فرصت‌های COP 29 برای بخش خصوصی ایران چیست؟

«فرصت‌های COP 29 و برنامه‌های بخش خصوصی برای حضور در این نشست بین‌المللی»، موضوع جلسه کمیسیون انرژی اتاق ایران بود که با حضور هیات‌رئیسه اتاق ایران بررسی شد.

در ابتدای این نشست، آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران با اشاره به فرصت‌های حضور در نشست COP 29 و برنامه‌ریزی برای حضور در این رویداد، گفت: یکی از این برنامه‌ها، صدور گواهی کربن بر محصولات صادراتی ایران یکی از این ظرفیت‌سازی‌هاست. تا دو سال آینده باید اجباراً روی تمام محصولات صادراتی برچسب کربن که نشانی از رد پای کربن در آن محصول است، نصب شود که مشخص می‌کند این محصول تا چه حد موجب آلایندگی و تولید کربن شده است. در صورت عدم درج این برچسب امکان صادرات آن محصول فراهم نخواهد شد مگر اینکه هزینه‌ها و جریمه‌های ناشی از عدم درج برچسب پرداخت شود. برای همین بخش خصوصی باید تواند برای حضور محصولات خود در بازارهای جهانی از همه ظرفیت‌ها استفاده کند.

نجفی افزود: مدت‌هاست که بخش خصوصی سعی می‌کند در نشست‌های COP حضور داشته باشد که به دلایلی این حضور پررنگ نبوده؛ اما امسال بخش خصوصی سعی می‌کند در این نشست حضور فعال‌تری داشته باشد.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران ادامه داد: نشست COP یکی از نشسته‌ای مهم بین‌المللی است و خواست ما حضور پررنگ بخش خصوصی در آن است. به‌عنوان‌مثال درخواست می‌کنیم سازمان محیط‌زیست پاویون 60 متری در بخش Bluezone در اختیار داشته باشد؛ همچنین برای حضور بخش خصوصی در این نشست که در کشور آذربایجان برگزار خواهد شد، وزارت امور خارجه، اتاق ایران، اتاق تهران، صنعت‌گران پتروشیمی، کارشناسان همکاری کنند.

در ادامه عرفان افاضلی، دبیر فدراسیون صنعت نفت ایران گزارشی از فرصت‌های COP29 و برنامه‌های حضور بخش خصوصی ارائه کرد و گفت: COP28 بیست و هشتمین کنفرانس اعضای کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل  از ۳۰ نوامبر تا ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳ در شهر دبی برگزار شد. اهداف اصلی cop 28 جلوگیری از افزایش 1.5 درجه دمای کره زمین در افق سال 2030 با روش‌هایی چون سه برابر کردن ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر و دو برابر کردن راندمان انرژی تعیین‌شده است.

افاضلی ادامه داد: در این نشست به گذار از سوخت‌های فسیلی و رسیدن به کربن صفر تا 2050 تاکید شد. حالا قرار است 21 آبان تا 4 آذر 1403 در باکو رویداد cop 29 برگزار شود که در پنج حوزهٔ کلیدی آب، طبیعت، غذا، کربن‌زدایی و سازگاری با تغییرات آب و هوایی خواهد بود.

او در ادامه دلایل اصلی اهمیت حضور ایران در cop 29 را اینگونه برشمرد:

-قرار داشتن ایران در بین کشورهای اصلی تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای علی‌رغم GDP پایین

- نبود برنامه‌های یکپارچه در دولت و بخش خصوصی برای کاهش انتشار کربن

- عدم بهره‌برداری از وام‌ها و منابع مالی صندوق‌های بین‌المللی در حوزه پروژه‌های کاهش انتشار

-عدم بهره‌برداری بخش خصوصی از اعتبار کربن و مشارکت در بازارهای بین‌المللی کربن

-ناآشنایی بازارهای منطقه و سایر کشورها با توانمندی‌های بخش خصوصی ایران و بسترهای کار و سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی و محیط‌زیست ایران

-تعاملات ناکافی دولت با سایر کشورها برای رفع موانع فعالیت بخش خصوصی در حوزه انرژی و محیط‌زیست.

 او همچنین درباره دلایل حضور ایران در COP29 و مکانیزم تنظیم مرز کربن اروپا (CARBON BORDER ADJUSTMENT MECHANISM) گفت: محصولات مشمول مکانیزم در حال حاضر آهن و فولاد، آلومینیوم، سیمان و کلینکر، برق، هیدروژن و کود است که در آینده به محصولات پلاستیک، مواد شیمی و آلی هم گسترده خواهد شد. هدف از این مکانیزم کنترل، انتقال انتشار به خارج از مرز و تشویق به ایجاد سیاست‌های قیمت‌گذاری کربن در کشورهاست.

