عکس: فارس
طبق گفته تجار فعال در بازار هند، با اعمال این محدودیت و حذف بندر موندرا از برنامه تردد کشتیهای کانتینربر از مبدا بنادری مانند بندرعباس، ایران عملا بخشی از بازار ایالت مهم گجرات در غرب هند و پسکرانههای آن را از دست میدهد و ترانزیت کالاهای افغانستان از طریق بنادر ایرانی با شرایط دشوارتری روبرو میشود.
کمتر از یک ماه گذشته شرکت آدانی، اپراتور بندر موندرای هند اعلام کرد که به دلیل ورود محمولات ممنوعه از طریق بنادر ایران، پس از تاریخ ۱۵ نوامبر (۲۴ آبان ماه) تخلیه هیچ کانتینری که محموله درون آن متعلق به ایران، پاکستان و افغانستان باشد را در بندر تحت راهبری خود نمیپذیرد.
اما چند روز بعد از آن مسئولان سازمان بنادر و دریانوردی اعلام کردند که کشتیهای ایرانی و محمولات ایرانی با محدودیتی در بنادر هند مواجه نیستند. اخیرا هم انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته با انتشار تصویری از یک نامه که در هند منتشر شده از پایان محدودیتها برای پذیرش کشتی و کالاهای ایرانی در بندر موندرا خبر داد.
اما آنچه که فعالان اقتصادی و صاحبان بار به خبرگزاری ایلنا گفتهاند حاکی از این است که همچنان اپراتور بندر موندرا، بر موضع خود باقی و اعلامیهای مبنی بر لغو محدودیت، صادر نکرده است.
نامهای هم که منتشر شده نه تنها از سوی اپراتور آدانی نبوده بلکه این مکاتبه فقط دربرگیرنده درخواست کمیسیونر گمرکات هند از شرکت آدانی برای تجدید نظر در محدودیت اعمال شده و فراهم ساختن زمینه تداوم پذیرش محمولههای ایرانی بوده است.
ترجمه نامه منتشر شده در هند به شرح ذیل است:
"موضوع: اطلاعیه تجاری در مورد محمولههای کانتینری از مبدا ایران، پاکستان و افغانستان
بازگشت به اطلاعیه شماره APSEZL/01/2021 مورخ 11.10.2021 :
کمیسیونر گمرک هند از سوی بخش تجاری اظهاراتی دریافت کرده که تاکید دارد اطلاعیه فوق الذکر به صورت یک طرفه صادر شده است. این اطلاعیه تأثیر نامطلوبی بر تجارت کشور [هند] گذاشته و برخلاف سیاست دولت هند است. وضع چنین محدودیتهایی در واردات به یک بندر خاص فقط باید توسط مقامات ذی صلاحی همچون، اداره بازرگانی خارجی، وزارت بازرگانی و دولت هند صورت گیرد.
با توجه به موارد فوق، به این وسیله تقاضا دارد که یکبار دیگر این مساله را مورد بررسی قرار داده و سیاستی اتخاذ شود که موجب تسهیل تجارت واردات و صادراتی شده و در راستای سیاستهای دولت هند باشد."
همانطور که ملاحظه میشود، در هیچ کجای این نامه اشاره مستقیمی به پایان محدودیتها نشده و از آنجا که این نامه اساسا از سوی شرکت آدانی منتشر نشده، نشان دهنده پایان مشکلات پذیرش محمولات ارسالی از بنادر ایرانی در بندر موندرای هند نیست.
شرکت آدانی یک مجموعه خصوصی است که راهبری بندر موندرا با مشارکت دی پی ورلد امارات بر عهده دارد، پیشتر نیز به دلیل تحریمهای بین المللی کشتیهای ایرانی یا با پرچم ایران را نمیپذیرفت، اما محدودیتی برای پذیرش محمولههای کانتینری از مبدا بنادر ایرانی وجود نداشت که پس از ورود برخی محمولههای قاچاق و غیر مجاز این محدودیت هم اضافه شد.
طبق گفته تجار فعال در بازار هند، با اعمال این محدودیت و حذف بندر موندرا از برنامه تردد کشتیهای کانتینربر از مبدا بنادری مانند بندرعباس، ایران عملا بخشی از بازار ایالت مهم گجرات در غرب هند و پسکرانههای آن را از دست میدهد و ترانزیت کالاهای افغانستان از طریق بنادر ایرانی با شرایط دشوارتری روبرو میشود. البته همچنان امکان تردد کشتیها و بارهای متعلق به ایران به بندر دولتی کاندلای هند که در ایالت گجرات و در نزدیکی بندر موندرا قرار دارد، وجود دارد اما احتمال میرود این بندر هم به علت مسائل لجستیکی نتواند تمام بار و کشتیهای ایرانی را پوشش دهد و بخشی از فرصت صادراتی و ترانزیتی کشور به غرب هندوستان و پس کرانههای آن از دست برود.
گفتنی است؛ بندر موندرا اکنون فعالترین بندر کانتینری هندوستان است و حجم فعالیت آن در سال ۲۰۲۰ با پشت سر گداشتن بندر ناواشیوا (بمبئی) نزدیک به ۶ میلیون تی ای یو ( ۴ برابر آمار فعالیت بندر شهید رجایی یا همان بندرعباس در سال گذشته میلادی) بوده است.