در نشست رئیس سازمان توسعه تجارت با روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران تجدیدنظر در روند انتخاب و فعالیت رایزنان بازرگان، واگذاری برگزاری نمایشگاه‌ها به بخش خصوصی و احیای جایگاه سازمان توسعه تجارت بر اساس مأموریت قانونی این سازمان، تأکید شد.
پیام باقری، نایب‌رئیس اتاق ایران در نشست با روسای کمیسیون‌های تخصصی که با حضور رئیس سازمان توسعه تجارت برگزار شد بر ضرورت تقویت روابط مستمر اتاق ایران و سازمان توسعه تجارت تأکید کرد و گفت: پرچم‌دار تجارت در دولت، سازمان توسعه تجارت است و از این منظر ارتباط و تعامل اتاق ایران با این سازمان در حوزه تجارت، ضرورت دارد، هرچند متأسفانه در کشور علاوه بر سازمان توسعه تجارت، سازمان‌ها، دستگاه‌ها و نهادهای دیگری وجود دارند که در روند تجارت اثر می‌گذارند و به انسجام این موضوع آسیب می‌زنند.
او ادامه داد: این آشفتگی از جمله چالش‌هایی است که باید با همکاری هم از میان برداریم و به تدریج به سمتی برویم که سازمان توسعه تجارت به عنوان تنها متولی امر، فعالیت کند.
در ادامه گزارشی از زمینه‌های همکاری مشترک بین اتاق ایران و سازمان توسعه تجارت توسط علی چاغروند، معاون کمیسیون‌ها، مجامع و شوراهای اتاق ایران ارائه شد.
بر اساس اظهارات او تا به امروز تفاهم‌نامه‌هایی بین سازمان توسعه تجارت با ارکان مختلف اتاق ایران به امضا رسیده که امیدوارکننده است.
معاون کمیسیون‌های اتاق ایران در این بین بر لزوم تمرکز تنظیم‌گری سیاست‌های ارزی در سازمان توسعه تجارت تأکید کرد و افزود: مشورت‌خواهی از فعالان اقتصادی در روند تدوین پیش‌نویس‌ها و آیین‌نامه‌ها، استفاده از مشارکت نمایندگان اتاق در کمیته‌های تدوین مقررات و دستورالعمل‌ها، بهره‌گیری از نظرات اتاق ایران در فرآیند انتخاب کشورهای طرف قراردادهای تجارت ترجیحی و آزاد و کمیته‌های تدوین موافقت‌نامه‌ها، معرفی افراد به عنوان رایزنان بازرگانی از طرف اتاق ایران، تدوین تقویم مشخص برای برگزاری نمایشگاه‌ها و اعزام هیات‌ها به کشورهای مختلف، میزبانی اتاق ایران از برگزاری مراسم روز ملی صادرات و تعریف پروژه‌های پژوهشی مشترک با توجه به نیاز بازارهای صادراتی هدف، از جمله درخواست‌ها و پیشنهادهای اتاق ایران برای همکاری با سازمان توسعه تجارت است.
روند انتخاب و فعالیت رایزنان بازرگانی باید به‌روز شود
محمد لاهوتی، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران به بازگرداندن قدرت و جایگاه سازمان توسعه تجارت اشاره کرد و آن را امری ضروری دانست.
او تأکید کرد: طبق قانون بازیگر و نقش‌آفرین اصلی در روند تجارت کشور، سازمان توسعه تجارت بوده و امروز جایگاه اصلی خود را از دست داده است؛ احیای این جایگاه و بازگرداندن اختیاراتی که از او سلب شده را باید دنبال کنیم.
این فعال اقتصادی افزود: نکته دیگری که باید مورد توجه باشد، موضوع رایزنان بازرگانی است. در حال حاضر فعالیت رایزنان بازرگانی در کشورهای هدف نتیجه لازم را به دنبال ندارد. متأسفانه نگاه سیاسی بر مأموریت‌های رایزنان بازرگانی سایه افکنده و به همین دلیل ارتباط گیری با این افراد برای تجار سخت است.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران همچنین به موضوع نمایشگاه‌ها اشاره و تصریح کرد: نمایشگاه‌های داخلی با هزینه‌های بسیار بالا و خدمات بسیار اندک برگزار می‌شوند و به هیچ عنوان با سطح نمایشگاه‌های خارجی قابل قیاس نیستند؛ باید برگزاری نمایشگاه‌ها را به بخش خصوصی بسپاریم.
