جلسه کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران با موضوع بررسی ابعاد طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی با حضور عباس مرادی، عضو تیم تدوین‌کننده طرح برگزار شد. در این جلسه اعضای این کمیسیون نگرانی‌های خود را از تبعات اجرایی شدن این طرح تشریح کردند.
به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، محمدرضا طلایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران در ابتدای جلسه با اشاره به اهمیت فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان یک ابزار مهم و با انتقاد از محتوای طرح صیانت گفت: متأسفانه به نظر می‌رسد طراحان طرح صیانت ابعاد بین‌المللی و تجاری این طرح را بررسی نکرده‌اند. امروز شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی تنها ابزاری است که تجار و بازرگانان برای معرفی پتانسیل‌های خود دارند اما با اجرایی شدن این طرح این ابزار مهم از آن‌ها گرفته خواهد شد.
طلایی ادامه داد: با فرض موفقیت این طرح در توسعه پلتفرم‌های داخلی اما سؤال این است که چطور می‌شود ارتباطات بین‌المللی با این پلتفرم‌ها حفظ شود و چطور می‌شود فرهنگ ایرانی و اسلامی را در مجامع بین‌المللی معرفی کرد.
رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران معتقد است: درحالی‌که در حوزه‌های فناورانه با تحریم‌های زیادی مواجهیم اما با این طرح خودمان هم خودمان را از جامعه جهانی حذف خواهیم کرد.
او با بیان اینکه بخش خصوصی و تشکل‌های حوزه فناوری اطلاعات حامی طراحی و پیاده‌سازی پلتفرم‌های داخلی هستند بیان کرد: اما مهم‌ترین سؤال بخش خصوصی در تمام حوزه‌هایی که از ابزار فناوری برای توسعه صادرات غیرنفتی و معرفی ظرفیت‌های تولیدی و صادراتی کشور در مجامع بین‌المللی استفاده می‌کنند این است که با محدودسازی پلتفرم‌های خارجی موجود مانند اینستاگرام چه آینده‌ای خواهند داشت؟
طلایی خطاب به عضو تدوین‌کننده طرح صیانت گفت: با فرض اینکه پلتفرم داخلی مانند اینستاگرام پلاس ایجاد شود و اقبال اجتماعی هم به آن وجود داشته باشد آیا صاحبان مشاغل در سایر کشورها هم از این پلتفرم استفاده خواهند کرد؟ دغدغه ما در بخش صادراتی و تجاری کشور است. شبکه‌های اجتماعی بالغ‌بر یک تا 1.5 میلیارد عضو دارد و این مهم‌ترین ظرفیتی است که می‌توان با آن پتانسیل‌های اقتصادی و فرهنگی کشور را معرفی کنیم. ما فعلاً فیس‌بوک را به‌عنوان یک ابزار مهم از دست دادیم.
رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران به ضعف پلتفرم‌های داخلی اشاره کرده و گفت: در حال حاضر قرار است نمایشگاه مشترکی با عمان برگزار کنیم. ما به‌عنوان شرکت ایرانی از پلتفرم آپارات استفاده می‌کنیم و به‌طرف عمانی گفتیم از آن استفاده کنند اما در آپارات منوها هیچ‌کدام انگلیسی نیستند. به همین دلیل آن‌ها یوتیوب را پیشنهاد دادند اما متأسفانه در ایران فیلتر است و محتوایی که عمانی‌ها بارگذاری می‌کنند را ما نمی‌بینیم. نمونه دیگر اینکه در حال حاضر ما از پلتفرم اسکای روم برای ملاقات تجاری با طرف‌های خارجی استفاده می‌کنیم اما اسکای روم از امکاناتی مثل مترجم هم‌زمان برخوردار نیست و فقط زبان فارسی در آن دیده شده است. مشکلات پلتفرم‌های داخلی متأسفانه زیاد است و این محدود کردن‌ها ارتباط دو طرف را قطع کرده است.
او تأکید کرد: ابعاد بین‌المللی طرح بررسی نشده و صدماتی که به صادرات وارد می‌کند برآورد نشده است. میلیون‌ها شرکت در بخش‌های مختلف اقتصادی فعال هستند. با محدود کردن خودمان تنها مسیری که باقی‌مانده برای معرفی ظرفیت‌های تولیدی و صادراتی‌مان را از دست خواهیم داد. این طرح بیمی را دامن زده که حدود 34 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی بعد از سال‌ها تلاش از دست برود.
در ادامه حسین اسلامی رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران هم با طرح دو پیشنهاد برای کاهش تبعات منفی طرح صیانت گفت: پیشنهاد اول این است که تعداد اعضای بخش خصوصی در کمیسیون مشترکی که برای بررسی طرح تشکیل می‌شود افزایش یابد. پیشنهاد دوم اینکه بخش خصوصی به‌صورت پیش‌دستانه طرح جایگزین خود را ارائه دهد تا نهادهای حاکمیتی آن را اصلاح کنند. چراکه اساساً لحن و روح حاکم بر طرح فعلی به‌گونه‌ای است که حتی در صورت اصلاحاتی هم بخش خصوصی نمی‌تواند از آن حمایت کند.
