دبیر شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی کشور از یکپارچه شدن مدیریت پایانه‌های مرزی از سوی وزارت راه و شهرسازی خبر داد.
امین ترفع، مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل‌های وزارت راه و شهرسازی درباره مدیریت یکپارچه مرزها گفت: شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی زمینی کشور به ریاست وزیر راه و دبیری معاونت حمل و نقل برگزار می‌شود که مدتی غیرفعال بود و ما آن را با رویکرد جدید فعال کردیم.
او افزود: این شورا از دهه هفتاد که قرار بود مرزها به پایانه‌های مرزی تبدیل شوند، چند وظیفه بر عهده داشت؛ یکی اینکه نقشه و طرح‌های جامع پایانه‌های مرزی را تصویب کند و دوم اینکه در زمینه فرآیندها، ساعت کار، گردش امور و… دستورالعمل‌هایی را به تصویب برساند، اما بعداً نهادهای موازی به این شورا افزوده شد که شامل کارگروه مرزهای رسمی، کارویژه مرز وزارت کشور و… می‌شود که این نهادهای موازی در همه نوار مرزی فعالیت دارند نه صرفاً پایانه‌های مرزی.
پایانه مرزی به اندازه کافی داریم
مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل‌های وزارت راه و شهرسازی ادامه داد: از همین رو برای بهینه سازی ظرفیت موجود که به اندازه کافی پایانه مرزی در کشور اعم از ریلی و جاده‌ای زیرساخت داریم یا ساخته شده است؛ لذا تصمیم بر این شد حال که زیرساخت‌های مرزی کفایت می‌کند، به سراغ تسهیل فرآیندهای تجارت در مرزها برویم تا موانعی که سبب توقف در فعالیت‌های مرزی شده بود را برداریم.
مدیریت یکپارچه مرزها به وزارت راه واگذار شد
وی خاطرنشان کرد: وزارت راه و شهرسازی مدیریت یکپارچه پایانه‌های مرزی را مطرح و تصویب کرد که درنتیجه دولت دوازدهم، دی ماه ۱۳۹۹ تصمیم گرفت تا مدیریت واحد پایانه‌های مرزی را به وزارت راه و شهرسازی واگذار کند.
این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی یادآور شد: لازمه اجرایی شدن این مدیریت واحد، تهیه یک سند بالادستی بود؛ این سند با عنوان یکپارچه سازی هوشمند پایانه‌های مرزی پیشنهاد شد؛ در پایانه‌های مرزی دستگاه‌های متعددی حضور دارند که هر یک طبق وظایف خود، به انجام امور مشغولند؛ اما هر یک به صورت منفک و جداگانه به مأموریت‌های واصله که از مرکز دریافت می‌کند، عمل می‌کند؛ نتیجه این ناهماهنگی‌ها، کندی اجرای فرآیندها در مرزهاست.
کنترل‌ها در مرزها هوشمند می‌شود
وی خاطرنشان کرد: باید کنترل‌ها در مرزها هوشمند شود؛ سپس نتیجه کنترل‌های هوشمند به اشتراک گذاشته شود؛ به عنوان مثال به جای اینکه سه بار یک کامیون از سوی سه دستگاه و سازمان مختلف کنترل وزن انجام دهند، یک بار این کنترل انجام شود و سپس نتیجه آن به هر سه دستگاه تقسیم شود؛ اطلاعات کامیون و راننده یک بار اخذ شده و در اختیار همه دستگاه‌هایی که به این اطلاعات نیاز دارند، قرار داده شود.
سازمان راهداری سامانه جامع مرزها تأسیس می‌کند
ترفع بیان کرد: بر اساس مصوبه شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی کشور، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور ملزم به تهیه سامانه جامع مرزها شد؛ نسخه ابتدایی این سامانه تهیه شده و همه اطلاعات لازم در ترددهای مرزی در این سامانه تجمیع و بین همه سازمان‌های عضو پایانه‌های مرزی توزیع می‌شود.
مرز محل عبور است نه توقف
وی تأکید کرد: اساس کار ما این است که مرز محل عبور است نه توقف؛ این «بازمهندسی مرزها» در طرح جامع مرزها لحاظ خواهد شد؛ به این صورت که به جای آنکه ایستگاه‌های توقف در مرزها داشته باشیم که کامیون در این ایستگاه‌ها متوقف شود، ایستگاه‌های کاری داشته باشیم که کامیون‌ها از بین این ایستگاه‌های کاری عبور و فرآیندها را اجرایی کند.
مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل‌های وزارت راه و شهرسازی گفت: این طرح را به صورت پایلوت در پایانه مرزی میلَک آغاز کرده ایم؛ در پایانه مرزی دوغارون هم در حال انجام است.
خطر انفجار در کمین کامیون‌های سوختی متوقف در مرزها
وی ادامه داد: برخی کنترل‌ها هم می‌تواند به جای مرزها در داخل عمق خاک کشور انجام شود مثلاً برای صادرات سوخت، در حال حاضر کامیون در مرز متوقف شده، نمونه برداری انجام می‌شود، نمونه به مرکز استان ارسال می‌شود اصالت سنجی می‌شود و اگر محموله همان چیزی بود که اظهار شده بود، اجازه خروج از مرز به آنها داده می‌شود که یک فرآیند طولانی و زمان بری است؛ نتیجه‌ای این خواهد بود که در مرزها همواره تعداد زیادی کامیون حامل سوخت منتظر خروج از کشور هستند.
به گفته ترفع، این تجمیع تعداد زیادی کامیون سوختی، خطر بزرگی برای پایانه‌های مرزی ایجاد کرده است؛ لذا در حال پیگیری این موضوع با شرکت ملی نفت، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، گمرک و دیگر دستگاه‌های ذی ربط هستیم تا کنترل‌ها و آزمایش‌ها در مرکز استان انجام شده و پس از پلمب کامیون‌های تانکردار، به مرز اعزام شوند.
وی اظهار کرد: موضوع دیگری هم در شورای ساماندهی مرزها در حال پیگیری است که به مرزهای غربی و شرقی ما با افغانستان و عراق برمی گردد؛ در این مرزها، تخلیه و بارگیری به ناچار انجام می‌شود که سبب ایجاد فضای آشفته در مرزها شده است؛ لذا به سمت ایجاد مراکز لجستیک مرزی هستیم که در این مراکز لجستیک به صورت هوشمند فرآیند تبادل مرز از یک کامیون به کامیون دیگر را انجام دهند و به صورت پیشرفته و مکانیزه با فناوری‌های داخل باشد؛ این مرکز لجستیک در مرزهای باشماق، تمرچین و میلَک تأسیس می‌شود که سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مسئول ایجاد این مراکز خواهد بود.