سالن مملو از خبرنگاران بود، همه چشم‌انتظار آنکه قرار است نتیجه مذاکرات کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا با وزیر نفت ایران چه حاصلی دربر داشته باشد. بیژن نامدارزنگنه و میگل آریاس کانتیه هر دو پس از نشستی پشت درهای بسته، برای پاسخ به پرسش خبرنگاران پشت جایگاه حاضر شدند. چهره زنگنه نگران و ناراحت؛ کانتیه در تلاش برای همدردی با او بود. هرچند از نظر سیاسی اتحادیه اروپا در تلاش است ایران را همراهی کند، اما به نظر نمی‌رسد مقامات ایرانی چندان امیدی داشته باشند و برای روزهای سخت خود را آماده می‌کنند. کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا در این نشست خبری از تشکیل کارگروه مشترک ایران و اتحادیه اروپا برای حل مشکلات تجارت نفت ایران خبر داد و گفت: در این کارگروه سعی می‌کنیم راهکارهایی بیابیم که ایران بتواند سطح تجارت جهانی نفت خود را بدون تغییر حفظ کند. با این حال، تلاش اروپا برای اقناع آمریکا برای مستثنا‌شدن برخی شرکتهای بزرگ در همراهی با ایران است و نه در مقابل او ایستادن. تلاشی که نخبگان ایرانی را برای ایستادگی دعوت می‌کند و نه امید به این همراهی. این را حتی می‌توان از صحبت‌های علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در دیدار با این مقام اروپایی هم دید. با اینکه دیدار کمیسیونر انرژی اروپا با صالحی، اولین دیدار اروپایی ایران بعد از خروج ترامپ از برجام بود، میزبان در سازمان انرژی اتمی دلخوری‌ها از خروج آمریکا از برجام را پنهان نکرد و هشدارهای لازم برای ازسرگیری برنامه هسته‌ای را مطرح کرد. پس از این دیدارها، کانتیه برای دیدار با اردکانیان راهی وزارت نیرو شد؛ گفت‌وگو و دیدارهایی حاوی همدردی و نه تلاشی با نتیجه یک عهد بین‌المللی. این سفر بعد از آن انجام شده که اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا تصمیم گرفته قوانین مسدودکننده‌ای برای نجات تجارت شرکتهای اروپایی تصویب کند. آنها در تلاش هستند تا با اندیشیدن تمهیداتی، از خروج شرکتهای اروپایی از ایران پیشگیری کنند اما دولتمردان اروپایی نمی‌توانند به شرکتهای خصوصی در این مورد امر و نهی کنند. در همین حال، برخی شرکتهای اروپایی همکاری با ایران را متوقف می‌کنند.
مذاکرات ویژه با آمریکا برای دورزدن تحریم
کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا با تأکید بر اینکه جلسه بسیار سازنده بود، گفت: اتحادیه اروپا پیام ویژه خود را به ایران منتقل کرده که کاملا به اجراشدن توافق برجام پایبند هستیم. این موضوع نیازمند این است که توافقات اقتصادی این تفاهم مشترک به‌گونه‌ای باشد که جریان نفت و گاز ایران در سطحی باقی بماند که پیش از خروج ایالات متحده از این توافق بود. برای این منظور قصد داریم مذاکراتی با آمریکا در زمینه قائل‌شدن استثنائاتی درباره تحریم مخصوصا برای قراردادهایی که در زمانی امضا شدند که آمریکا نیز بخشی از توافق برجام بود، داشته باشیم. اتحادیه اروپا به دنبال راه‌های قانونی است که از شرکت‌ها در برابر تحریم‌های آمریکا محافظت کند.
اروپا در اندیشه خرید ال‌ان‌جی از ایران
کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا با بیان اینکه این اتحادیه دنبال راه‌های قانونی است که از شرکت‌ها در برابر تحریم‌های آمریکا محافظت کند، تصریح کرد: ما به دنبال این هستیم که زیرساخت‌های مالی و تأمین اعتبار لازم برای اجرائی‌شدن این توافقات را فراهم کنیم؛ مخصوصا برای پروژه ال‌ان‌جی ایران که قرار بود توسط بانک سرمایه‌گذار اروپا تأمین اعتبار شود. کانیته ادامه داد: همچنین قصد داریم همه مشکلاتی که درحال‌حاضر تجارت عادی نفت را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد بررسی کنیم. وزیر نفت ایران با جزئیات درباره همه مشکلاتی که باید به حل آن بپردازیم صحبت کرد که این تنها شامل مشکلات تأمین اعتبار نمی‌شود، بلکه موانعی مانند بیمه، ذخیره‌سازی نفت و... را نیز دربر می‌گیرد.