افاضلی ادامه داد: در مرحله اول (از 2023 تا 2025) با ارائه مستندات (اظهارنامه) انتشار و قیمت کربن احتمالی در مبدأ، هر چهار ماه یک‌بار و بدون تعهد مالی خواهد بود و مرحله دوم (از 2026) دریافت مجوز واردات در مقابل خرید گواهی انتشار یا پرداخت مالیات کربن (الزامی) شروع می‌شود.

او تاکید کرد: چنانچه صنایع مذکور در کشور ما قصد تجارت با سایر کشورها را داشته باشند و به موضوع انتشار کربن بی‌توجه باشند به‌زودی دچار بحران‌های جدی خواهند شد.

در ادامه این نشست، چرایی حضور صنعت پتروشیمی برای حضور در COP 29 تشریح شد و اینکه اتاق ایران، کمیسیون انرژی اتاق ایران برای حضور در این نشست چه مسیری را طی کرده است.

در این نشست پیشنهاد شد: طرح‌های کاهش کربن در حوزه پتروشیمی، انرژی‌های تجدیدپذیر و سایر حوزه‌ها احصا شود.

نجفی در ادامه این نشست گفت: باید اتاق ایران زمینه حضور بخش خصوصی را در COP 29 هموار کند و در تأمین هزینه، اخذ ویزا بخش خصوصی را حمایت کند.

همچنین ناصر مقدسی، معاون دبیر کل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی با اشاره به ساختار نشست‌های COP گفت: دنیا از سوخت فسیلی به سمت انرژی‌های نو می‌روند. نباید اجازه دهیم دمای حرارت جهان بیش از 1.5 درجه بالاتر رود.

او افزود: در بخشی از این نشست هادهای دانشگاهی، سرمایه گذارها، شرکتهاف فعالان بخش خصوصی، شرکت‌ها و استارت اپها و تنوعی از بالاترین نهادهای بین‌المللی حضور دارند. باید با سازمان محیط‌زیست و وزارت خارجه برای معرفی تنوع و ظرفیت شرکتهای ایران همکاری کرد.

بهرام طاهری هم در این نشست با تاکید بر اهمیت تلاش‌های کمیسیون انرژی اتاق ایران، گفت: این تلاش و حضور می‌تواند به‌عنوان شروع ریل گذاری حضور در این نشست را از بخش دولتی به بخش خصوصی در نظر بگیریم. باید این پاردایم شیفت را خیلی جدی گرفت. ذی نفع اصلی در این حوزه بخش خصوصی است. وقتی برای انتشار گاز کربن مالیات می‌گیرند و ان را تولید کننده پرداخت می‌کند، باید بخش خصوصی برای این حضور هوشمندانه برنامه‌ریزی کند.

در ادامه این نشست قدیر قیافه، نایب رئیس اتاق ایران تصریح کرد: در کنار این نشست ها باید بر حل مسائل تحریم، مسئله پیوستن به اف ای تی اف، جلوگیری از انتشار گاز گربن و مسائل محیط‌زیست کار کنیم.

پیام باقری، نایب‌رئیس اتاق ایران با اشاره به ظرفیت‌ها و فرصت‌های حضور در COP 29 گفت: سرمایه‌گذاری در مسیر مقابله با تغییر اقلیم، پایداری اقلیم و جلوگیری از گرمایش زمینی درنهایت با آینده صنعت ایران گره می‌خورد و عواید این سرمایه‌گذاری در نهایت به صنعت و اقتصاد کشور برمی گردد.

باقری ادامه داد: باید از تمام ظرفیت‌های دولتی و بخش خصوصی در این مسیر استفاده شود. باید روی نقاط قوت خود کار کنیم و یکی از این نقط قوت معرفی ظرفیت تجدیدپذیرها در ایران است. باید این ظرفیت‌ها در ویترین قرار گیرند و درباره آن اطلاع رسانی شود.

نایب رئیس اتاق ایران اظهار کرد: با برگزاری جلسات مشترکی با سازمان محیط‌زیست، زمینه‌های همکاری بیشتر شناسایی و هموار شد و در این مسیر اتاق ایران هم با تکیه‌بر تمام ظرفیت‌های خود از بخش خصوصی حمایت می‌کند.