علی نقوی، رئیس کمیسیون احداث و خدمات فنی‌مهندسی اتاق ایران بر لزوم پذیرفتن FATF در راستای تقویت مناسبات تجاری بین‌المللی تأکید کرد و گفت: سازمان توسعه تجارت باید برای حل موانع تجاری برنامه‌ریزی کند و تعیین تکلیف موضوع FATF یکی از اقدامات ضروری است.
این فعال اقتصادی به رفع موانع صدور خدمات فنی‌مهندسی که یکی از ظرفیت‌های صادراتی کشور است اشاره کرد.
محمدعلی رضایی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران پیشنهاد داد: با توجه به شرایط پیش آمده لازم است مهلت بازگشت ارز صادراتی محصولات کشاورزی دو ماه تمدید شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران به موانع لجستیکی برای حمل محصولات کشاورزی که فسادپذیر هستند و باید در شرایط خاصی منتقل شوند، اشاره کرد.
او از رئیس سازمان توسعه تجارت درخواست کرد: تعهد ارزی برای صادرات محصولات کشاورزی لغو شود.
محسن امینی، رئیس کمیسیون صنایع غذایی اتاق ایران از وضع مقررات خلق‌الساعه به ویژه در حوزه صنعت غذا انتقاد کرد و غیر قابل پیش‌بینی بودن محیط کسب‌وکار در این حوزه را مانعی جدی برای صدور محصولات کشاورزی و صنایع غذایی دانست.
به باور او سطح برگزاری نمایشگاه‌های داخلی با خارجی بسیار متفاوت است و باید به کمک ظرفیت‌های بخش خصوصی سطح نمایشگاه‌ها را ارتقا دهیم.
بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معدن اتاق ایران تصریح کرد: از ابتدا تا انتهای زنجیره فعالیت تجاری کشور باید توسط سازمان توسعه تجارت اداره شود. در این راستا احیای شوراهای سیاست‌گذاری که در گذشته فعال بودند و سیاست‌های هر زنجیره را با نظر بخش خصوصی در چارچوب خود پیگیری می‌کردند را دنبال کنیم.
شکوری توجه به صنایع و برخورد با آنها متناسب با شرایطی که بر هر کدام از آنها حاکم است را ضروری توصیف کرد.
فرج‌الله معماری، رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران، تجارت در چارچوب دولت را اتلاف وقت توصیف کرد و گفت: ساختار دیگری را باید در ارتباط با رایزنان بازرگانی تعریف کنیم. برای این منظور لازم است دولت را از صحنه تجارت خارج کنیم. از طرفی چون محدودیت‌های بین‌المللی مدام سخت‌تر شدند باید رویکردها را تغییر داده و با شرایط حاکم هماهنگ کنیم.
مرتضی میری، رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع‌دستی اتاق ایران انتظار خود از سازمان را بسترسازی تقویت تجارت برشمرد و گفت: تهاتر و پیمان‌سپاری ارزی عامل توسعه نبوده و راهکارهای کوتاه‌مدتی به شمار می‌آیند که می‌توانند دغدغه‌های آنی را پاسخ دهند، پس نباید به آنها دلخوش کرد و به دنبال راه‌حل‌های اساسی‌تر باشیم.
او تغییر تقویم برگزاری نمایشگاه‌ها و افزایش قیمت‌های نمایشگاهی را غیرقابل قبول دانست و خواستار بازنگری درباره آنها شد. بر اساس اظهارات این فعال اقتصادی، سیستم خدمات‌رسانی محل برگزاری نمایشگاه‌ها بسیار ضعیف است و نیاز به بازسازی دارد.
سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فاوا اتاق ایران برای حضور در نمایشگاه‌های خارجی و تسهیل شرایط این بخش، ایجاد دبیرخانه برگزاری نمایشگاه‌ها در اتاق ایران را درخواست کرد.
