همه از آهستگی روند پیشرفت از طریق اکو گلایه دارند. ممیش کوتوکو رئیس اتاق صنایع قونیه و عضو هیات رئیسه اتحادیه اتاق‌های تجاری و بازرگانی ترکیه یکی از همان افرادی است که در این زمینه شکوه می‌کند. او در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران می‌گوید مذاکره برای ارتقای سطح روابط تجاری باید در اولویت باشد. کوتوکو می‌گوید تلاش‌ها باید در زمینه تسهیل روابط تجاری میان کشورها باشد. برخی معتقدند اکو به دلیل تفاوت دولت‌های کشورها نمی‌تواند ثمربخش باشد اما کوتوکو معتقد است این سازمان می‌تواند مسیر آیندگان را باز کند. از نظر او تمایل به ساخت آینده باید خواست و هدف همه اعضا باشد؛ البته او تأکید دارد که فعالیت‌ها باید در جهت منافع مشترک کشورها باشد. او در صحبت‌های خود همچنین به هدف 30میلیارد دلاری برای روابط تجاری ایران و ترکیه بین دو کشور اشاره می‌کند. کوتوکو همچنین در مورد گردشگری معتقد است اگر ایران زیرساخت‌های لازم را فراهم کند با سیل عظیم سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش روبه‌رو می‌َشود.
هدف از دیدارهای اکو چیست؟ در این دیدارها اغلب چه مسائلی مطرح می‌َشود و چه مزایایی دارد؟
چنین دیدارهایی برای تمامی اعضای اکو بدون شک مفید است. در چنین دیدارهایی اغلب مسائل مهمی مطرح می‌شود؛ در این دیدار هم مسائل مهمی به میان آمده‌است. مهم‌ترین مسئله افزایش و ارتقای سطح همکاری‌های اقتصادی بین کشورهای عضو است. یکی دیگر از مواردی که مطرح شد افزایش حجم تجارت‌ها میان کشورهای عضو است. در این نشست‌ها همچنین چالش‌هایی که برای همکاری وجود دارد نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. اما اگر نگاهی به وضعیت و روند پیشرفت بیندازیم یا روند عملیاتی شدن این تصمیمات در عالم واقعیت را بررسی کنیم می‌فهمیم که پیشرفت چندانی حاصل نشده و در عمل همچنان در سطح پایینی هستیم. به این ترتیب نیاز فوری داریم که این مسائل را عملی کنیم. برای اینکه تصمیمات عملیاتی شوند نیز اتاق‌های مختلفِ کشورهای عضو باید دست به کار شوند، دولت‌های خود را قانع کنند و به هر چه سریع‌تر عملیاتی شدن این تصمیمات کمک کنند.
آیا اکو(سازمان توسعه همکاری‌های اقتصادی) می‌تواند در این منطقه نقشی مانند اتحادیه اروپا بازی کند؟ اصلاً چنین ظرفیتی در اکو وجود دارد؟
در دنیا اتحادیه‌های مختلفی در حوزه اقتصاد وجود دارد. بلوک‌هایی با اهداف مختلف بین کشورها شکل می‌گیرد و هر کدام می‌تواند به شکل متفاوتی از همکاری‌ها کمک کند. واقعیت مهم این است که همه کشورها به دنبال راهکارهایی برای افزایش توسعه اقتصادی خود هستند. به این ترتیب آن‌ها همکاری‌های خود را در این زمینه از هر طریقی افزایش می‌دهند تا بتوانند به نتایج مثبتی دست پیدا کنند. کشورهای عضو اکو ظرفیت‌های ویژه‌ای دارند. اگر نگاهی به جمعیت کشورهای عضو اکو و همسایه‌های آن بیندازید، متوجه خواهید شد که حدود نیمی از کشورهای توسعه‌یافته هستند. نگاهی به چشم‌انداز این کشورها نشان می‌دهد آن‌ها بخش عظیمی از ذخایر طبیعی را در دل خود دارند. به این ترتیب آن‌ها ظرفیت ویژه‌ای دارند. اما حجم تجارت‌های درون‌منطقه‌ای تنها 8درصد است که نسبتاً بسیار کم است. پس ما باید مذاکرات برای افزایش همکاری‌های اقتصادی را در اولویت خودمان بگذاریم. ما باید حجم تجارت‌های خود را افزایش بدهیم. تلاش‌های ما باید بیشتر در زمینه تسهیل روابط تجاری باشد. پس بهتر است هر چه سریع‌تر تصمیماتی که در اکو گرفته شده را عملیاتی کنیم.
از نظر من می‌توانیم اقدامات مفید و موثری در این زمینه از طریق اکو انجام دهیم. ما می‌توانیم مسیر را برای آیندگان باز کنیم. ما همچنین باید نظام ویزا را هم مورد بازبینی قرار بدهیم. مسائل گمرکی نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد تا وضعیت بهتری پیدا کند. باید اقدامات جدی در زمینه این مسائل داشته باشیم. هر چه پیشرفت بیشتری در این زمینه‌ها حاصل شود، امید بیشتری برای آینده خواهیم داشت.
