عباس کاظمی، رئیس اتاق بجنورد در یادداشتی به مناسبت برگزاری نمایشگاه ایران‌اکسپو به تشریح ظرفیت‌های صادراتی استان خراسان شمالی که نسبت به آنها بی‌توجهی شده است، پرداخت.
تولیدات و فرآورده‌های استانی با ظرفیت‌های فراوان؛ اما مغفول یا حتی ظرفیت‌های خاموش مواجه است؛ استانی که به سبب اقلیم مناسب، مجاورت با همسایگان شمالی و نزدیکی به حوزه کشورهای آسیای میانه و بهره‌مندی از قابلیت‌های صنعتی، معدنی، کشاورزی و گردشگری می‌تواند اقتصادی صادرات‌محور را شکل دهد. هرچند انبوه نداشته‌ها و کاستی‌ها موجب شده از ظرفیت‌های موجود به درستی و آنچنان که باید و شاید، سود نبرد.
صدور برخی محصولات کشاورزی و فرآورده‌های غذایی، محصولات صنعتی نظیر سیمان، کود شیمیایی و مصنوعات پلاستیکی و مصالح ساختمانی، ازجمله ظرفیت‌های به فعلیت درآمده در بخش صادرات این استان به شمار می‌آید. با این وجود، چنانچه سرمایه‌گذاری‌های لازم به ویژه در بخش بسته‌بندی و برندینگ و بازاریابی روزآمد و علمی انجام و از خام فروشی محصولات با کیفیت این استان جلوگیری شود، بسیاری از ظرفیت‌های بالقوه استان نیز به فعل درمی‌آید و جهش قابل ملاحظه‌ای را در بخش صادرات از استان شاهد خواهیم بود.
به گواه کارشناسان، سرمایه‌گذاری برای احداث پالایشگاه گیاهان دارویی، تولید بهینه و مشتری‌پسند بافته‌های داری به خصوص فرش ابریشم ترکمن و قالیچه‌های کردی، زعفران و پنبه، تکمیل زنجیره ارزش محصولات دامی و نیز، اسب ترکمن، راه‌اندازی صنایع پایین‌دستی فولاد و پتروشیمی به عنوان دو صنعت بزرگ و فعال استان، همگی می‌توانند به رونق تولید و اشتغال‌زایی گسترده و خروج از خام‌فروشی و در نهایت، ثروت‌آفرینی مولد و توسعه صادرات این فرآورده‌ها کمک شایان توجهی کنند.
خراسان شمالی تنها استان مرزی است که با کشور همسایه‌اش، گذر مرزی و بازارچه مشترک ندارد. رایزنی‌های گسترده و مستمر و مؤثر با جمهوری ترکمنستان در سطح مقام‌های عالی دو کشور می‌تواند به گرهگشایی از این وضعیت و رونق گرفتن اقتصاد مرز و تسهیل صادرات به این کشور به عنوان دروازه ورود به کشورهای CIS منجر شود.
از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری گسترده و هدفمند در بخش خدمات می‌تواند زمینه‌ساز رونق صنعت گردشگری و به ویژه گردشگری طبیعی و سلامت و ارزآوری برای کشور و استان باشد و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز رشد و پارک‌های فناوری هم بسترساز صدور خدمات فنی مهندسی و بزرگ‌تر شدن کیک اقتصادی استان و به فعلیت درآمدن بخش دیگری از ظرفیت‌های مغفول استان شود.
همچنین به دلیل بحران منابع آب لازم است ضمن ارتقای بهره‌وری در مصرف آب بخش کشاورزی، بخشی از توجهات و البته منابع را به سمت احیای ظرفیت‌های معدنی یک میلیارد تنی استان سوق داد تا این گنجینه‌های پنهان بتوانند چرخ‌های اقتصاد و صادرات استان را به حرکت درآورند.
اگر بخواهیم به مهم‌ترین چالش‌های مسیر توسعه صادرات استان اشاره داشته باشیم به جز مسائل کلان که باید در سطح ملی چاره‌اندیشی شود و به اقتصاد سیاسی و سیاست خارجی گره خورده است، در سطح منطقه‌ای و استانی باید به ضعف زیرساختی اشاره کنیم؛ خراسان شمالی از معدود استان‌هایی است که تنها فرودگاه فعال آن هنوز پروازهای منظم روزانه ندارد، از معدود استان‌هایی است که سوت قطار در آن شنیده نمی‌شود و به لحاظ طبیعی هم به آبراههها و دریا متصل نیست.
در این شرایط، بخش خصوصی با درک اهمیت موضوع و نیز آگاهی از محدودیت منابع اعتباری دولت به میدان آمده و برای رونق دادن به پروازهای فرودگاه و کمک به احداث خط آهن بجنورد به مشهد و راه‌اندازی بندر خشک، با توجه به وجود یک منطقه ویژه اقتصادی در مرکز استان، گام‌های عملیاتی برداشته است که امید میرود با پشتیبانی دولت و مجلس به‌زودی ثمرات ملموس آن را مشاهده کنیم تا بخشی از کاستی‌ها جبران شود.
فعال کردن گمرک استان با استفاده از ظرفیت‌های قانونی و ارائه مشوق‌های جذاب برای بازرگانان داخل و خارج استان دیگر اقدامی است که از طرف اتاق بجنورد پیگیری می‌شود. یکی دیگر از راهکارهای تعریف و عملیاتی شده در اتاق بجنورد با توجه به شعار سال، اجرای طرح سه‌شنبه‌های تسهیلگری است؛ به این مفهوم که هر سه‌شنبه با دعوت از استاندار و مدیران اقتصادی استان در اتاق بجنورد، پذیرای فعالان اقتصادی و اعضای اتاق باشیم تا مسائل و مشکلات مطرح و با حضور مجموعه تیم اقتصادی و نماینده عالی دولت در استان، چاره‌اندیشی و رفع مشکل شود.
به هر ترتیب رویدادهایی مانند نمایشگاه ایران اکسپو و حضور و مشارکت فعالانه در رویدادهای مشابه برون‌مرزی می‌تواند دستاوردهای فراوانی به ارمغان آورد و به تحکیم بنیان‌های اقتصادی و شکل‌گیری واقعی اقتصاد صادرات‌محور و کارآمد کمک کند.
از طرف دیگر ضرورت دارد دولت و مجموعه حاکمیت که سودای خروج از اقتصاد نفتی و تک‌محصولی را سال‌هاست در سر می‌پرورانند، با کاهش تصدی‌گیری و اجتناب از بنگاه‌داری و رقابت با بخش خصوصی، تسهیل‌گر واقعی تولید و صادرات باشند. ایجاد امید و انگیزه در بخش خصوصی و پیش رو قرار دادن چشم‌اندازی روشن برای آینده فعالیت در این بخش، تحولاتی شگرف و جهش صادراتی را در پی خواهد داشت.