او گفت: ایجاد شرکت‌های مدیریت صادرات یکی از اقدامات ضروری است که باید مورد توجه باشد.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران ادامه داد: برای تجارت بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات فکر اساسی کنیم؛ متأسفانه صادرات فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران علی‌رغم امکاناتی که در این حوزه داریم، شرایط مناسبی ندارد.
احد عظیم‌زاده، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران تحریم‌ها را علیه صنعت گردشگری دانست و تأکید کرد: شاید امروز شرایط گردشگری کشور مناسب نباشد؛ اما تحریم‌ها ماندگار نیستند، پس قبل از اینکه تحریم‌ها برداشته شوند، خود را برای آینده مهیا کنیم. ساخت هتل، ایجاد امکانات زیرساختی و فراهم کردن سیستم‌های حمل‌ونقل مناسب ظرف مدت کوتاه ممکن نیست.
علیرضا کلاهی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران، چالش‌های روبه‌روی صنایع کشور را تشریح کرد: پیمان‌سپاری ارزی یعنی از بین بردن صادرات و در نتیجه توقف تولید.
او ادامه داد: برای بازار عراق باید برنامه جدید طراحی شود. این بازار در حال از بین رفتن است و صادرکنندگان ایرانی به دلیل شرایط حاکم بر این کشور نمی‌توانند حضور خود را در عراق ادامه دهند.
فاطمه قنبرپور، نایب‌رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق ایران از لزوم حضور نمایندگان اتاق ایران در شوراهای تصمیم‌ساز در حوزه لجستیک سخن گفت و رسیدگی به مجوزهای صادرشده برای واردات کامیون‌های ۳ و ۵ سال ساخت را خواستار شد.
محسن میرصدری، رئیس کمیسیون دانش‌بنیان اتاق ایران از همکاری سازمان توسعه تجارت با سازمان ملی استاندارد برای پیوستن ایران به اتحادیه‌های بین‌المللی و تسهیل صادرات تجهیزات دانش‌بنیان صادراتی ایران صحبت کرد.
محمود اولیایی، رئیس کمیسیون مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی اتاق ایران تغییر، بازمهندسی و چابک‌سازی ساختار سازمان توسعه تجارت متناسب با تحولات بین‌المللی را یک ضرورت دانست و خاطرنشان کرد: درخواست‌ها و انتظاراتی که فعالان اقتصادی مطرح کردند، از سوی سازمان توسعه تجارت قابل پیگیری نیست چون امکانات و ظرفیت‌های لازم را در اختیار ندارد چراکه ساختارهای این سازمان به‌روز نشده است.
محمدرضا فاروقی، رئیس کمیسیون گمرک اتاق ایران نیز از صف‌های طولانی تخصیص ارز به واردکنندگان با وجود آماده بودن ارزهای صادراتی، انتقاد کرد گفت: قرار بود با سهمیه‌بندی ارز شرایط تجارت تسهیل شود؛ اما صف‌های طولانی تخصیص ارز اتفاق افتاد. این مسئله باید موردبازنگری قرار گیرد.
او ادامه داد: هر ساله شورای عالی امنیت ملی مصوباتی را صادر می‌کند که اجازه ترخیص ۹۰ تا ۱۰۰ درصد کالاهای وارد شده را با شرایط خاصی می‌دهد، متأسفانه مهلت مصوبه سال قبل در این حوزه تمام شده و به زودی شاهد رسوب کالاها در گمرکات خواهیم بود.
احمد آتش‌هوش، رئیس کمیسیون حقوقی اتاق ایران محرمانه صادر شدن بخش‌نامه‌ها را نادرست و غیرقانونی توصیف کرد و گفت: طبق قانون هر مقرره‌ای که حق یا تکلیفی را برای افراد به دنبال دارد اجازه طبقه‌بندی شدن در سطح محرمانه را ندارد.
او پیشنهاد داد: در پروسه تدوین هر بخش‌نامه‌ای از نظرات بخش خصوصی بهره ببرید نه اینکه در انتهای کار برای رفع تکلیف از بخش خصوصی، نظرخواهی کنید.
آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران به ناترازی انرژی اشاره کرد و یکی از سیاست‌های قطعی را این دانست که واردات تجهیزات تولید برق و کاهنده مصرف برق تسهیل شود.
