| این مطلب بخشی از ویژه‌نامه بهار ۱۴۰۱ اتاق ایران آنلاین با عنوان اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۰ و چشم‌انداز سال ۱۴۰۱ است که به بررسی وضعیت ۴۰ شاخص اقتصادی و پیش‌بینی آنها در سال پیش‌رو می‌پردازد. |
سال 1400 را برای صنعت گردشگری باید سال آغاز خروج این صنعت از یک دوره رکود دانست. البته این روند از نیمه دوم سال گذشته همزمان با روند رو به کاهش مرگ‌ومیرهای کرونایی و افول این پاندمی، کم‌کم آغاز شد و همانطور که پیش‌بینی می‌شد با آغاز تعطیلات نوروزی 1401 به اوج خود رسید. خوشبختانه استقبال از سفرهای نوروزی فراتر از پیش‌بینی‌ها بود. یعنی اگر در خوش‌بینانه‌ترین حالت افزایش 30 درصدی سفرهای نوروزی نسبت به سال قبل تخمین زده می‌شد اما امسال تا نیمه اول تعطیلات نوروزی و طبق آمار سازمان حمل و نقل جاده‌ای این سفرها چیزی حدود 42 درصد افزایش داشته است.
بنابراین سال 1401 را باید سال رونق صنعت گردشگری دانست. البته با توجه به اینکه در دو سال گذشته این صنعت با یک رکود اجباری به دلیل شیوع کرونا مواجه بود، توسعه زیرساخت‌ها در این بخش با کندی و مانع همراه بود و حتی در بیشتر موارد متوقف شد. بسیاری از فعالان این حوزه مجبور به تعطیلی کسب‌وکارهای خودشان شدند که این ضرر و زیان زیادی به آنها وارد کرد. حال جبران این عقب‌ماندگی نیاز به برنامه‌ریزی و تامین مالی مناسب دارد.
خوشبختانه در بودجه 1401 اتفاقات خوبی برای صنعت گردشگری افتاده است که چشم‌انداز این بخش را امیدوارکننده نشان می‌دهد. می‌توان گفت یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تفاهم‌نامه‌های این حوزه تفاهم با صندوق توسعه ملی است که بر اساس آن دو هزار میلیارد تومان برای پشتیبانی، حرکت و شتاب فعالیت‌های بخش خصوصی در حوزه گردشگری و صنایع‌دستی اختصاص خواهد یافت. البته این رقم با کمک و آورده بانک‌های عامل می‌تواند به چهار هزار میلیارد تومان هم برسد. همچنین تصویب تبصره ۱۸ یکی دیگر از ظرفیت‌های مناسب حوزه گردشگری است که از این محل می‌توان حدود سه هزار میلیارد تومان با نرخ سود بسیار خوب به استان‌ها اختصاص داد.
نکته بسیار مهم دیگر که امیدواری‌ها به رونق صنعت گردشگری در سال 1401 را افزایش می‌دهد محتمل بودن توافق در مذاکرات وین است. یکی از نیازهای اساسی صنعت گردشگری در پیش گرفتن دیپلماسی سیاسی و برخورداری از رویکرد فرامرزی برای توسعه این صنعت است. ایران به عنوان کشوری با رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی در دنیا و رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی در دنیا باید بتواند جاذبه‌های توریستی خود را به دنیا معرفی کند. این مهم محقق نمی‌شود مگر با دیپلماسی فعال و برقراری روابط حسنه با کشورهای دنیا. به نظر می‌رسد با نزدیک بودن توافق وین این امکان نیز در دسترس‌تر از همیشه باشد.
به‌هرحال گردشگری به عنوان یک صنعت پاک یک مزیت مهم برای ایران به شمار می‌رود و نباید از توسعه حداکثری آن غفلت شود. خوشبختانه تحول مدیریتی در این صنعت با حضور عزت الله ضرغامی وزیر جدید گردشگری ما را بیش از گذشته به رونق این صنعت امیدوار کرده است. با نفوذ خوب ایشان در ساختار حاکمیت انتظار می‌رود بسیاری از موانع پیش روی فعالان این حوزه برداشته شود. در حال حاضر برای صدور یک مجوز در حوزه گردشگری بالغ بر 27 دستگاه درگیر هستند که فعالان این حوزه را برای راه‌اندازی کسب‌وکار خود با موانع و مشکلات زیادی مواجه کرده است. اما به نظر می‌رسد وزیر حوزه گردشگری با ارتباطات خوب خود به بهبود این روند کمک خواهد کرد.
فرصتی که در سال جدید نباید از آن غفلت شود برگزاری جام جهانی فوتبال در قطر است که می‌تواند برای کشور ما موقعیت بسیار مناسبی ایجاد کند. پیش‌بینی می‌شود بالغ بر 30 میلیون نفر به قطر بروند و بنابراین ما ظرفیت خوبی در جزایر جنوبی خود برای جذب این گردشگران داریم که نباید به سادگی از کنار آن عبور کنیم.
نکته پایانی اینکه یکی از اولویت‌های کمیسیون گردشگری و صنایع وابسته اتاق ایران در سال جدید ایجاد فدراسیون گردشگری است که خوشبختانه 90 درصد از اقدامات مربوط به آن در سال گذشته انجام شد و امیدوارم امسال شاهد راه‌اندازی آن باشیم. با راه‌اندازی این فدراسیون همه کسب‌وکارهای متنوع حوزه گردشگری زیر چتر یک نهاد واحد در بخش خصوصی قرار می‌گیرند که این موضوع حتما به مدیریت، هدایت و شنیده شدن صدای واحد از این صنعت کمک خواهد کرد.