حسین سلیمی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران
کاربرد واسپاری یا بهاصطلاح لیزینگ در دنیا بسیار زیاد است و این ابزار مالی بیشتر در دست بانکهاست. در ایران هم از این ابزار مالی بهمنظور رونق اقتصاد استفاده میشد و وضعیت لیزینگ ها تا چهار سال گذشته خوب و کارایی آن در اقتصاد مناسب بود. اما بهتدریج با توجه به بروز مشکلات مختلف بهویژه در بانکها، لیزینگها هم نتوانستند کارکرد اصلیشان در اقتصاد ایران را ایفا کنند و این ناکارآمدی تا امروز پایدار است.
1-امروز وضعیت بانکها در ایران آنقدر نامناسب است که فکر نمیکنید بتوانند به اقتصاد کلان کشور کمک کنند. لیزینگ ها هم از بانکها مستثنا نیستند و این در حالی است که در تمام دنیا واسپاریها بهعنوان بازوی اقتصاد بهحساب میآیند و نقش پررنگی در رونق اقتصادی دارند.
بانکها در ایران به دلایل مختلف با کمبود سرمایه و نقدینگی مواجه شدند. بیشتر لیزینگ ها هم متعلق به بانکهاست و با سرمایه بانکها شکلگرفته است. زمانی که وضعیت سیستم بانکی خراب باشد دست لیزینگ ها هم در ایجاد رونق در اقتصاد بسته است. بنابراین در شرایط فعلی در کشورمان به دلیل عدم رونق کار بانکها، نمیتوان به رونق ناشی از عملکرد لیزینگ ها در اقتصاد امید داشت.
2-مشکل دیگر لیزینگ های در ایران، مدت طولانی اجاره دهی است و اینکه تسهیلات بهشرط تملیک در اختیار صنایع و مردم قرار میگیرد. خبرهایی درباره خرید هواپیما از شرکتهای خارجی برای ایران با کمک لیزینگ منتشرشده است. به دلیل حجم بالای سرمایهگذاری در خرید هواپیما امکان استفاده از لیزینگ برای طولانیمدت برای خریداران هواپیما فراهم است. نکته مهمتر اینکه بر اساس روندهای معمول بینالمللی در کل سال سود تسهیلات یک تا نیم درصد تغییر میکند درنتیجه لیزینگ ها میتوانند برای دورههای طولانی تسهیلات را در اختیار متقاضیان قرار دهند.
ایران هم با توجه به این امکان میتواند با کمک لیزینگ ها هواپیما بخرد و در مدت 25 تا 20 سال بازپرداخت را انجام دهد. اما در ایران بانکها در حال حاضر تسهیلات را به مدت یک سال در اختیار متقاضیان قرار میدهند به این دلیل که وضعیت تورم مشخص نیست و نمیتوان بهره پنج سال آینده تسهیلات را مشخص کرد. همین مسئله باعث شده لیزینگ های وابسته به بانک نتوانند نقش مناسبی در اقتصاد ایفا کنند.