عصر امروز سیدجواد ساداتینژاد وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی برای دفاع از برنامههای پیشنهادی خود در مجلس پشت تریبون قرار گرفت. در ادامه 17 نکته از سخنان او درباره برنامهها و اقداماتاش در این وزارتخانه در صورت رای اعتماد نمایندگان را میخواند:
1. امنیت غذایی امروز اولویت اول ما بوده و در دولتها هیچ اولویتی بالاتر از اولویت تأمین غذای مردم نیست. امروز کشورها از امنیت غذایی عبور کرده و به دنبال رسیدن به اقتدار غذایی هستند و این اقتدار غذایی همپای اقتدار نظامی، دو مؤلفه از اقتدار ملی تعریف میشود لذا برای رسیدن به اقتدار غذایی در دنیا رقابت وجود دارد.
2. برای اینکه اقتدار غذایی ایجاد شود، ما به اقتدار کشاورزی نیاز داریم. محصولات کشاورزی تولیدکننده امنیت غذا بوده اما در شرایط فعلی ما در چه جایگاهی قرار داریم. ما در وضعیت خوبی در حوزه منابع انسانی و منابع طبیعی به سر میبریم؛ کشورمان دارای 84 میلیون هکتار مرتع، 14 میلیون هکتار جنگل، 120 میلیون واحد دامی، 38 میلیون هکتار اراضی دارای شرایط کشت، 18 میلیون هکتار زمین در حال کشت، دو هزار و 700 کیلومتر مرز آبی با ظرفیت فوقالعاده شیلاتی است. همچنین 11.6 درصد تولید ناخالص داخلی از کشاورزی و 19 درصد تولید ناخالص داخلی ما از بخش کشاورزی و 19 درصد اشتغال کشور نیز از حوزه کشاورزی بوده و 20 درصد صادرات غیرنفتی نیز از همین حوزه نشأت میگیرد. ضمن اینکه از همین حوزه 4.5 میلیون نفر بهرهبردار در حوزه کشاورزی وجود دارد و 10 هزار محقق و هیأت علمی نیز در کنار جمع کثیری دانشآموخته در این حوزه حضور دارند و این ظرفیت حوزه کشاورزی ما است. اما متأسفانه با وجود این ظرفیتهای بینظیر اقتدار منطقه را در دست نداریم و باید به جایگاه خودمان در حوزه جنوب غرب آسیا بازگردیم.
3. برای اقتدار کشاورزی ما به تحول در حوزه کشاورزی نیاز داریم. برنامهای که در دولت سیزدهم برای وزارت جهاد کشاورزی نوشته شده با افق رسیدن به اقتدار غذایی در خاورمیانه نگاشته شده لذا طرح تحول کشاورزی با رویکرد تحولی با استفاده از تمام ظرفیتها تدوین شده است. در برنامه پیشنهادی 16 چالش بخش کشاورزی شناسایی شده و بر اساس آن و بر مبنای تفکر سیستمی 25 راهبرد ارائه شده است که البته پذیرای نقد همه کارشناسان در این حوزه هستیم.
4. چهار اصل در این برنامه حاکم است. جهاد سازندگی اصل اول این برنامه است و باید به اصل همه باهم برای رشد و پیشرفت جهاد کشاورزی برگردیم و با این شعار میتوانیم تحول در جهاد کشاورزی را ایجاد کنیم. اصل دوم «ما میتوانیم» است. مشکلات در بخش کشاورزی فراوان است ولی ما کشاورزان و سیاستگزاران و نخبگان کشاورزی و فعالان صنفی با تحول در بخش کشاورزی زمینه ساز تحول در بخشهای دیگر کشور خواهیم بود. اصل دیگر اصل یکبار برای همیشه است، برخی مشکلات ما در حوزه کشاورزی طولانیمدت وجود داشته که یکبار برای همیشه آنها را رفع خواهیم کرد. اصل چهارم این است که هیچ تصمیمی گرفته نخواهد شد مگر بر اساس علم. ما کشاورزی را اقتصاد میدانیم، نگاه غیرتجاری و اقتصادی را در این حوزه قبول نداریم، کشاورزی هم صادرات و هم واردات دارد، کشاورزی با نگاه اقتصادی میتواند امنیت غذایی مردم را تأمین کند.
