مجتبی دستمالچیان، رئیس اتاق یزد در یادداشتی به آنچه سرمایه‌گذاری برای تولید را محقق می‌کند، اشاره کرده و تاکید دارد در کناردولت به عنوان تسهیل‌گر، اتاق‌های بازرکانی، صنایع، معادن و کشاورزی نیز در این مسیر وظایفی به عهده دارند.
شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» در حالی به‌عنوان شعار سال انتخاب شده است که سال گذشته نوسانات ارزی، تورم، بحران انرژی، کاهش قدرت خرید و تحرکات سیاسی منطقه فشار زیادی بر فضای کسب‌وکار وارد کردند. در سال جدید برای تحقق این شعار نیازمند ایجاد فضای فعالیت برای فعالان اقتصادی هستیم تا بتوانیم به رشد اقتصادی دست یابیم؛ اما باید به این موضوع نیز توجه داشت که ایران با توجه به شرایط کنونی و چالش‌های موجود در زمینه زیرساخت‌ها، به‌ویژه در حوزه انرژی، نیازمند بازنگری در اولویت‌‌های توسعه صنعتی خود است.
درحالیکه تاسیس واحدهای تولیدی جدید ممکن است در نگاه نخست به‌عنوان راهکاری برای افزایش تولید و اشتغال‌زایی مطرح شود، واقعیت این است که زیرساخت‌های فعلی کشور، از جمله تأمین انرژی پایدار، ظرفیت پشتیبانی از چنین توسعه‌ای را ندارد. ازاین‌رو، بهسازی و نوسازی واحدهای تولیدی موجود نه تنها منطقی‌تر به نظر می‌رسد، بلکه می‌تواند به بهره‌وری بیشتر و کاهش فشار بر منابع محدود منجر شود.
علاوه بر این، بسیاری از واحدهای صنعتی فعلی در ایران از تکنولوژی‌های قدیمی استفاده می‌کنند که نه تنها بهره‌وری پایینی دارند، بلکه هزینه‌های تولید را افزایش داده و رقابت‌پذیری محصولات ایرانی را در بازارهای جهانی کاهش می‌دهند. نوسازی این واحدها با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن، می‌تواند مصرف انرژی را کاهش داده و استانداردهای زیست‌محیطی را بهبود بخشد. این رویکرد همچنین از هدررفت منابع مالی جلوگیری کرده و سرمایهگذاریها را به سمت بازدهی بیشتر هدایت می‌کند.
از منظر اقتصادی نیز بهسازی واحدهای موجود به‌صرفه‌تر از تأسیس واحدهای جدید است. ساخت یک واحد تولیدی از صفر نیازمند صرف هزینه‌های کلان برای زمین، ساخت‌وساز و تأمین تجهیزات است، درحالیکه نوسازی با استفاده از زیرساخت‌های موجود، هزینه‌ها را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. این امر به‌ویژه در شرایطی که کشور با محدودیت‌های مالی و تحریم‌های بین‌المللی روبه‌رو است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
توسعه پایدار صنعتی در ایران بدون توجه به محدودیت‌های زیرساختی، به‌ویژه در حوزه انرژی، امکانپذیر نیست. سیاستگذاریها باید بر تقویت و ارتقای ظرفیت‌های موجود متمرکز شوند تا از ایجاد فشار مضاعف بر منابع جلوگیری کرده و زمینه را برای رشد اقتصادی پایدار فراهم کنند. نوسازی واحدهای تولیدی، نه تنها پاسخی به نیازهای فعلی صنعت کشور است، بلکه گامی در جهت آیندهای کارآمدتر و رقابتی‌تر محسوب می‌شود؛ بنابراین، به جای گسترش بی‌رویه واحدهای جدید، تمرکز بر بهسازی و استفاده بهینه از آنچه در دسترس است، ضرورتی غیرقابل انکار برای توسعه صنعتی ایران به شمار می‌رود.
با این وجود یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای سرمایه‌گذاری، فضای کسب‌وکار است. برای جذب سرمایه‌گذاری، باید ابتدا فضای کسب‌وکار را بهبود دهیم. فضای کسب‌وکار در ایران، باوجود تلاش‌هایی که در سال‌های اخیر انجام شده، هنوز با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد. قوانین پیچیده، بروکراسی‌های خسته‌کننده و نبود ثبات در سیاستگذاریها، مانند موانعی هستند که جلوی پای سرمایه‌گذاران قرار دارند.
یکی از موضوعات کلیدی که نمیتوانیم نادیده بگیریم، نقش روابط بین‌المللی در توسعه اقتصادی است. بهبود روابط بین‌المللی و تأثیر آن در جذب سرمایه‌گذاری خارجی، می‌تواند به این روند کمک کند. وقتی روابط ایران با کشورهای دیگر بهبود پیدا کند، درهای جدیدی به روی سرمایه‌گذاران خارجی باز می‌شود. آنها می‌توانند فناوری‌های پیشرفته، دانش روز و منابع مالی را به ایران بیاورند و به ما کمک کنند تا تولید را هم از نظر کمیت و هم کیفیت، ارتقا دهیم.
