور سرمایه‌گذاران خارجی در این بخش است.

بوسنی برای رسیدن به اهداف بلندمدت خود در زمینه تولید برق، طرح‌های زیر را در دست اجرا و طراحی دارد.

• احداث نیروگاه‌های کوچک آبی
• احداث نیروگاه‌هایی با استفاده از انرژی بادی با ظرفیت 2 گیگا وات
• احداث نیروگاه‌هایی با استفاده از انرژی خورشیدی با ظرفیت 33 مگاوات
• احداث چندین نیروگاه با استفاده از انرژی زیست توده (تجدید پذیر)

با توجه به وضعیت مساعد این کشور از نظر تولید انرژی از سیستم زمین گرمایی، می‌توان گفت که این کشور در مقایسه با کشورهای جنوب شرق اروپا، رتبه دوم را دارد و دولت در تلاش است این نوع نیروگاه‌ها را نیز توسعه دهد.

انرژی زیست توده در بوسنی و هرزگوین دارای مصارف خیلی زیادی بوده و بالغ بر 80 درصد خانوار این کشور از این مواد برای گرمایش منازل خود، آشپزی و همچنین گرم کردن آب مورد نیاز استفاده می‌کنند.

درصد استفاده از انرژی زیست توده در مناطق روستایی این کشور بالغ بر 90 درصد و در مناطق شهری بالغ بر 70 درصد است. (زیست توده و ذغال سنگ)

 سایر سوخت‌های فسیلی

یکی دیگر از انرژی‌های مورد استفاده در بوسنی و هرزگوین، گاز طبیعی است. این کشور دارای منابع گاز طبیعی نبوده و گاز مورد نیاز خود را از روسیه و از طریق خط لوله (Beregovo Zorkik Horgos) تأمین می‌کند.

نفت خام مورد نیاز این کشور نیز از مسیر دریای آدریاتیک و همچنین از طریق خط لوله (Janaf) تأمین و وارد پالایشگاه (Brod) می‌شود. این پالایشگاه که در مرز بوسنی و کرواسی قرار دارد همواره به علت آلودگی‌های پیرامونی شدید مورد اعتراض ساکنین این مناطق قرار می‌گیرد. همچنان که پیش از این نیز گفته شد، تحقیقات به عمل آمده در مناطق مختلف بوسنی و هرزگوین بیانگر ذخایر امیدوارکننده نفتی در این کشور است و محققان میزان نفت موجود در این مناطق را بیش از 50 میلیون تن برآورد کرده‌اند.

ظرفیت‌های بخش انرژی در بوسنی و هرزگوین به شرح ذیل است:

• ذغال سنگ و به خصوص ذغال سنگ قهوه‌ای و ذغال سنگ چوب نما از مهم‌ترین منابع انرژی در این کشور است که به وفور در معادن بوسنی یافت می‌شود.
• با توجه به ظرفیت‌های بالای آبی این کشور، تنها 35 درصد از ظرفیت آبی در جهت تولید انرژی بکار گرفته می‌شود.
• ظرفیت استفاده از انرژی بادی در این کشور نیز بسیار بالاست.

ظرفیت‌های بالقوه سایر انرژی‌ها در بوسنی و هرزگوین

     بوسنی و هرزگوین در میان کشورهای حوزه بالکان دارای بالاترین مصرف انرژی است، به طوری که این کشور 40 درصد بیشتر از میانگین مصرف انرژی در کشورهای حوزه بالکان مصرف دارد و در مقایسه با کشورهای اروپایی تقریباً دو برابر مصرف انرژی بالاتری دارد. البته این کشور طی سال‌های اخیر مصرف انرژی خود را کاهش داده است. کاهش مصرف انرژی در این کشور به علت سیاست‌های جدید دولت بوده و باعث تغییراتی در بخش ساختمان‌سازی شده و مصرف انرژی را تا حدود زیادی کاهش داده است.

     بوسنی و هرزگوین توانسته تصمیمات انجمن انرژی جنوب شرق اروپا در خصوص بهینه‌سازی مصرف انرژی را اجرایی کند و در کاهش مصرف انرژی و بهبود تولید انرژی به موفقیت برسد.

در ماه مارس سال 2018 اولین تأسیسات انرژی بادی به میزان ظرفیت 50 مگاوات در منطقه مسیحوینا نصب و راه‌اندازی شده، که اعتبار کل این پروژه از سوی آلمان تأمین شد. چندین طرح نیروگاهی با استفاده از انرژی بادی نیز در حال طراحی بوده که به زودی اجرایی خواهد شد.

 از جمله می‌توان به طرح‌های زیر اشاره کرد:

• نیروگاه هرگود و پادولزی با ظرفیت 48 مگاوات با اعتبار آلمان
• نیروگاه دوبای با ظرفیت 300 مگاوات

 واردات، صادرات و تولید برق در بوسنی و هرزگوین

 فهرست نیروگاه‌های حرارتی موجود و فعال در بوسنی و هرزگوین

نیروگاه‌های حرارتی در انتظار سرمایه‌گذار

 نیروگاه‌های آبی موجود

تعداد نیروگاه‌های آبی موجود در بوسنی و هرزگوین 72 نیروگاه بوده که با استفاده از نیروی آب ساخته شده و میزان کمی برق تولید و وارد مدار می‌کند.

 نیروگاه‌های بادی در دست احداث

نیروگاه‌های بادی در انتظار سرمایه‌گذار

پروژه‌های در حال اجرای شرکت دولتی نیرو "الکتروپریوردا بوسنی و هرزگوین"

پروژه‌های شرکت دولتی نیرو "هرتسگ بوسنی"

نیروگاه‌های خورشیدی

در حال حاضر تعداد 36 نیروگاه خورشیدی در مناطق مختلف بوسنی و هرزگوین احداث شده و مقدار کمی برق تولید می‌کنند که برق تولیدی این نیروگاه‌ها در داخل بوسنی و هرزگوین مورد استفاده قرار می‌گیرد.