پس از او علی شمیرانی مشاور کمیسیون فاوا در گزارشی به 13 دلیل عمده نگرانی فعالان اقتصادی و صاحبان کسب‌وکار را بیان کرد. فیلترینگ گسترده و مسدودسازی پلتفرم‌های خارجی و به دنبال آن از بین رفتن کسب‌وکارهای مبتنی بر آن‌ها، نگرانی از سلب اختیار از دولت و وزارت ارتباطات و قوت گرفتن نهادهای غیر پاسخگو، تداوم موازی کاری و ایجاد متولیان جدید، ایجاد رانت هزار میلیارد تومانی برای خواص، کندی بیش‌ازپیش فرآیند تصمیم‌گیری، افزایش 35 درصدی عوارض ورودی تجهیزات الکترونیکی ازجمله مهم‌ترین این موارد بود.
در ادامه جلسه عباس مرادی عضو تیم تدوین‌کننده طرح به ابهامات و سؤالات حاضرین پاسخ داد. او با تأکید بر اینکه در فرآیند تدوین طرح دو اصل را در حوزه اقتصادی فراموش نکردیم گفت: اولین اصل این بود که مشخصاً اینستاگرام و در کنارش توییتر و دیگر پلتفرم‌ها ابزار درآمدزایی مردم هستند و هر شکلی از تصمیم‌گیری باید حداقل اثرات سو را بر زندگی مردم داشته باشد. اصل دوم اینکه برای اتکای به اقتصاد بدون نفت راهی نداریم جز اینکه یک سری از ابزارهایی که در دست داریم را کنار بگذاریم.
او ادامه داد: به‌عنوان‌مثال در این طرح انواع تنبیه‌ها را برای مواجهه با شرکت‌هایی که حاضر نیستند حق‌وحقوق کاربران ایرانی را به رسمیت بشناسند تعریف کردیم اما وقتی وارد بازاریابی و تبلیغات می‌شویم حتی موضوع به این مهمی را هم از دایره ممنوعیت‌ها خارج کرده و گفتیم ضوابط تبلیغات در خدمات کاربردی که حاضر به پذیرش شرایط این طرح نمی‌شوند به‌خودی‌خود ممنوع نیست و این ضوابط توسط کمیسیون عالی تعیین می‌شود.
مرادی در پاسخ به سؤال طلایی درباره سرنوشت بازاریابی بین‌المللی گفت: باید بگویم در این طرح بازاریابی بین‌المللی و استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای تبلیغات محصولات داخلی به‌هیچ‌وجه ممنوع نیست. فعالیت شبکه‌های اجتماعی خارجی به‌هیچ‌وجه ممنوع نیست. با این طرح کسانی که می‌خواهند با شهروندان خارجی در ارتباط باشند مانعی برایشان وجود ندارد. ما اعلام کردیم در تبصره 2 ماده 28 مسدودسازی خدماتی که با زندگی مردم گره خورده‌اند و هیچ جایگزینی هم برایشان وجود ندارد ممنوع است. با این منطق مسدودسازی گوگل که هیچ نمونه‌ای برای آن وجود ندارد قطعاً امر منتفی است. در مورد اینستاگرام هم شرط محدودسازی، وجود نمونه جایگزین برای آن است.
مرادی ادامه داد: البته من این نقد را می‌پذیرم که مقوله «جایگزین مناسب» شفاف نیست و این موضوع می‌تواند تبصره 2 ماده 28 را تفسیرپذیر کند. باید شاخص‌هایی را در نظر بگیریم که امکان فنی و وضعیت اقتصادی و همین‌طور اقبال اجتماعی نمونه جایگزین تدوین و در قانون درج شود تا امکان سوءاستفاده نباشد.
مرادی در ادامه توضیحاتش درباره نحوه محدودسازی پلتفرم‌های خارجی در این طرح گفت: جامعه مخاطبان اکثریت کاربران داخلی کشور، کاربران ایرانی هستند و دنبال محتوای فارسی هستند؛ بنابراین باید ترافیک مصرفی را دودسته کنیم: ترافیک مصرفی که کاربر ایرانی می‌خواهد برای تعامل با کاربر ایرانی مصرف کند و ترافیک مصرفی که کاربر ایرانی برای تعامل با جامعه جهانی می‌خواهد مصرف کند. اگر قرار است شهروند ایرانی در فضای مجازی دنبال تعامل با شهروند ایرانی باشد قرار نیست جلوی تعامل را بگیریم بلکه می‌خواهیم به شهروند ایرانی بگوییم شرایطی در محیط X مثل اینستاگرام پلاس فراهم‌شده است که تعداد قابل‌توجهی از کسانی که به دنبال آن‌ها هستید در این محیط حضور دارند.
او ادامه داد: در موردتعامل شهروند ایرانی با کاربران خارجی که بیشتر متوجه تجار و صاحبان کسب‌وکار است باید بگویم قرار نیست مسدودسازی انجام شود. بلکه به همان میزان که اینستاگرام قوانین کشور را می‌پذیرد و به همان میزان که جامعه کاربران کشور از آن استقبال می‌کنند به آن پهنای باند اختصاص داده خواهد شد. بقیه پهنای باند صرف تبلیغ و معرفی پلتفرم‌های داخلی در فضای بین‌المللی خواهد شد.
مرادی در دفاع از این طرح گفت: ما در این طرح ورود بخش دولتی را به حوزه عملیاتی بخش غیردولتی ممنوع کردیم. به‌غیراز نهادهای امنیتی و نظارتی اجازه بهره‌برداری از خدمات پایه کاربردی بخش خودشان را ندارند و باید از خدمات بخش خصوصی استفاده کنند.
رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران در پایان این جلسه درخواست کرد: نظرات و نگرانی‌های بخش خصوصی بیشتر در این طرح دیده شود.