جنگ تجاری ناگهانی و شدید دولت آمریکا علیه مابقی جهان، بازارها را غافلگیر کرده و نشانه‌های آشکاری از نگرانی سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی دیده می‌شود. برای مثال، در روزهای سوم و چهارم آوریل، شاخص بورس ۳۰۰۰ راسل آمریکا به ترتیب ۵ و ۶ درصد سقوط کرد. چین نیز در پاسخ، تعرفه‌ای ۳۴ درصدی بر کالاهای آمریکایی اعمال کرد.
بازارها چه می‌گویند؟
قیمت طلا و ارزش دلار کاهش‌یافته‌اند؛ اتفاقی برخلاف انتظار در دوران بحران. قیمت نفت برنت از ۷۵ دلار به ۶۶ دلار کاهش‌یافته و مس نیز با افت قیمت روبه‌رو شده است. سهام بانک‌ها که اغلب به چرخه اقتصادی حساس هستند، در بسیاری از کشورها سقوط کرده است. بانک‌های سرمایه‌گذاری کوچک، مانند شرکت‌هایی که از ادغام و تملک درآمد دارند، بیشترین آسیب را دیده‌اند. عرضه عمومی سهام شرکت‌هایی مانند Klarna، Medline و Stubhub به تعویق افتاده است. شاخص نوسان بازار به‌شدت افزایش‌یافته و بانک‌ها احتمال رکود جهانی در سال جاری را به ۶۰ درصد رسانده‌اند.
نشانه‌های دقیق‌تر رکود؟
سرمایه‌گذاران به سهام دفاعی مثل کالاهای اساسی مصرفی و خدمات عمومی روی آورده‌اند و از سهام چرخه‌ای مثل سهام شرکت‌های هواپیمایی و خودروسازی فاصله گرفته‌اند. در هفته گذشته، اختلاف عملکرد این دو نوع سهام در جهان به ۸ درصد رسیده که مشابه دوران قرنطینه‌های کرونا در ۲۰۲۰ است؛ نشانه‌ای از پیش‌بینی رکودی ملایم.
این روند تنها محدود به بازار آمریکا نیست. شاخص جهانی MSCI نیز کاهش‌یافته و بازار اروپا تقریباً به‌اندازه آمریکا سقوط کرده است. حتی پیش‌بینی سود شرکت‌ها در آمریکا و اروپا، هر دو با کاهش ۱.۵ درصدی روبه‌رو شده‌اند. این موضوع با مطالعات قبلی همخوانی دارد که نشان می‌دادند تعرفه‌های آمریکایی بیش از آن‌که به اقتصاد آمریکا ضربه بزنند، به سایر کشورها آسیب می‌زنند.
آیا امیدی هست؟
خبر خوب این است که جهان با اقتصادی نسبتاً قوی به استقبال این شوک رفته است. شاخص رشد جهانی در ماه مارس نسبت به فوریه افزایش داشت، به‌ویژه در بخش خدمات که هنوز از تعرفه‌ها آسیب‌ندیده است. شاخص فعالیت اقتصادی بانک گلدمن ساکس نیز نشان می‌دهد که رشد جهانی فقط کمی پایین‌تر از سطح بالقوه است. نرخ بیکاری در کشورهای عضو شورای همکاری و توسعه اقتصادی، OECD کمتر از ۵ درصد است.
اقتصاد آمریکا حتی وضعیت بهتری دارد. در ماه گذشته ۲۲۸ هزار شغل جدید ایجادشده است، یعنی بیشتر از حد انتظار. داده‌های لحظه‌ای نیز رشد سالانه اقتصاد آمریکا را بیش از ۲ درصد نشان می‌دهند. اگرچه بسیاری جنگ تعرفه‌ای ترامپ را یک خطای تاریخی بزرگ می‌دانند، اما او در شرایطی وارد این ماجرا شده که اقتصاد آمریکا در موضعی قدرتمند قرار دارد.
درحالی‌که احتمال رکود جهانی به دلیل جنگ تجاری ترامپ افزایش‌یافته، وضعیت اقتصادی فعلی جهان و آمریکا می‌تواند تا حدی ضربه را مهار کند. بااین‌حال، تداوم این سیاست‌ها می‌تواند اعتماد بازارها را تضعیف و رکود را اجتناب‌ناپذیر کند. پرسش این است: اقتصاد قوی فعلی تا چه اندازه می‌تواند دوام بیاورد؟
منبع: اکونومیست