عکس: تسنیم، علی خدایی
امروزه خلاقیت در دانش اقتصاد به یک مفهوم اساسی و مهم تبدیل شده که از رشد اقتصادی حمایت کرده و موجب ایجاد مشاغل جدید می‌شود. ایران به‌عنوان کشوری جوان از ظرفیتهای فراوانی در این زمینه بهره‌مند بوده و می‌تواند به بهترین شکل از مزایای توسعه صنایع خلاق مانند تولید مشاغل جدید، رشد و توسعه روحیه خلاقانه در میان افراد جامعه و تولید محصولات جدید و منحصربه‌فرد استفاده کند. دراین‌بین عرضه خلاقیت در گردشگری به‌عنوان یک بخش خدماتی در حال رشد با رقابت شدید، اهمیت بالایی دارد؛ خلاقیت می‌تواند باعث افزایش تقاضا و نوآوری در تجارت گردشگری شود. بدین ترتیب کمیسیون گردشگری، اقتصاد ورزش و اقتصاد هنر اتاق ایران به بررسی خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی در فضای کسب‌وکار صنعت گردشگری ایران پرداخته و گزارشی را دراین‌باره تهیه کرده است.
بنابر گزارش تهیه شده می‌توان گفت، گردشگری خلاق بیشترین همپوشانی را با گردشگری پایدار داشته و در نتیجه به حفظ منافع و منابع جامعه میزبان انجامیده و اثرات منفی گردشگری را به کمترین میزان ممکن می‌رساند. در واقع تأکید گردشگری خلاق بر فرهنگ و جامعه میزبان این امکان را برای ایران به وجود آورده که خود را به‌عنوان یکی از مقاصد مطرح در این زمینه معرفی کند. البته این مهم به‌سادگی فراهم نشده و نیازمند مهیا شدن زمینه‌هایی است که دولت، مردم و بخش خصوصی هر یک نقشی را در آن ایفا می‌کنند.
کمیسیون گردشگری اتاق ایران همچنین راهکارهایی را ارائه می‌دهد مبنی بر اینکه مدیران و تصمیم‌سازان بخش گردشگری باید به این نتیجه برسند که راه پیشرفت ایران در زمینه گردشگری، حفظ و ارتقای خرده‌فرهنگ‌هاست. توسعه گردشگری خلاق هم در مناطق شهری و هم در مناطق روستایی اهمیت دارد.
از طرف این گزارش دیگر تاکید دارد که بخش خصوصی نیز می‌تواند با تزریق سرمایه به مناطق موردنیاز، شکل‌گیری جریان گردشگری خلاق را سرعت ببخشد. البته نقش دولت در هدایت سرمایه به سمت گردشگری را غیرقابل‌چشم‌پوشی توصیف کرده و بر این باور است که حضور بخش خصوصی به‌ویژه در مناطق کوچک به شرطی برای منطقه سودآور خواهد بود که این بخش در راستای حفظ منابع و منافع اقتصادی، فرهنگی و زیست‌محیطی این جوامع، به تعدیل سود خود پرداخته و تلاش کند در مسیر انتقال دانش به مردم بومی آن منطقه گام بردارد.
این گزارش یادآور می‌شود اگر سرمایه‌گذاری و رشد گردشگری در این مناطق با انتقال دانش و اشتغال‌زایی برای جامعه محلی همراه نباشد، نه‌تنها سودی برای آن منطقه به دنبال ندارد بلکه اثرات منفی گردشگری را در ذهن ساکنین محلی پررنگ جلوه داده و زمینه‌های نارضایتی آنها را فراهم می‌آورد. بنابراین بخش خصوصی از طریق همسو شدن با منافع جامعه میزبان و در سایه حمایتها و هدایتهای نهادهای دولتی و سرمایه‌گذاری سازمان‌دهی شده در مناطق موردنیاز می‌توانند در فرایند کارآفرینی مؤثر واقع‌شده و هم خود و هم جامعه میزبان را منتفع کند.
گزارش کمیسیون گردشگری، خلاقیت و نوآوری در بخشهای مختلف گردشگری، نمونه‌هایی از خلاقیت در زمینه گردشگری خلاق، زمینه‌های خلاقیت در گردشگری ایران و نمونه‌هایی از اقدامات نوآورانه داخلی در زمینه گردشگری را بررسی می‌کند.
متن کامل این گزارش را ، اینجا بخوانید.