شرایط انسداد شامل همه شرکت‌ها می‌شود
کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا در تشریح سازوکار «شرایط انسداد» که در سال ۱۹۹۱ برای مقابله با تحریم‌های کوبا، لیبی و ایران ایجاد شده بود، گفت: این شرایط به‌طور اصولی شامل همه شرکت‌ها می‌شود، البته این یک سازوکار پیچیده است که هرگز اعمال نشده، اما اکنون ما قلمرو آن را توسعه می‌دهیم تا تحریم‌های جدید را شامل شود. کانیته درباره تضامین موردنیاز توتال برای باقی‌ماندن در قرارداد پارس جنوبی گفت: این شرایطی که گفتیم برای همه شرکتهای اروپایی صدق می‌کند. این تنها ابزار ما نیست و یکی از چند ابزاری است که باید کنار هم بگذاریم. برخی از این ابزارها بیشتر برای شرکتهای کوچک و متوسط کارایی خواهد داشت، برای شرکتهای بزرگ باید راهکارهای دیگری همچون تأمین مالی از سوی بانک سرمایه‌گذاری اروپا در نظر بگیریم. او با اشاره به رایزنی‌های انجام‌شده هنگام نهایی‌کردن برجام با شرکتهای بزرگ، گفت: اکنون با توجه به تحریم‌های آمریکا، ما با فدراسیون‌های بانکی برای ارائه خدماتی همچون سوییفت، گفت‌وگویی مثبت داریم.
ابزارهای قانونی اجباری را روی میز داریم
او با مرور اقدام‌های انجام‌شده تاکنون برای نجات برجام از سوی اتحادیه اروپا گفت: ما سه روز پیش شاهد نشست سران اتحادیه اروپا در صوفیه بودیم و امروز من اینجا هستم. ما در حال گفت‌وگوی مستقیم با فدراسیون‌های بانکی، شرکتهای بیمه، خدمات مالی و شرکتهای بزرگ هستیم و بی‌گمان ابزارهای قانونی اجباری را در اختیار داریم که روی میز خواهیم گذاشت.
صالحی: همراهی مشروط ایران با اتحادیه اروپا
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در این ملاقات گفته: اگر اروپا به تعهدات خود در توافق هسته‌ای برجام پایبند نباشد، ایران می‌تواند غنی‌سازی 20درصدی را آغاز کند. رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: آقای کانیته به‌طور کامل برای ما اقداماتی را که اروپا درصدد انجام آن بعد از خروج آمریکا از برجام است، تشریح کردند؛ به‌ویژه درباره مقررات مسدودسازی که قرار است از سوی اتحادیه اروپا احیا شود. هیئت اروپایی به‌طور جد پیگیر هستند تا درباره مسائل و اقداماتی که می‌توان در آینده انجام داد، با ایران همکاری کند. همچنین برای به‌کارگیری یورو در تعاملات میان ایران و اروپا قول مساعد دادند و گفتند پیشنهاداتی شده و گام‌های اولیه‌ای نیز دراین‌باره برداشته شده است. البته تا زمانی که قول و قرارها محقق و عملیاتی نشود، ما به‌طور قوی نمی‌توانیم صحبت کنیم. امیدواریم در آینده نزدیک هرچه پیش می‌رویم، شاهد عملیاتی‌شدن این قول و قرارها باشیم. صالحی افزود: این حرف اگر آن زمان برای عده‌ای مسموع نبود، برای کل جامعه جهانی دیگر مسموع شده و جا افتاده است که آمریکا یک کشور قابل اتکا و اعتماد در تعاملات بین‌المللی نیست. رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه اروپایی‌ها متعهد شده‌اند