نقش بخش خصوصی و اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی
شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» فقط وظیفه دولت نیست؛ بخش خصوصی هم نقش بزرگی در تحقق این هدف دارد. وقتی صحبت از تولید می‌شود، همه به خوبی می‌دانیم بدون سرمایه‌گذاری هدفمند و هوشمندانه، چرخ‌های اقتصاد به سختی می‌چرخند؛ اما اینجاست که بخش خصوصی وارد میدان می‌شود؛ بخشی که می‌تواند هم موتور محرکه باشد و هم راهنمایی برای جهت‌دهی به این سرمایه‌ها. اولین چیزی که باید به آن توجه کنیم، این است که بخش خصوصی، برخلاف دولت، با واقعیت‌های بازار زندگی می‌کند. تولیدکننده‌ای که هر روز با چالش‌های کسب‌وکار دست‌وپنجه نرم می‌کند، می‌داند که سرمایه‌گذاری بدون شناخت نیازها و ظرفیت‌ها مانند پرتاب تیر در تاریکی است.
اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اینجا نقش یک پل را بازی می‌کنند. آنها با گرد هم آوردن فعالان اقتصادی از تولیدکنندگان کوچک گرفته تا غول‌های صنعتی، فضایی ایجاد می‌کنند که ایده‌ها و تجربیات به اشتراک گذاشته شوند. این تعامل باعث می‌شود شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» از یک جمله زیبا روی کاغذ به یک برنامه عملی تبدیل شود.
از سوی دیگر اتاق‌ها می‌توانند به‌عنوان یک مشاور امین برای سیاست‌گذاران عمل کنند. اتاق‌ها می‌توانند صدای صنعت‌گر را به گوش دولت برساند و بگویند: «اگر قرار است تولید رونق بگیرد، باید این موانع را برداریم!» این تعامل دوطرفه باعث می‌شود سرمایهگذاریها هدفمندتر شوند و به جای پراکندگی، روی نقاط کلیدی متمرکز شوند.
حمایت از تولیدکنندگان و کارآفرینان همچنین حمایت از فناوری و نوآوری در حوزه تولید از دیگر وظایف اتاق‌هاست. علاوه بر این، بخش خصوصی و دولت باید در کنار هم تلاش کنند تا از هدررفتن سرمایه‌های خرد جلوگیری کنند، باید نقدینگی موجود در جامعه را به سمت تولید هدایت کنیم. خیلی از مردم، پولشان را در بازارهای غیرمولد مثل سکه و ارز سرمایه‌گذاری می‌کنند، چون فکر می‌کنند این کار امن‌تر است؛ اما اگر بتوانیم اعتمادشان را جلب کنیم و نشان دهیم که سرمایه‌گذاری در تولید، هم سودآور است و هم به نفع جامعه، آن‌وقت می‌توانیم این نقدینگی را به چرخه تولید بیاوریم.
این موضوع را نیز باید در نظر داشت که سرمایه‌گذاری برای تولید فقط به معنای پول ریختن در کارخانه‌ها نیست. آموزش نیروی کار، توسعه فناوری و حتی بازاریابی برای محصولات هم بخشی از این پازل هستند. اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی با برگزاری دوره‌ها، نمایشگاه‌ها و ایجاد ارتباط با بازارهای جهانی، می‌توانند این جنبه‌ها را تقویت کنند.
یزد؛ شکوفایی اقتصادی در تنگنای چالش‌ها
استان یزد نیز با پتانسیل‌های کمنظیر در کشاورزی، صنعت و معدن، از تولیدات گلخانه‌ای و پسته گرفته تا صادرات کاشی، سرامیک و محصولات فولادی،در بازارهای داخلی و جهانی خوش درخشیده است. صنایع معدنی با معادن غنی سنگ آهن و سرب، دروازهای به اقتصاد جهانی باز کرده و محصولاتی چون اکسید مولیبدن و شمش فولادی را به صنایع خودروسازی و انرژی رسانده است. باوجود کم‌آبی تاریخی، یزد با هماهنگی با طبیعت، در تولیدات گلخانه‌ای به موفقیت چشمگیری دست‌یافته است.
بااینحال چالش‌هایی چون زیرساخت‌های ضعیف صادراتی، فرایندهای پیچیده گمرکی، نوسانات ارزی و قیمت‌گذاری دستوری، نفس تولیدکنندگان را تنگ کرده است. در یزد، مشکلات لجستیکی، کمبود آب، بحران زیست محیطی و مهاجرت نیروی کار ماهر نیز سد راه شده‌اند. برای رهایی از این تنگناها، ساده‌سازی قوانین گمرکی، تقویت بازاریابی جهانی و حمایت دولتی با مشوق‌های مالی و ثبات قوانین ضروری است تا یزد به جایگاه اصلی خود در صادرات برسد.
در این میان، بهسازی صنایع موجود استان ضرورتی انکارناپذیر است. به جای تمرکز صرف بر توسعه واحدهای جدید، نوسازی ماشین‌آلات فرسوده، به‌ویژه در نساجی کهن یزد، صنعت کاشی و همچنین ناوگان معدنی و رفع موانع تولید می‌تواند ظرفیت‌های خفته را بیدار کند. این رویکرد نه تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه با افزایش کیفیت و رقابت‌پذیری، جایگاه یزد را در بازارهای جهانی مستحکم‌تر می‌کند.