او تأکید کرد: اجازه دهید سرمایه‌گذاران برای ورود به حوزه انرژی تشویق شوند.
حجت میرزائی، رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران پیشنهاد همکاری داد و گفت: مرکز پژوهش‌های اتاق ایران می‌تواند هرگونه بررسی و تحقیق برای رفع نیازهای مطالعاتی سازمان توسعه تجارت را انجام دهد.
همکاری اتاق ایران و سازمان توسعه تجارت به الگو نیاز دارد
محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سازمان توسعه تجارت، الگوسازی برای همکاری‌ها بین اتاق ایران و سازمان را ضروری دانست و تأکید کرد: درباره رایزنان بازرگانی، اعزام هیات و برگزاری نمایشگاه با نظراتی که در این نشست مطرح شد، موافقم و متأسفانه از نقطه ایده‌آل دور هستیم.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: نواقص زیادی در پروسه اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری وجود دارد و طبق برآوردهایی که انجام دادیم متوجه شدم که این اقدام هدفمند دنبال نمی‌شود. بنابراین در قدم اول باید وظایف رایزنان را بشناسیم و از آنها بخواهیم که در چارچوبی مشخص عمل کنند. نظارت بر عملکرد رایزنان نیز بسیار مهم است. در این راستا هر فردی که شما می‌شناسید را معرفی کنید و برای این منظور به تفاهم‌نامه نیاز نیست.
او از ایجاد مراکز تجاری در کشورهای هدف به کمک فعالان اقتصادی و اتاق‌های مشترک استقبال کرد.
رئیس سازمان توسعه تجارت مدیریت امروز در دستگاه‌های دولتی را مدل آتش‌نشان‌ها دانست و گفت: مدیران باید بتوانند بیاندیشند و برنامه‌ریزی کنند؛ اما امروز حجم اتفاقات به حدی است که زمان کم می‌آوریم.
دهقان‌دهنوی به سخنان رئیس‌جمهور در مراسم روز ملی صادرات اشاره کرد و آن را رو به جلو در راستای انتظارات بخش خصوصی توصیف کرد. به باور او فرصتی برای فعالان اقتصادی شکل گرفته است که باید استفاده شود.
این مقام مسئول افزود: سه هدف را دنبال می‌کنم؛ اول تسهیل فرآیندها، دوم، توسعه تجارت آزاد و در نهایت ترویج صادرات‌محوری در تولید.
او وجود متولیان متعدد در حوزه تجارت را یکی از عوامل اختلال در صادرات برشمرد و کاهش موانع در برابر تجارت را هدف سازمان معرفی کرد. به اعتقاد رئیس سازمان توسعه تجارت باید نظارت پسینی را جایگزین مانع‌تراشی کنیم.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی در امر توسعه تجارت را ضروری دانست و تمرکز روی این دو حوزه را به عنوان اولویت سازمان برشمرد.
او افزود: یک مرکز آموزشی را در سازمان ایجاد خواهیم کرد تا گواهی‌نامه بدهد و برای این گواهی‌نامه جایگاه تعریف کنیم. در حوزه پژوهش هم به کار زیادی نیاز است و باید همین امروز شروع کنیم. شناسایی بازار، شناسایی موانع، استراتژی حضور، بحث‌های لجستیک، موضوعات گمرکی و مرزی و غیره مواردی هستند که باید در پژوهش‌های خود ببینیم؛ نمی‌شود بدون برنامه حرکت کنیم.
دهقان‌دهنوی از فعالان اقتصادی خواست تا برای توسعه تقویت صادرات در هر حوزه تخصصی، یک مدل ارائه دهند.
او یکی از راه‌های رشد صادرات را اعتماد به بخش خصوصی و نظارت بر عملکرد صادرات و مقابله با متخلفان به جای ایجاد مانع در برابر کل صادرات برشمرد.
محمدرضا بهرامن، نایب‌رئیس اتاق ایران سه محور مورد نظر سازمان توسعه تجارت را اموری ضروری عنوان کرد و رویکرد سازمان را توسعه‌بخش ارزیابی کرد.
او پیشنهاد داد: شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه‌ها را با حضور نماینده اتاق ایران احیا کنیم. این شورا مشورتی بود و بسیاری از موانع را می‌توانست حل‌وفصل کند.