20 میلیون دلار در پروژه ایجاد مرکز ایمنی پیشرفته در ایران سرمایه‌گذاری کنند، گفت: علاوه بر این قرار است در پروژه مهم اروپا درباره گداخت نیز مشارکت کنیم و با مرکز تحقیقات اروپایی همکاری داشته باشیم. در واقع این فرصت فراهم شده است که تحت عنوان یورواتم با اروپا همکاری کنیم. سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز گفت: در صورت خروج ایران از برجام، تعهدات برجامی برای اجرای پروتکل الحاقی متوقف شده و سطح تعامل ایران و آژانس در چارچوب پادمان جامع قرار می‌گیرد. بهروز کمالوندی افزود: اروپایی‌ها مکانیسم‌هایی را برای مقابله با تحریم‌های آمریکا در نظر گرفته‌اند که این مکانیسم‌ها تا هشت آگوست که تحریم‌های آمریکا شروع به اجرائی‌شدن می‌کند، باید برقرار شود. این مکانیسم‌ها از شرکتهای اروپایی در مقابل تحریم‌های آمریکا علیه ایران حمایت می‌کند و شرکتهای اروپایی را موظف می‌کند به تحریم‌های فراسرزمینی توجه نکنند. کمالوندی ادامه داد: طرف اروپایی درصدد است کانال بانکی فراهم کند تا تأمین مالی و نقل‌وانتقالات مالی میان ایران و اروپا از این طریق انجام شود.
زنگنه: هیچ موج منفی‌ای از چین و هند دریافت نکرده‌ایم
وزیر نفت با بیان اینکه کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا حامل پیام این اتحادیه درباره حفاظت از برجام بوده است، اظهار کرد: مذاکرات مدیران وزارت نفت و نمایندگان کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا در زمینه مسائل نفت، گاز و پتروشیمی ادامه دارد. بیژن زنگنه بعدازظهر پس از دیدار با میگل آریاس‌کانیته، در جمع خبرنگاران اظهار کرد: کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا اراده سیاسی سران این اتحادیه را در صوفیه بلغارستان ابراز کرد. او درباره محور مذاکرات افزود: صحبت از این قرار بود که برای تحقق اراده سیاسی اتحادیه اروپا و آنچه پیش از این بین آقای ظریف، وزیر امور خارجه، همتایانش از سه کشور و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا، در بروکسل برگزار شد، چه باید کرد. زنگنه ادامه داد: بر اساس بیانیه‌ای که اتحادیه اروپا داده است، قرار شد همکاران دو طرف وارد بحث‌های جزئی و عملیاتی‌کردن نکات ریز شوند. وزیر نفت با تأکید بر اینکه قرار شد بحث‌ها از سوی همکاران وزارت نفت و نمایندگان کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا ادامه یابد، افزود: کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا در این دیدار به نکته‌ای جالب مبنی بر اینکه مذاکرات امروز دوطرفه نیست، بلکه یک تلاش دوجانبه و مشترک برای یافتن راه‌حل‌هایی برای مسائل مربوط به نفت، گاز و پتروشیمی است، اشاره کرد. زنگنه در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا خروج آمریکا از برجام باعث پایان توافق سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تا پیش از پایان امسال خواهد شد، تصریح کرد: هر تصمیم جدیدی در این سازمان به اجماع نیاز دارد. باور داریم اگر اتحادیه اروپا به ما کمک کند و به اظهارات خود پایبند باشد، سطح صادرات نفت ایران تغییر نخواهد کرد و این مسئله نمی‌تواند دلیلی باشد برای تغییر تصمیمی که در گذشته گرفته‌ایم. وزیر نفت به این سؤال که چه تضمین‌هایی از سوی مشتریان نفت ایران مانند هند و چین برای خرید نفت از ایران وجود دارد، این پاسخ را داد: ما با آنها مذاکره کردیم و هیچ موج منفی‌ای از آنها دریافت نکرده‌ایم. زنگنه درباره اینکه «شما گفتید ایران قصد دارد به تولید چهار‌میلیون‌و ۲۰۰ هزار بشکه در روز برسد، آیا این هدف‌گذاری با وجود تحریم‌ها امکان‌پذیر خواهد بود؟» افزود: این مشکل خواهد بود؛ اما آن را کنار نمی‌گذاریم. زمان بیشتری می‌برد، بااین‌حال آن را رها نمی‌کنیم.