در سال2013، 767 میلیون نفر در فقر مطلق زندگی میکردند، به این معنا که با درآمد کمتر از 2 دلار در روز، روزگار میگذرانند. در حالی که جمعیت کل جهان افزایش یافته، تعداد فقرا کاهش یافته است. اما با وجود این پیشرفت، هنوز از هر ده نفر، یک نفر فقیر است و نرخ فقر هنوز به صورت غیرقابل قبولی بالاست.
مطالعه جدیدی که بانک جهانی بر روی فقر و رفاه انجام داده، نشان میدهد فقر مطلق در سراسر جهان بر خلاف عملکرد ضعیف اقتصاد جهانی، در حال کاهش است. کاهش نابرابری برای رسیدن به هدف پایان فقر در سال 2030، یک مولفه حیاتی است.
بر اساس این مطالعه، حدود 800 میلیون نفر در جهان در فقر مطلق با درآمد کمتر از 1.90 دلار در روز زندگی میکنند. این رقم، 100 میلیون نفر کمتر از تعداد افرادی است که در سال 2012 با فقر مطلق روزگار میگذراندند.
گسترش فقر شدید، در کشورهای آسیای شرقی و اقیانوسیه به خصوص چین و اندونزی، و هندوستان اتفاق افتاده بود. نیمی از جمعیت فقیر مطلق جهان حالا در جنوب آفریقا و یک سوم دیگر از آن در شمال آسیا زندگی میکنند.
در 60 کشور از مجموع 83 کشوری که بانک جهانی به مطالعه آن پرداخته، علیرغم بحران مالی طی سالهای 2008 تا 2013 میانگین درآمدی مردمی که در 4 دهک درآمدی ضعیف میکنند، بالا رفته است. نکته مهم آنجاست که 67 درصد از جمعیت جهان در این کشورها زندگی میکنند.
جیمکیمیانگ، رئیس بانک جهانی میگوید:«در شرایط ضعف اقتصاد جهانی، این بسیار قابل توجه است که کشورها توانستهاند فقر را کاهش دهند و رفاه را نیز به طور همزمان، افزایش دهند. اما هنوز تعداد زیادی از مردم با رقم بسیار پایینی زندگی میکنند. اگر نتوانیم رشد سریعتر اقتصاد جهانی و کاهش نابرابری را بازیابی کنیم، در معرض خطر از دست رفتن هدفمان برای پایان دادن به فقر شدید در سال 2030 هستیم. این پیام روشن و واضح است: برای پایان فقر، ما باید برای فقیرترینها کار ایجاد کنیم و یکی از مطمئنترین راهها برای انجام این کار، کاهش نابرابری است. به خصوص در کشورهایی که بیشتر جمعیت فقیر جهان در آنها زندگی میکنند.»
بر خلاف باور عموم، نابرابری بین همه مردم جهان به طور مداوم از سال 1990 کاهش یافته است. حتی در داخل کشورها نیز از سال 2008، میزان نابرابری سقوط کرده است. با این حال، میزان نابرابری هنوز هم بیش از اندازه بالاست و نگرانیهای مهمی در خصوص توزیع ثروت در جوامع و تمرکز ثروت در گروههای بالای درآمدی باقی مانده است.
گزارش بانک جهانی نشان میدهد در 34 کشور از 83 کشور مورد مطالعه، شکاف درآمدی گستردهتر شده است. چرا که میزان درآمد در بین 60 درصد بالای جامعه، با سرعت بیشتری نسبت به 40 درصد پایین جامعه رشد کرده است.
همچنین در 23 کشور، 40 درصد پایین جامعه از لحاظ درآمدی، شاهد این بودند که درآمد آنها طی سالهای اخیر کاهش یافته است. این کاهش تنها در مقایسه با افراد ثروتمند جامعه نبوده، بلکه به صورت مطلق درآمد آنها پایین آمده است.
با مطالعه گروهی از کشورها شامل برزیل، کامبوج، مالی، پرو و تانزانیا که توانستهاند نابرابری را به میزان چشمگیری طی سالهای اخیر کاهش دهند، پژوهشگران بانک جهانی به راهکارهایی برای کاهش نابرابری رسیدهاند. آنها شش استراتژی با تاثیر بالا را شناسایی کردهاند: سیاستهایی با پیشینه اثبات شده برای ساخت درآمد مردم فقیر، بهبود دسترسی آنها به خدمات ضروری و بهبود چشمانداز توسعه بلند مدت آنها بدون آسیب رساندن به رشد اقتصادی. این سیاستها با مدیریت خوب اقتصاد کلان، عملکرد خوب بازار کار برای ایجاد اشتغال و قادر ساختن فقیرترینها برای بهرهمندی از این فرصتها میتواند راهگشا باشد.
نمودار زیر، کشورهایی را نشان میدهد که در آنها درآمد فقیرترین افراد در مقایسه با میانگین جمیعت، رشد بیشتری داشته است. ایران نیز در این گروه جای میگیرد. آنطور که بانک جهانی روایت میکند، در ایران طی سالهای 2008 تا 2013 میانگین درآمد جامعه 1.2 درصد کمتر شده اما میانگین درآمد 40 درصد پایین اقتصادی، 3.05 درصد افزایش یافته است.