میانگین واردات نفت هند از ایران در سال 2016 نسبت به سال 2015، بیش از 2 برابر افزایش یافته که بر اساس گزارش رویترز از دهلی نو، افزایش خرید پالایشگران هندی از ایران ناشی از رفع تحریم های کشورمان بوده است. ایران هم اکنون چهارمین تامین کننده نفت هند است.
بر اساس گزارش مدیریت امور اوپک و ارتباط با مجامع انرژی وزارت نفت، صادرات نفت ایران به چین در اکتبر سال 2016 در مقایسه با مدت مشابه پارسال (پیش از اجرای برجام) بیش از 2 برابر افزایش یافته و ایران به چهارمین تامین کننده نفت بزرگترین بازار نفت دنیا (چین) بدل شده است.
میزان صادرات نفت ایران به اروپا که پیش از برجام عملا متوقف شده بود، امروز به بیش از 700 هزار بشکه در روز رسیده است و شرکت ملی نفت ایران در این مدت با هفت شرکت بزرگ اروپایی شامل توتال فرانسه، ساراس ایتالیا، هلنیک پترولیوم یونان، لوک اویل روسیه، سپسای اسپانیا، انی ایتالیا و تاپراش ترکیه قراردادهای بلندمدت فروش نفت امضا کرده است.
برجام و تولید نفت و گاز:
روند توسعه میدان گازی پارس جنوبی پس از اجرایی شدن برجام شتاب گرفت و امروز ایران با برداشت بیش از 500 میلیون مترمکعب گاز از این میدان مشترک، در یک قدمی قطر قرار گرفته است.
روند تولید از میدان های مشترک غرب کارون پس از اجرایی شدن برجام شتاب گرفت و در همین یکسال اخیر، سه طرح توسعه ای شامل فاز اول طرح توسعه میدان یادآوران، فاز اول طرح توسعه میدان آزادگان شمالی و طرح توسعه میدان یاران شمالی به بهره برداری رسیده است. ظرفیت برداشت نفت از میادین غرب کارون امروز به بیش از 300 هزار بشکه در روز رسیده است.
برجام و انتقال فناوری:
پس از اجرایی شدن برجام، حدود 15 یادداشت تفاهم بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت های بین المللی فعال در صنعت نفت جهان امضا شد و ایران از این فرصت برای دستیابی به بهترین طرح جامع توسعه برای توسعه میدان های نفت و گاز خود بهره برد.
اگر امروز صنعت نفت ایران به انتقال فناوری های روز در حوزه های مختلف به ویژه در زمینه پیاده سازی روش های ازدیاد برداشت نفت امیدوار شده است، به این دلیل است که با اجرای برجام، مسیر برای تعاملات بین المللی و بهره مندی از فناوری های روزآمد دنیا هموار شده است.
متوسط ضریب بازیافت در مخازن نفتی ایران 24.5 درصد است و این ضریب در برخی مخازن از پنج درصد تجاوز نمی کند. ایران برای دستیابی به روش های ازدیاد برداشت و احیای میادین قدیمی خود نیازمند بهره مندی از فناوری های نوین و تعامل با شرکت های بین المللی برخوردار از این فناوری هاست. اگر برجام نبود، تحقق هدف ازدیاد برداشت از میدان های قدیمی دست نیافتنی می ماند.
خلا تاسیسات فشارافزای گاز در دریا، یکی از مهمترین چالش های صنعت نفت ایران در میدان گازی پارس جنوبی است؛ چالشی که رفع آن تنها در گرو بهره مندی از فناوری های روز بین المللی است و به واسطه اجرای برجام و فراهم شدن امکان تعاملات بین المللی، شرکت ملی نفت ایران با کنسرسیومی متشکل از توتال فرانسه، سی ان پی سی چین و پتروپارس، توافقنامه همکاری امضا کرد و به این ترتیب مقدمات ساخت نخستین سکوی فشارافزا و انتقال فناوری آن به کشور برای اولین بار در کشور فراهم شد.
برجام و مدیریت هزینه ها:
صرفهجویی در هزینهها از مهمترین دستاوردهای برجام بوده است بطوریکه در سالهای تحریم، برخی کالاها چندبار سفارش داده میشد وگاه کالای تقلبی به ایران می دادند، آن هم با دو یا سه برابر ارزش واقعی کالاها؛ اما پس از برجام امکان خرید مستقیم از فروشنده اصلی فراهم شد.
توربین ها و دستگاه های توقیف شده صنعت نفت ایران در خارج از کشور، پس از اجرای برجام آزاد شد.
پس از اجرایی شدن برجام، اولین هیئت خارجی که به ایران وارد شد، آلمانیها بودند که با استمرار مذاکرات دو طرف، زیمنس متعهد شد نسبت به آزادسازی تجهیزات بلوکه شده ایران اقدام کند. به این ترتیب با توافق طرفین، چندین دستگاه کمپرسور ساخت زیمنس، به ایران تحویل داده شد.
با اجرایی شدن برجام، مقادیر زیادی لوله، اتصالات و شیرآلات اینکونل و دمنده های هوای واحد گوگردسازی که همه از تجهیزات ساخت شرکتهای معتبر اروپایی است، برای استفاده در فرایند توسعه فازهای 17، 18، 19، 20 و 21 وارد کشور شد.
