وزیر نیرو ضمن حضور در روز دوم کنفرانس بینالمللی آب مجازی با تأکید بر کاهش شاخصهای کیفی آب، افزایش آلودگی منابع آبی، رشد جمعیت و شهرنشینی در کنار تشدید دخالتهای بشر در محیط زیست، گفت: تجارت آب مجازی راهکاری موقت برای حفظ امنیت غذایی و آبی کشور به شمار میآید.
حمید چیتچیان، وزیر نیرو در مورد وضعیت آبی کشور تشریح کرد: در آینده نه چندان دور، به دلیل محدودیتهای ایجاد شده، تأمین آب سالم در مناطق مختلف کشور به چالش جدی تبدیل میشود.
وی در ادامه آماری از میزان مصرف و بارشهای کشور در چند سال اخیر ارائه داد. بر اساس اظهارات وزیر نیرو میزان آب تجدید پذیر کشور 1450 مترمکعب به ازای هر نفر در یک سال برآورد میشود که این وضعیت بیانگر قرار گرفتن کشور در مرحله تنش آبی است.
چیتچیان ادامه داد: متأسفانه علیرغم سرانه پایین آب تجدیدپذیر در کشور، میزان مصرف بسیار بالا بوده که باید اصلاح شود. میزان بارش بلندمدت در 8 سال گذشته 214 میلیمتر در سال اعلام شده که کمتر از یکسوم متوسط بارش جهانی است.
طبق گفته وزیر نیرو، ایران با داشتن جمعیت کمی بیشتر از یک درصد کل جمعیت دنیا تنها 36 صدم درصد میزان منابع آبی تجدیدپذیر را در اختیار دارد.
وی در ادامه پرمصرفترین بخش کشور از منابع آبی را حوزه کشاورزی معرفی کرد که در حدود 95 درصد منابع استحصالی را به خود اختصاص میدهد.40 درصد از نیاز این بخش از آبهای سطحی و 60 درصد آن از آبهای زیرزمینی حاصل میشود.
چیت چیان همچنین نگاهی به مسئله ریزگردها در کشور داشت: طبق مطالعات انجام شده از سال 2001 میلادی تا 2011 بالغ بر 529 طوفان مستقل روانه مرزهای غربی کشور شده که از کانونهای متنوعی نشات گرفتهاند. به طور کلی 6 کانون اصلی شناسایی شده است. منشأ ریزگردهای خوزستان و ایلام، تالابهای خشک شده عراق، سوریه، اردن و عربستان و منشأ بخش کمتر گردوغبارها از داخل کشور بوده است که متأسفانه این بخش 12 درصد رشد نشان میدهد.
وی یکی از عوامل تغییر شرایط زیستمحیطی را تغییر الگوی رفتاری انسانها دانست و در این مورد تصریح کرد: توسعه و رشد مصرفگرایی تغییراتی را در الگوی رفتاری بشر داشته که تأثیر سو بر محیط زیست گذاشته است. همچنین محدودیتهایی به دلیل تغییر اقلیم در جهان رخ داده که افزایش دمای متوسط، تبخیر بیشتر، کاهش بارندگیها و جابهجایی جغرافیای بارشها را در پی داشته است.
این مقام مسئول استفاده از تجارت آب مجازی را منوط به آماده بودن زیرساختهای لازم دانست و تأکید کرد: آب مجازی راهحل اساسی برای ریشهکن کردن مشکل آب نیست بلکه ابزاری است که میتوان به طور محدود در بازه زمانی مشخص تا حدی فشار بر منابع آبی و محیط زیست را برطرف کند. در واقع چاره کار تعادل بخشی بین مصرف و میزان منابع آبی در دسترس است.
وزیر نیرو افزود: کشوری که از این طرح استفاده میکند باید تسلط خوبی بر امور بینالمللی داشته باشد. از طرفی واردکنندگان آب مجازی ممکن است در ادامه مسیر با تهدید و امتیازخواهی کشور صادرکننده روبرو شوند. به طور کلی استفاده از این طرح باید با برنامهریزی دقیق و با توجه به همه پیچیدگیهای آن انجام شود.
چیت چیان در پایان از راهاندازی بانک داده هوشمند با مؤلفههای سیستمی از جمله پایش از دور به منظور ثبت اطلاعات مرتبط با مفهوم آب مجازی و تحقق اهداف تعیین شده در همکاری بین وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و سازمانهای بینالمللی مانند فائو خبر داد.