«ریو می‌نامی»، مدیرکل بخش نفت، گاز و منابع معدنی وزارت اقتصاد، بازرگانی و صنعت ژاپن در گفت‌وگو با «اس اند پی گلوبال پلاتس» گفته است: «دریافت معافیت از تحریم‌های آمریکا علیه نفت ایران، یکی از بالاترین اولویت‌ها برای امنیت انرژی ژاپن است، زیرا پالایشگاه‌های داخلی به نفت ایران نیاز دارند.» او در پاسخ به اینکه آیا توکیو به دنبال دریافت معافیت تا چهارم نوامبر (سیزدهم آبان‌ماه) است، می‌گوید: «هرچه زودتر معافیت دریافت کنیم، بهتر خواهد بود. ما با درخواست آمریکا برای توقف واردات نفت از ایران مواجه شدیم، اما ما ایران را یک کشور بی‌نهایت مهم برای تضمین امنیت انرژی ژاپن می‌بینیم.» می‌نامی می‌گوید: «توقف کامل صادرات نفت ایران به از دست رفتن حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز تأمین نفت جهانی منجر می‌شود که نمی‌تواند جذب شود و به رشد قابل توجه قیمت‌های نفت منجر خواهد شد که به نفع هیچ کس نخواهد بود.» به گفته مدیرکل بخش انرژی وزارت اقتصاد، بازرگانی و صنعت ژاپن، اپن کشور در نظر دارد به واردات نفت خود از ایران ادامه دهد، برای همین قصد داریم این موضع خود را به آمریکا بگوییم و می‌خواهیم آنها به این مساله واقف شوند.
می‌نامی با اشاره به افت واردات نفت ایران از سوی ژاپن در سال‌های اخیر تاکید می‌کند که ژاپن باید از تحریم آمریکا معاف شود.
ژاپن به دنبال چیست؟
چند روز قبل، «تاکاشی تسوکیوگا»، رئیس انجمن نفت ژاپن، هم گفته است: «پالایشگاه‌های ژاپنی از دولت خواسته‌اند معافیت از تحریم‌های آمریکا علیه ایران را دریافت کند تا به جای کاهش واردات، بتوانند به واردات نفت با همین حجم فعلی ادامه دهند.»
به گفته رئیس انجمن نفت ژاپن، اگر پالایشگاه‌های ژاپنی در صورتی که دولت تصمیمی در ماه اوت نگیرد برای ادامه واردات نفت ایران با مشکل مواجه می‌شوند تاکید کرد: این پالایشگاه‌ها به طور موقت با مشکل روبه‌رو خواهند شد و تأثیر این مساله بر تأمین خوراک آنها غیرقابل اجتناب خواهد بود.
ژاپن در سال مالی ۲۰۱۸ -۲۰۱۷ (از ماه آوریل تا مارس) به طور میانگین ۱۶۵ هزار و ۴۸۱ بشکه در روز نفت ایران را وارد کرد که ۲۸ درصد نسبت به سال مالی پیش از آن کاهش داشت.
خروج آمریکا از برجام و مواضع نفتی ترامپ
شش روز بعد از خروج آمریکا از برجام، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا گفت که وضعیت بازار جهانی انرژی به‌گونه‌ای است که تحریم نفتی ایران را امکان‌پذیر کند.
ترامپ تصمیم نفتی خود را در یادداشتی به وزرای خود اعلام کرد؛ او خطاب به وزیران امور خارجه، دارایی و انرژی دولت خود نوشت شرایط اقتصاد جهانی، افزایش تولید نفت بعضی کشورها و مازاد تولید در جهان او را به این جمع‌بندی رسانده که کاهش چشمگیر فروش نفت ایران در بازارهای جهانی امکان‌پذیر است. در بخشی از این یادداشت آمده است: «طبق قانون اختیارات دفاع ملی سال ۲۰۱۲ آمریکا، حکم من این است که عرضه نفت و محصولات نفتی در حدی است که اجازه می‌دهد حجم نفت خام و محصولات نفتی که از ایران یا از طریق مؤسسات مالی (از ایران) خریداری می‌شود، به میزان چشمگیری کاهش یابد.» براساس تحریم‌های آمریکا، شش‌ماه بعد از خروج این کشور از برجام، وزارت دارایی آمریکا باید عملکرد کشورهای خریدار نفت ایران را بررسی کند و درصورتی‌که به قانون تحریم عمل نکرده باشند، بانک‌هایی که برای خرید نفت به بانک مرکزی ایران پول پرداخته باشند (مثلاً بانک‌های چینی، کره‌ای یا هندی) مشمول تحریم می‌شوند.
همان زمان آمریکا از ژاپن خواست تا واردات نفت از ایران را به‌طور کامل متوقف کند. بلومبرگ به نقل از منابع آگاه خبر داده اگرچه مقامات دولت آمریکا این درخواست را در جریان گفت‌وگو با همتایان ژاپنی خود در توکیو مطرح کردند، اما هنوز هیچ تصمیمی گرفته نشده است و مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد.
