در سالهای اخیر حجم و ارزش تجارت الکترونیک در جهان بهسرعت در حال رشد بوده است و نهتنها کشورهای پیشرفته، بلکه اقتصادهای نوظهور و درحالتوسعه نیز گامهای بزرگی در راه توسعه تجارت الکترونیک برداشتهاند.
تجارت الکترونیک میتواند فرصتهای اقتصادی و بازارهای جدیدی را پیش روی کشورهای درحالتوسعه قرار دهد و به کاهش نرخ بیکاری در این کشورها کمک کند. در همین راستا کنفرانس بینالمللی تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد) به کشورهای درحالتوسعه اکیداً توصیه میکند که فرصت پیشرفت در زمینه تجارت الکترونیک را مغتنم شمرده و تلاش کنند تا در این حوزه از سایر کشورها عقب نمانند.
در جدیدترین گزارش آنکتاد از وضعیت کشورها در زمینه تجارت الکترونیک بین بنگاههای اقتصادی و مصرفکنندگان (B2C E-commerce) برخی از کشورهای درحالتوسعه توانستهاند با عملکردی فراتر از انتظار، در جایگاه مناسبی قرار بگیرند. در این گزارش از ایران نیز بهعنوان یکی از برترین کشورهای درحالتوسعه جهان ازلحاظ شاخص تجارت الکترونیک بین بنگاههای اقتصادی و مصرفکنندگان نام برده شده است.
آنکتاد برای محاسبه شاخص تجارت الکترونیک بین بنگاههای اقتصادی و مصرفکنندگان از چهار زیرشاخص استفاده کرده است: نسبت تعداد کاربران اینترنت به کل جمعیت (بالای 15 سال)، نسبت افراد دارای حساب بانکی به کل جمعیت (بالای 15 سال)، تعداد سرورهای امن به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت و نیز قابلیت اطمینان خدمات پستی. اطلاعات 143 کشور جهان در این زیرشاخصها با استفاده از پایگاههای اطلاعاتی بانک جهانی، اتحادیه بینالمللی مخابرات و اتحادیه جهانی پست جمعآوری و ترکیب شده است تا درنهایت جایگاه این کشورها در تجارت الکترونیک بین بنگاههای اقتصادی و مصرفکنندگان (B2C) مشخص گردد.
همانطور که در جدول فوق مشاهده میشود، ایران در حال حاضر از نگاه آنکتاد بهعنوان نهمین کشور درحالتوسعه جهان ازلحاظ شاخص تجارت الکترونیک بین بنگاههای اقتصادی و مصرفکنندگان (B2C) شناخته میشود. در بین این 10 کشور، ایران ازلحاظ نسبت تعداد کاربران اینترنت به کل جمعیت بالای 15 سال، نسبت افراد دارای حساب بانکی به کل جمعیت بالای 15 سال، تعداد سرورهای امن به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت و نیز قابلیت اطمینان خدمات پستی به ترتیب در جایگاههای هشتم، چهارم، دهم و هفتم قرار گرفته است.
در رتبهبندی برترین کشورهای جهان ازلحاظ شاخص تجارت الکترونیک بین بنگاههای اقتصادی و مصرفکنندگان نیز کشورهای لوکزامبورگ، سوئیس و نروژ در جایگاههای اول تا سوم قرار گرفتهاند و کشورهای هلند، کره جنوبی، انگلیس، سوئد، ژاپن، آلمان و نیوزیلند نیز رتبههای چهارم تا دهم را به خود اختصاص دادهاند.
گسترش تجارت الکترونیک بهویژه برای کسبوکارهای کوچک و متوسط از اهمیت ویژهای برخوردار است چراکه به آنها امکان میدهد کالاها و خدمات خود را با هزینه کمتری به دست مشتریان برسانند؛ هرچند در ابتدا چنین به نظر میرسید که تنها شرکتهای بزرگ میتوانند با صرف هزینههای هنگفت از مزایای تجارت الکترونیک بهرهمند شوند.