5. کشاورزی بنگاه خیریه نیست بلکه حسابوکتاب دارد، باید با قیمت واقعی با این حوزه رویه رو شویم نه با قیمت دستوری، اگر به کشاورزی یارانه ندادیم با مشکلات زیادی روبهرو خواهیم شد، ما تلاش داریم با ظرفیت اتحادیهها، تشکلها و تعاونیها با رعایت حال مصرفکنندگان قیمت نهاده و قیمت نهایی بازار را تعیین کنیم و دست واسطهها را حذف کنیم. نباید از جیب کشاورز و دامدار یارانه دهیم. باید همانند سایر کشورهای دنیا به بخش کشاورزی یارانه دهیم تا سرمایهگذاری از این بخش فرار نکند.
6. تلاش میکنیم واسطهها حذف و هزینه مازاد مصرفکننده کاهش یابد. بخش خصوصی و تشکلهای صنفی باید نقش مؤثری در تصمیمگیری و سیاستگذاری داشته باشند.
7. با وجود اینکه روستا کانون تولید است اما امروز بیش از 20 دستگاه متولی آن است. روستاها بیپناه و سرگردان مانده که باید آنها را مدیریت کنیم. در حال حاضر روستاها در حال تبدیل شدن به شهر هستند که برای کاهش مهاجرت لایحه سازمان جهاد سازندگی مدنظر رئیسجمهور را به مجلس میفرستیم.
8. کشت دیم یک از ظرفیتهای مغفول در حوزه کشاورزی است. در دنیا 70 درصد کشاورزی را بهصورت دیم و 30 درصد را آبی انجام میدهند، حالآنکه در کشور ما برعکس است.
9. در حوزه شیلات ظرفیت بسیاری برای اشتغالزایی و تولید ثروت وجود دارد؛ کشور حدود دو هزار و 700 کیلومتر مرز آبی دارد که 50 درصد پرورش ماهی در داخل کشور انجام میشود. الگوی توسعه ساحل و دریا مانند پرورش میگو در ساحل، ماهی در قفس را فراموش کردهایم که ما برای احیای آن برنامه داریم.
10. تفویض اختیارات به استانها، کاهش بروکراسی، حمایت ویژه از تولید ازجمله برنامههای تحولی در این وزارتخانه است. با این روش در هر شهرستان برای کشاورزی و دامپروری تصمیم گرفته خواهد شد.
11. کشاورزی باید از مدل معیشتی به سمت تجاری شدن حرکت کند. «کشاورزی قراردادی» یکی از راهکارهای تحقق این مهم است. نباید محصولات کشاورزی روی دست کشاورز بماند، در دنیا بذری کاشته نمیشود مگر آنکه مشخص باشد که متقاضی آنچه کسی است. در طول 4 سال آینده این رویه را اجرایی میکنیم چراکه کشاورزی قراردادی یک درصد در کشور اجرا میشود حالآنکه دنیا 40 درصد از این روش استفاده میکند. همچنین تلاش خواهیم کرد کشاورزی به این روش سودمند شود بهخصوص خردهمالکان موردحمایت قرار گیرند
12. زنجیره ارزش تبدیلی را رونق خواهیم داد و کشاورزی را بر اساس اقلیم توسعهخواهیم داد و بر مبنای توان اکولوژیکی که در منطقه وجود دارد، نوع کشت را تعیین خواهیم کرد. اجرای الگوی کشت مسئله مهمی است که اجرا نشده است. همچنین تضمین قیمت را خواهیم داشت.
13. یکی دیگر از برنامهها احیای مرغ لاین آرین و دانههای روغنی است که مفصل در برنامهها ذکر شده و یکپارچهسازی زمینها را خواهیم داشت. کشاورزی باید علمی باشد و تلاش میکنیم سازمان تحقیقات کشاورزی با فرصت مطالعاتی در کنار کشاورزان قرار گیرد.
14. در مورد مدیریت ریسک کشاورزی از طریق گسترش بیمه به سمت مدیریت بحران خواهیم رفت و تنوع بیمه را افزایش میدهیم.
15. فساد ستیزی نیز از موضوعات برنامه است و از انحصار جلوگیری میکنیم و سوت زنی برای فساد را در وزارت جهاد راهاندازی خواهیم کرد.
16. بر اساس تجارت آب مجازی کار خواهیم کرد و بر این اساس محصولات آب بر را از خارج تأمین میکنیم. لایحه جامع آبخیزداری را نیز به مجلس خواهیم فرستاد و تأسیس پژوهشکده آبوخاک را در برنامهها داریم.
17. درزمینهٔ توسعه چوب هم کار خواهد شد و درباره پروژه گرمسیری نیز اقداماتی صورت خواهد گرفت. همچنین راهاندازی قرارگاه توزیع هوشمند اقلام اساسی و نهادههای دامی در دستور کار است.