ژاپن چهارمین خریدار آسیایی بزرگ نفت ایران است و طبق آمار وزارت اقتصاد، بازرگانی و صنعت ژاپن، این کشور ۵.۳ درصد از نیاز نفتی خود یا معادل ۱۷۲ هزار بشکه در روز را در سال ۲۰۱۷ از ایران دریافت کرده است. طبق آمار وزارت اقتصاد، بازرگانی و صنعت واردات نفت ایران ۵.۲ درصد از کل ۳.۱۹ میلیون بشکه در روز واردات نفت این کشور در سال مالی منتهی به ۳۱ مارس را تشکیل داد.
اما «ایسنا» به نقل از منابع آگاه گزارش داده شماری از واردکنندگان ژاپنی نفت ایران برنامه فوری برای بارگیری نفت ایران در ماه اوت ندارد. عدم وجود بارگیری برنامه‌ریزی شده در اوت باعث خواهد شد ژاپن تنها چند محموله نفت را در اوت وارد کند.
البته دولت آمریکا اعلام کرده بود هدفش به صفر رساندن صادرات نفت ایران است اما اخیراً از مواضع خود عقب نشینی کرده است. مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا اظهار کرده است که واشنگتن درخواست معافیت شماری از کشورها از تحریم‌های ایران را بررسی خواهد کرد. علاوه بر تلاش برای دریافت معافیت آمریکا از تحریم‌های نفتی علیه ایران، ژاپن همچنان نیاز دارد منابع انرژی با ثبات را به عنوان یک اولویت سیاستی خود تضمین کند. به گفته می‌نامی، در مواجه با ریسک‌های ژئوپلیتیکی مختلف، اهمیت تضمین منابع تأمین باثبات بیش از همیشه برای ژاپن افزایش یافته است.
ادامه کاهش واردات نفت کره‌جنوبی از ایران
واردات نفت خام کره جنوبی از ایران در ژوئن نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۱ درصد کاهش یافت، در حالی که خرید این کشور از قزاقستان و مکزیک افزایش داشت.
به گزارش «ایسنا» به نقل از «پلاتس»، آماری که از سوی شرکت ملی نفت کره منتشر شده، نشان می‌دهد این کشور در ماه ژوئن ۵.۴۹ میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده که در مقایسه با ۹.۳۱ میلیون بشکه در ژوئن سال میلادی گذشته، ۴۱ درصد کاهش داشته است. واردات نفت کره جنوبی از ایران از نوامبر سال گذشته که واردات این کشور به میزان ۲۶.۸ درصد بر مبنای سال به سال کاهش یافت و به ۱۰.۳۷ میلیون بشکه رسید، پیوسته رو به کاهش بوده است. همچنین واردات نفت کره جنوبی از ایران در ژوئن نسبت به ماه مه ۸.۶ درصد کاهش داشت.
واردات نفت کره جنوبی از ایران در سال ۲۰۱۷ بر مبنای سالانه ۳۲.۱ درصد رشد کرد و به ۱۴۷.۸۷ میلیون بشکه رسید.
کشورهای چین، هند، ژاپن و کره‌جنوبی بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران در آسیا به شمار می‌روند. چند روز قبل رویترز خبر داد که واردات نفت کره جنوبی از ایران طی سه سال اخیر به پایین‌ترین سطح آن تنزل کرده است. این گزارش به نقل از اطلاعات سازمان گمرک کره‌جنوبی اعلام کرد که این سطح واردات در اوایل ماه ژوئن (خرداد) نسبت به ماه مشابه سال گذشته به پایین‌ترین سطح خود رسیده است. اما کره‌جنوبی ادعای عدم بارگیری نفت و میعانات گازی ایران را رد کرد. سفارت کره جنوبی در تهران در صفحه توییتر رسمی خود اعلام کرد، ادعای برخی رسانه‌ها مبنی بر عدم بارگیری نفت و میعانات گازی ایران در ماه ژوئیه (تیر - مرداد) از سوی این کشور درست نیست.
کره جنوبی یکی از متحدان نزدیک آمریکا است که برای دریافت معافیت از تحریم‌های واشنگتن درخواست کرده است. با این حال واردکنندگان کره‌ای برای جبران خرید کمتر نفت ایران، وارداتشان از عربستان سعودی و سایر صادرکنندگان غیراوپک را افزایش داده‌اند.
واردات کره جنوبی از عربستان سعودی در ژوئن ۲۵.۹ درصد نسبت به ژوئن سال گذشته افزایش یافت و به ۳۲.۳۳ میلیون بشکه رسید. واردات نفت از سایر صادرکنندگان اوپک مانند کویت و قطر نیز افزایش داشت. کره جنوبی همچنین از سایر منابع مانند قزاقستان، آمریکا و مکزیک نفت بیشتری وارد کرد.