کارخانه تراکتور سازی تبریز. عکس: تسنیم، رضا عبدل‌پور
در ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۰ بیش از دو میلیارد و ۳۳۰ میلیون دلار صرف معافیت گمرکی ماشین آلات، ماشین آلات مستعمل و مواد اولیه شده که نزدیک به پنج درصد کل واردات کشور در ۱۱ ماهه سال گذشته بوده است.
بر اساس ماده ۱۱۹ قانون امور گمرکی و تفاهم‌نامه بین گمرک و وزارت صنعت، معدن و تجارت، واحدهای تولیدی مجاز می‌توانند در صورت تایید عدم ساخت داخل از معافیت حقوق ورودی ماشین آلات استفاده کرده و در حداقل زمان ممکن ماشین آلات و تجهیزات خطوط تولید خود را از گمرک ترخیص کنند. البته براساس تعهدی که متقاضی ارائه می‌کند، باید ماشین آلات و مواد اولیه وارداتی را در محل واحد صنعتی موضوع پروانه نصب کند.
در بودجه امسال این معافیت لغو شد. در بند(ص) تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۱ وزارت اقتصاد موظف شده که حقوق ورودی کلیه ماشین‌آلات و تجهیزات تولیدی، صنعتی، معدنی و کشاورزی را وصول کند.
بر این اساس می‌توان با استفاده از آمار مبالغی که سال گذشته صرف معافیت گمرکی تجهیزات صنعتی شده، دید که با اعمال قانون بودجه سال جاری، چه مبلغی از این راه آزاد شده است.
جدیدترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در ۱۱ ماهه سال قبل ۳۲۱۵ فقره مجوز برای ماشین آلات و ۵۰۰ ماشین آلات مستعمل مشمول معافیت گمرکی به ارزش بیش از دو میلیارد دلار و ۲۱۹ میلیون و ۵۷۰ دلار صادر شده که به ترتیب نسبت به مدت مشابه سال قبلش به لحاظ تعداد ۷.۷ و ۱۰.۹ درصد کاهش داشته است.
ارزش مجوزهای معافیت گمرکی ماشین آلات و ماشین آلات مستعمل در این مدت به ترتیب ۱۸.۹ و ۲.۱ درصد نسبت به ۱۱ ماهه اول سال ۱۳۹۹ افزایش یافته است.
همچنین در این مدت ۸۴۱ فقره مجوز مواد اولیه مشمول معافیت گمرکی به ارزش ۱۰۶ میلیون و ۶۶۰ هزار دلار صادر شده که به لحاظ تعداد نسبت به صدور ۸۱۶ فقره در مدت مشابه سال ۱۳۹۹ حدود ۳.۱ درصد رشد داشته، اما ارزش این مجوزها نسبت به ۱۱ ماهه سال قبلش ۱۱.۵ درصد کاهش یافته است.
بر این اساس در مجموع بیش از دو میلیارد و ۳۳۰ میلیون دلار در ۱۱ ماهه سال گذشته صرف معافیت گمرکی ماشین آلات، ماشین آلات مستعمل و مواد اولیه شده است. البته این مبلغ در کل سال ۱۴۰۰ بیش از این مبلغ است.
کل واردات در ۱۱ ماهه سال قبل معادل بیش از ۴۶.۵ میلیارد دلار بوده که یعنی مبلغی که صرف معافیت گمرکی تجهیزات تولید می‌شده، نزدیک به پنج درصد کل واردات کشور در ۱۱ ماهه سال قبل بوده است.