بسیاری ادعا می‌کنند اعضای اکو در یک سطح نیستند به همین خاطر همکاری‌های ثمربخشی ندارند. برای مثال می‌گویند تفاوت‌های بسیاری بین دولت‌ها و اتاق‌های این کشورها وجود دارد. آیا همینطور است؟
بله این کاملاً درست است. ما حتی در زمینه اینکه چه کسی میزبان نشست بعدی باشد، چالش داریم. اما این به عنوان یک مانع عمل نمی‌کند. حتی در اتحادیه اروپا هم کشورهایی با سطوح مختلف توسعه اقتصادی در کنار هم فعالیت می‌کنند. اما آن‌ها در جهت منافع مشترک‌شان با یکدیگر همکاری می‌کنند تا آینده‌ای بهتر داشته باشند.
اما در مورد اتحادیه اروپا، آلمان به همین دلایل با مشکلات بسیاری مواجه شده‌است.
بله این درست است. اما این مسئله باعث عقب‌نشینی آن‌ها نشده‌است. از نظر من آن‌ها تمایل بسیاری به ساختن آینده خود دارند. واقعیت این است که ما هر چه بیشتر مذاکره کنیم به نتایج بهتری دست پیدا می‌کنیم و به پیشرفت می‌رسیم. اما این مسئله باید خواستِ همه طرفین باشد.
ترکیه در زمینه گردشگری یکی از کشورهای موفق جهان به شمار می‌آید. میزان همکاری‌های ایران و ترکیه در این زمینه به چه صورت است؟ به عنوان کشوری موفق در زمینه گردشگری، چه پیشنهادات و توصیه‌هایی برای ایران دارید؟
هر چه بتوانیم روابط ایران و ترکیه را در زمینه توریسم و گردشگری با سرعت بیشتری افزایش بدهیم، برای هر دو طرف بهتر خواهد بود. البته ایران تمایل خود را برای ارتقای بخش گردشگری نشان داده‌است. به نظر من ایران باید در قدم اول زیرساخت‌های خود را در زمینه گردشگری افزایش بدهد. توریسم در حقیقت به بخش خدمات مربوط می‌شود. واقعیت این است که در بخش خدمات دو ستون وجود دارد که باید به درستی استوار شود تا به توریست کمک کند. نخستین ستون امکانات و تسهیلات فیزیکی است که باید در اختیار توریست قرار بگیرد تا احساس راحتی کند. دومین عنصر یا ستون مهم این است که منابع انسانی ماهری داشته باشید که به خوبی آموزش دیده باشند و به خوبی به توریست‌ها خدمت‌رسانی کنند. این دو عنصر در زمینه گردشگری بسیار حیاتی هستند و ترکیه در این زمینه تجربیات بسیاری دارد. اگر جمهوری اسلامی ایران در این زمینه اقدام کند بدون شک سرمایه‌گذاران در حوزه گردشگری به این کشور هجوم خواهند آورد. وقتی زیرساخت‌ها مهیا شود تنها کاری که باقی می‌ماند این است که بازاریابی کنید. برای اینکه بتوانید از طریق این زیرساخت‌ها و مدیریت بازار، توریست‌ها را به کشور خود جذب کنید باید امنیت را برای توریست برقرار کنید.
پتانسیل وضعیت تجاری بین ایران و ترکیه به چه صورت است؟
پتانسیل تجاری بالایی بین دو کشور ایران و ترکیه وجود دارد. حجم تجاری فعلی به هیچ‌وجه کافی نیست. دولت‌های هر دو کشور اهدافی را برای آینده روابط تجاری ایران و ترکیه در نظر گرفته‌اند که برابر با 30میلیارد دلار است. می‌توان به راحتی به این هدف دست پیدا کرد. اتحادیه اتاق‌های تجاری و بازرگانی ترکیه در کنار اتاق ایران همکاری‌های بسیار نزدیکی داشته‌اند تا این هدف را قطعی کنند.
ما کمیته‌ای متشکل از هر دو طرف تشکیل می‌دهیم تا راه‌های عملیاتی کردن و تحقق بخشیدن این هدف را مورد بررسی قرار دهیم. حسین پیرموذن در طرف ایرانی قرار دارد. ما دو دیدار نیز یکی در ایران و دیگری در کُنیا(قونیه) خواهیم داشت. اکنون در انتظار انتخابات برای رئیس اتاق ایران هستیم. به محض اینکه رئیس جدید انتخاب شود، دیدارهای ما ادامه پیدا خواهد کرد. ما تلاش داریم حجم روابط تجاری خود را با ایران افزایش بدهیم.