جدیدترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت ، معدن وتجارت نشان می‌دهد که تهران، اصفهان و خراسان رضوی میزبان بیشترین واحدهای فعال صنعتی، خراسان شمالی، ایلام و خراسان جنوبی در قعر جدول قرار دارند و مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز فقط ۲.۶ درصد از کل واحدهای فعال را در خود جای داده‌اند.
بر اساس این آمار تا پایان مهر ماه امسال در مجموع حدود ۷۱ هزار واحد فعال با اشتغال بیش از دو میلیون و ۴۷۰ هزار نفر در گروه‌های مختلف صنعتی و معدنی در کشور فعالیت می‌کنند.
بیشترین واحدهای فعال در گروه "سایر محصولات کانی‌های غیرفلزی" است که ۱۵ هزار و ۲۷۱ واحد در آن وجود دارد. همچنین گروه "محصولات غذایی و آشامیدنی" و گروه "محصولات از لاستیک و پلاستیک" با فعالیت ۸۲۷۵ و ۷۲۳۸ واحد در رده دوم و سوم قرار می‌گیرند و به طور کلی نزدیک به نیمی از کل واحدهای فعال در سه گروه یاد شده فعالیت می‌کنند. در این سه گروه به ترتیب حدود ۳۷۲، ۳۶۱ و ۱۷۰ هزار نفر مشغول به کار هستند.
گروه‌هایی که کمترین واحد فعال را دارند نیز شامل "جمع‌آوری، تصفیه و توزیع آب" با دو واحد، "تولید انرژی" با ۱۲ واحد و "فاضلاب، دفع زباله، بهداشت محیط و سایر فعالیت‌های مشابه" با ۱۹ واحد است که به ترتیب ۲۸، ۱۶۲ و ۳۹۵ نفر در آن‌ها شاغل هستند و کمترین میزان اشتغال را در بخش‌های مختلف دارند.
کدام استان‌ها بیشترین واحد فعال را دارند؟
تهران، اصفهان و خراسان رضوی تا پایان مهر ماه به ترتیب ۸۸۳۵، ۸۶۵۰ و ۵۴۷۶ واحد فعال داشتند که بیشترین تعداد واحد در بین استان‌ها است و اشتغال این استان‌ها در واحدهای فعال صنعتی و معدنی نیز به ترتیب بیش از ۴۱۱ هزار نفر، ۲۷۴ هزار و ۲۰۴ هزار نفر است. کمترین واحد فعال در بین استان‌ها به خراسان شمالی، ایلام و خراسان جنوبی اختصاص دارد که فقط ۳۳۸، ۴۹۱ و ۴۹۶ واحد فعال در آن‌ها جای گرفته است.
وضعیت مناطق آزاد
در این میان از بین کل واحدهای فعال، فقط ۱۹۱۱ واحد، معادل حدود ۲.۶ درصد کل واحدهای فعال در کشور، در هشت منطقه آزاد و ویژه اقتصادی فعال است. منطقه آزاد کیش با ۵۵ واحد فعال، ماکو با ۱۵۷ و قشم با ۱۵۹ واحد کمترین واحد فعال را در بین مناطق آزاد دارند که به ترتیب ۱۸۷۳، ۴۵۹۴ و ۵۷۳۶ نفر در آن‌ها مشغول هستند.
همچنین تا پایان مهر امسال ۱۵۴ واحد فعال صنعتی در منطقه آزاد چابهار، ۱۶۹ واحد در اروند، ۲۰۹ واحد در انزلی، ۲۹۵ واحد در ارس و ۷۰۴ واحد در منطقه ویژه اقتصادی مسقر شدند.
مجموع اشتغال تمام ۱۹۱۱ واحدهای فعال صنعتی و معدنی مستقر در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز ۱۲۱ هزار و ۶۳۹ نفر، یعنی نزدیک به پنج درصد کل اشتغال واحدهای فعال است.
مناطق آزاد و ویژه تجاری با قوانین محدودتر و تشریفات گمرکی ساده‌تری نسبت به سرزمین اصلی با اهدافی از جمله حمایت از صنعت داخلی کشور، جذب فناوری های نوین در امر تولید، گسترش تولیدات صادرات محور و اشتغالزایی راه اندازی شده‌اند.