فارغ از وابستگی حیات اقتصادی به مسئله FATF، شیوع ویروس کرونا و خرید واکسن خارجی بار دیگر اهمیت تصویب افایتیاف را پررنگ کرد. زمانی که از سوی علی مطهری، نماینده سابق مجلس مطرح شد به خاطر اینکه ایران در لیست سیاه اف ای تی اف ( FATF) قرار دارد، نتوانسته است پول خرید واکسن خارجی کرونا را واریز کند.
بعدازآن، علی ربیعی سخنگوی دولت بهطور ضمنی خبر علی مطهری درباره ایجاد مانع بر سر خرید واکسن به دلیل نپذیرفتن لوایح مرتبط با FATF از سوی تهران را تائید و اظهار کرد:«نپیوستن به اف ای تی اف و قرار گرفتن ایران در لیست سیاه آن، آثار خود را بر تراکنشهای مالی و تأمین مالی نشان داده است و حتی در مواقعی هم که تحریم مانع نمیشود متأسفانه افایتیاف این بهانه را ایجاد میکند.»
سخنگوی دولت در نشست خبری که بهصورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، با اعلام این مطلب گفت: «درباره انتقال پول بنابرقوانین تحریم و قواعد افایتیاف چندین مرحله امکان انتقال پول با مشکل مواجه شدوباموانعی روبرو بودیم.»
سال 1396 دولت لوایح چهارگانه «اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم»، «اصلاح قوانین مبارزه با پولشویی»، «الحاق به کنوانسیون پالرمو» و همچنین «الحاق به کنوانسیون بینالمللی منع تأمین مالی تروریسم» را به مجلس ارائه کرد که پس از چند بار رفتوبرگشت میان مجلس و شورای نگهبان درنهایت دو لایحه با عنوان «مبارزه با تأمین مالی تروریسم» و «مبارزه با پولشویی» مورد تأیید قرار گرفت، اما این سرنوشت برای دو لایحه دیگر به این شکل رقم نخورد و به دلیل اختلافات میان مجلس و شورای نگهبان بررسی موضوع به مجمع تشخیص مصلحت نظام سپرده شد.
در شرایطی که هنوز شورای نگهبان به جمعبندی درباره FATF نرسیده است و آینده آن مشخص نیست؛ امیدها برای خرید واکسن کرونا به کانال مالی ایران و سوئیس، معطوف شده است. کانالی که بهمن ماه سال 97، با چراغ سبز سوئیسیها برای تعامل با ایران با اولویت دارو و محصولات غذایی میان ایران و سوئیس، راهاندازی شد.
ششم مرداد ماه سال جاری، اعلام شد یک شرکت داروسازی سوئیسی نخستین معامله تحت کانال تجاری بشردوستانه جدید را با ایران تکمیل کرده است. طبق اطلاعات کلی، داروی مبادله شده، داروی سرطانی مربوط به ترانسفیوژن خون بوده است. فروشنده هم شرکت سوئیسی و خریدار بیمارستان یا شرکتی از ایران بوده است.
با گذشت حدود 4 ماه از این خرید، شریف نظام مافی رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوئیس روز گذشته اعلام کرد خرید واکسن از طریق کانال مالی ایران و سوئیس در حال انجام است.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوئیس در همین زمینه به «ایلنا» میگوید:«خارج از کانال سوئیس ما برای خرید واکسن کرونا به علت قرار داشتن در لیست سیاه FATF به مشکل برمیخوریم اما کانال سوئیس به همین منظور خارج از FATF ساخته شده است.»
طبق توضیحات مافی، کانال سوییس مانند اینستکس نیست که یک دفتر یا رییس داشته باشد بلکه بانکی است که برای این کار مشخص شده است. نام این بانک BCP است که از گذشته و حتی از تحریمهای قبل نیز با ایران برای خرید غلات و غیره کار میکرد. بنابراین وقتی صحبت از کانال سوییس میکنیم منظور مجوزهایی است که به این بانک برای انجام کارهای مربوط به خرید واکسن داده شده است.
اما به فرض عملیاتی شدن خرید واکسن کرونا از طریق کانال مالی مشترک ایران و سوئیس، واکسن کرونا چه زمانی به ایران میرسد؟ شریف نظاممافی رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوئیس در این باره میگوید:« انتخاب بایدن و در نهایت راهاندازی کانال مالی بشردوستانه سوئیس میتواند این امکان را به ایران بدهد که نسبتا سریعتر بتواند به واکسنهای تولید شده در جهان دسترسی پیدا کنند.آنطور که او میگوید با ایجاد این کانال، با وجود تحریمهایی که همین اواخر اعلام شده است، کماکان این راه وجود دارد که ما بتوانیم واکسن را زودتر داشته باشیم در صورتی که اگر این کانال را نداشتیم با مشکل زیادی مواجه میشدیم.»
او معتقد است:«با آمدن بایدن در حدود 60 روز آینده و مکانیزم آزادسازی منابع مالی بانکمرکزی و به شرط توزیع واکسن در سطح انبوه در جهان ما نهایتا باید پیشبینی رسیدن واکسن به ایران در حدود اوایل تابستان را داشته باشیم.»