سهم اندک ایران از گردش مالی محصولات پتروشیمی در دنیا

در کنفرانس نفت ایران 2016 شرایط امروز بخش‌خصوصی در صنایع پایین‌دستی نفت ایران و راهکارهای توسعه سرمایه‌گذاری در آن، معرفی چالش‌های محیط کسب وکار در پایین‌دستی صنعت نفت و راهکارهای قابل ارائه در قالب برنامه ششم توسعه و بررسی وضع موجود تامین مالی و تضامین در جلب سرمایه‌گذاران (بخش‌خصوصی) داخلی و خارجی در پایین دستی صنعت نفت ایران در قالب سه کارگروه تخصصی مورد بحث قرار گرفت.

هدف از برگزاری کنفرانس از دیدگاه حمید حسینی، رئیس کنفرانس نفت ایران 2016 که به نمایندگی از صنایع پایین‌دستی نفت سخن می‌گفت، تثبیت جایگاه بخش خصوصی و جلب توجه حاکمیت به این بخش و جذب سرمایه‌گذاران خارجی با ارائه توانمندی‌های خود است. به گفته او،‌ باید بدانیم که بخش‌خصوصی بازیگر اصلی این میدان خواهد بود.

وی همچنین با اعلام این مطلب که سهم ایران از گردش مالی 3 هزار و 700 میلیارد دلاری محصولات پتروشیمی در دنیا کمتر از یک درصد است، تصریح کرد: متاسفانه از ۱۵۷ میلیارد بشکه نفت قابل استحصال کشور ۸۵ میلیارد آن در میادین نفتی مشترک و از ۳۲ تریلیون متر مکعب گاز قابل استحصال، ۱۴ میلیارد مکعب آن در میادین گازی مشترک قراردارد و سالانه میلیاردها دلار از منابع نفت و گاز کشور توسط همسایگان غارت می شود.

رئیس کنفرانس اظهار داشت: ظرفیت پالایشی نفت دنیا حدود یکصد میلیون بشکه در روز است که سهم ما با پالایش ۱۸۰۰ بشکه فقط 8.1 درصد ظرفیت دنیا است درحالی که تا سال ۱۴۰۵ این ظرفیت باید به ۵ میلیون بشکه در روز افزایش می یابد.

حسینی گفت: ظرفیت تولید بخش پتروشیمی کشور بیش از ۶۲ میلیون تن است که حدود ۷۵ درصد آن فعال است و سالانه بیش از ۲۵ میلیون تن محصول پتروشیمی و شیمیایی وارد بازار داخلی و خارجی می‌شود که ارزش آن حدود ۲۰ میلیارد دلار است. سهم ما از گردش 3 هزار و 700 میلیارد دلاری محصولات پتروشیمی دنیا کمتر از یک درصد است و طبق برنامه باید ارزش تولیدات این بخش به ۷۵ میلیارد دلار برسد.

وی ظرفیت پیمانکاری کشور را حدود یکصد میلیارد دلار در سال تخمین زد که بیش از ۵۰ درصد آن بدون استفاده باقی مانده و سهم ساخت و ساز قطعات، تجهیزات و تاسیسات را بیش از ۳۰ میلیارد دلار برآورد کرد. به اعتقاد این فعال اقتصادی، متاسفانه صنایع پایین‌دستی نفت، گاز و پتروشیمی از نبود نهاد رگلاتوری مستقل و قدرتمند، نظام جدید تامین مالی، قراردادهای یکجانبه و غیرعادلانه، فقدان قرارداد خوراک بلند مدت و مسائلی مانند مالیات به ویژه مالیات ارزش افزوده رنج می‌برد.

قرار است بخش خصوصی با شناسایی چالش‌های این بخش و ارائه راهکارهای مناست خود را برای حضور پرقدرت در کنفرانس نفت ایران 2017 که بهمن‌ماه برگزار می‌شود در برابر شرکت های بزرگ خارجی آماده و مهیا سازد.

طبق گفته فعالان بخش‌خصوصی در این نشست یکی از مهم‌ترین چالش‌های حوزه نفت، گاز و پتروشمی معضل تامین مالی، پروژه های صنعت احداث است. درحال حاضر به طور متوسط برای اجرای یک پروژه در این بخش بیش از 10 سال زمان سپری می شود که نسبت به استانداردهای بین‌المللی قابل دفاع نیست. از سوی دیگر غیرشفاف و غیرسالم بودن محیط کسب وکار، بی توجهی به دانش بنیان بودن صنعت، بی اعتمادی دولت به بخش خصوصی فعال در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی و درنهایت غیررقابتی بودن صنعت همگی از مواردی بودند که در این کنفرانس مورد تاکید قرار گرفت.