برجام و مدیریت درآمدها:
اگر برجام نبود، ایران همچنان با مشکلات عدیده ای برای دریافت عواید حاصل از فروش نفت خود دست و پنجه نرم می کرد. این در حالیست که امروز مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
تحریم ها فضا را برای سودجویی برخی فرصت طلبان فراهم کرده بود بطوریکه در دولت قبل به بهانه دور زدن تحریم ها و توسعه صنعت نفت در شرایط تحریم، مبالغ قابل توجهی از دارایی های مردم توسط این سودجویان به تاراج برده شد؛ اما با حذف واسطه های فروش نفت در دولت یازدهم، فرایند صادرات نفت خام به گونه ای انجام می شود که راه بر این دست از فرصت طلبی ها بسته شده است. حال فکر کنید اگر روال قبل ادامه می یافت، با توجه به روند فزاینده صادرات نفت خام در پسابرجام، چه آینده ای در انتظار منابع مالی حاصل از فروش نفت بود؟!
برجام و آثار مثبت اقتصادی:
رشد اقتصادی کشور در نیمه نخست امسال به6.5 درصد رسیده که 2 درصد از این رقم، سهم نفت بوده است؛ سهمی که اگر برجام اجرایی نمی شد و روند تولید و صادرات نفت ایران روی نمودار صعودی قرار نمی گرفت، دور از دسترس بود.
رشد اقتصادی کشور در نیمه نخست امسال به6.5 درصد رسیده و این در حالیست که پیشتر صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده بود: افزایش تولید و صادرات نفت ایران سبب میشود رشد اقتصادی کشورمان در سال 2016-2107 از 6 درصد فراتر رود. برجام، فضا را برای تولید و صادرات نفت مساعد کرد.
دولت در هشت ماه ابتدای امسال بیش از 20 هزار میلیارد تومان منابع مالی به طرح‌های عمرانی اختصاص داده است و پیش بینی می شود این رقم تا پایان سال به 40 هزار میلیارد تومان برسد. اگر برجام نبود و به دنبال آن، افزایش تولید و صادرات نفت محقق نمی شد، معلوم نبود بدون درآمدهای نفتی، چه میزان اعتبار به طرح های عمرانی اختصاص یابد.
برجام و رشد شرکت های ایرانی:
اگر برجام نبود، صادرات نفت ایران به صفر می رسید و اگر صادرات صفر می شد، استفاده از ظرفیت های صنعت نفت کشورمان کاهش می یافت و به دنبال آن، علاوه بر بحرانی که شرکت های تابعه وزارت نفت را درگیر می کرد، شرکت های داخلی که به انحاء مختلف در صنعت نفت کشور فعالیت می کنند، دچار رکود می شدند. اما با اجرای برجام، فضا برای افزایش تولید و صادرات نفت خام ایران مساعد شد و اکنون شرکت های داخلی بیش از هر زمان دیگری به آینده کسب و کار خود خوشبین هستند.
پاگرفتن شرکت های اکتشاف و تولید ایرانی را شاید نتوانیم دستاورد مستقیم برجام تلقی کنیم، امابدون تردید اگر برجام اجرایی نمی شد و راه برای تعامل با شرکت های بین المللی هموار نبود، قراردادهای جدید نفتی نیز قابلیت اجرا پیدا نمی کرد و ایجاد شرکت های اکتشاف و تولید در داخل کشور نیز از دستور کار خارج می شد. امروز صنعت نفت ایران برای نخستین بار در تاریخ بیش از یکصدساله خود، به شکل گیری شرکت های ایاندپی داخلی امیدوار شده است.
بازخوانی صحبتهای برخی مسئولان غیرنفتی از برجام در نفت:
علی طیبنیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی: تا پیش از برجام، اجازه فروش بیش از یک میلیون بشکه نفت را نداشتیم و حتی قرار بود این محدودیت بیشتر شود، اما اکنون با دیپلماسی موفق دولت یازدهم می‌توانیم ٢ برابر این رقم را به بازارهای جهانی صادر کنیم. (30 آذر ماه 95)
شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار: ایران پس از «برجام» وارد مرحله تازه ای از حیات اقتصادی خود شده است و اکنون بازار سرمایه ایران یکی از جذاب ترین بازارهای دنیا برای سرمایه گذاری است. (16 آذرماه 95)
محمود کتابچی، معاون بازرگانی شرکت انرژی دانا: در زمان تحریم مجبور بودیم اقلام خود را به صورت غیرمستقیم و ٢٠ تا ٣٠ درصد گران‌تر، از شرکتهای اروپایی خریداری کنیم. (24 آذرماه 95)
مدیر شرکت ایتالیایی «تناریس»، موقعیت ایران را پس از لغو تحریم ها بسیار مثبت ارزیابی کرد و گفت: بسیاری از شرکتهای اروپایی مایل به ورود به بازار ایران هستند. (24 آذرماه 95) شرکت تناریس از تولیدکنندگان لوله های جداری و مغزی فعال در صنعت بالادستی و پایین دستی نفت است.
عبدالکریم حسین زاده، نماینده مجلس شورای اسلامی: افزایش تولید و صادرات نفت ایران، افزایش قدرت چانه زنی ایران در اجلاس اوپک و پیروزی در این اجلاس را می‌توان از نتایج برجام دانست.