عضو هیات رئیسه اتاق ایران ضمن تشریح مهم‌ترین چالش‌ها و مسائل پیش روی حوزه صنعت و معدن، گفت: در این حوزه صنعت و تولید چند مؤلفه اساسی داریم که یکی از مهم‌ترین آنها تحریم و تأثیر آن بر فعالیت‌های حوزه تولید و تجارت کشور است.
کیوان کاشفی در گفت‌وگو با «اتاق ایران آنلاین» به مناسبت روز ملی صنعت و معدن، با بیان اینکه تحریم‌ها یکی از مهم‌ترین متغیرهایی است که فضای تولید و خصوصاً صنعت و معدن کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد، خاطرنشان کرد: اگرچه تحریم‌ها موضوع تازه‌ای نیست و سالیان است که کشور ما با این مسئله مواجه بوده اما استمرار تحریم‌ها شرایط جدیدی را پیش روی حوزه تولید و تجارت کشور قرار داده است.
رئیس اتاق کرمانشاه با دسته‌بندی تبعات تحریم‌ها به سه بخش کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارد، یادآور شد: هم‌اکنون به دوره میان‌مدت تبعات تحریم‌ها رسیدیم و اگر این شرایط ادامه پیدا کند و وارد دوره بلندمدت شویم تبعات بسیار شدیدتری را شاهد خواهیم بود.
کاشفی نگرانی اصلی که در زمینه تبعات بلندمدت تحریم‌ها وجود دارد را نگرانی از کاهش رقابت‌پذیری صنایع در بلندمدت دانست که درنهایت منجر به کاهش صادرات خواهد شد و گفت: اگر روزی درهای کشور به روی جهان باز شود که به‌هرحال باید صورت بگیرد، صنایع ایران با چالش‌های جدی مواجه خواهند شد.
وی با بیان اینکه همین حالا واردات حدود بیش از هزار قلم کالا در کشور ممنوع است و برای واردات ده‌ها قلم کالای دیگر نیز تعرفه‌های زیاد وارداتی وضع شده، تأکید کرد: اگرچه این روند در شرایط کنونی و برای حمایت از صنایع کشور و حتی مصرف‌کنندگان ضروری است اما اگر درهای کشور باز شود ممکن است صنایع نتوانند با کشورهای روز دنیا خود را مطابقت دهند.
کاشفی، معتقد است اینکه طی سال‌های اخیر مقام معظم رهبری بارها به موضوع استارتاپ‌ها و حوزه دانش‌بنیان توجه داشتند برای رفع این خلأها است.
رئیس اتاق کرمانشاه در ادامه از مهم‌ترین تبعاتی که تحریم‌ها بر حوزه تولید و تجارت کشور دارد هم یاد کرد و یکی از مهم‌ترین آنها را فاصله شدید و عجیب با تکنولوژی روز دنیا اعلام کرد.
کاشفی با بیان اینکه امروز عمده صنایع دنیا از تکنولوژی‌های مدرن در زمینه‌های مختلف استفاده می‌کنند، گفت: استفاده از تکنولوژی روز مزیت‌های متعددی برای صنایع جهان به همراه دارد که ما به‌ناچار با توجه به شرایطی که در اقتصاد و صنعت کشور با آن مواجهیم تا حدودی مجبور به گذر از این مزیت‌ها شدیم.
عضو هیات رئیسه اتاق ایران یکی از مهم‌ترین این موارد را صرفه‌جویی و مدیریت مصرف انرژی شامل آب، برق گاز و ... اعلام کرد.
کاشفی با اشاره به فاصله قابل‌توجهی که میزان مصرف انرژی صنایع ایران با دنیا دارد، خاطرنشان کرد: باوجوداینکه طی سال‌های اخیر قیمت حامل‌های انرژی در ایران تا حدودی تعدیل شده اما هنوز فاصله قیمتی فراوانی با جهان داریم.
رئیس اتاق کرمانشاه موضوع محیط‌زیست و آلودگی ناشی از صنایع را نیز از دیگر موارد مرتبط با استفاده از تکنولوژی روز در جهان دانست و عنوان کرد: اکنون بسیاری از صنایع دنیا میزان پساب‌ها و آلودگی خود را بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی کنترل می‌کنند و به نظر می‌رسد ماهم در کشور دیگر نمی‌توانیم مانند گذشته به آلوده کردن و این شیوه تولید پساب ادامه دهیم.
وی موضوع دیگری که مرتبط با استفاده از تکنولوژی روز است را آموزش اپراتور و نیروهای کار ماهر دانست و با بیان اینکه بسیاری از کشورهای دنیا هم‌زمان با تکنولوژی روز در این عرصه نیز قدم گذاشتند، تأکید کرد: این اقدامات به ارتقا راندمان این واحدها کمک کرده است.
اکوسیستم نامناسب فضای کسب‌وکار، سد اصلی تولید و تجارت
چالش مهم دیگری که عضو هیات رئیسه اتاق ایران در حوزه تولید و صنعت به آن اشاره کرد اکوسیستم فضای کسب‌وکار کشور بود.
وی با بیان اینکه حداقل طی دو سال گذشته و در ارزیابی که تمام فصول از فضای کسب‌وکار کشور صورت می‌گیرد و نظرات از بخش خصوصی و فعالان اقتصادی کسب می‌شود چند موضوع مهم مانع بهبود فضای کسب‌وکار کشور بوده، تأکید کرد: یکی از مهم‌ترین این موانع عدم پیش‌بینی فضای اقتصادی کشور است.
وی با بیان اینکه به دلیل عدم پیش‌بینی اقتصاد کشور فعالان اقتصادی نمی‌تواند آینده و قیمت مواد اولیه و حتی قیمت تا فروش محصولات خود را پیش‌بینی کنند، گفت: این موضوع به‌شدت بر کسب‌وکار واحدهای اقتصادی اثر می‌گذارد و امکان برنامه‌ریزی و عقد قراردادها را از آنها می‌گیرد.
وی حذف ناگهانی ارز ترجیحی را نمونه‌ای از این مسئله دانست که باعث شد در مقطع زمانی کوتاهی سرمایه در گردش موردنیاز برخی از واحدهای اقتصاد ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر شود و این واحدها دچار چالش تأمین منابع شوند.
کاشفی اظهار کرد: دومین مانع کسب‌وکاری که عمدتاً از سوی فعالان اقتصادی مطرح می‌شود تأمین نقدینگی است و واحد برای این موضوع مجبورند دست به دامان بانک‌ها، بورس و ... شوند.
عضو هیات رئیسه اتاق ایران سدسازی برخی از دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی را نیز از دیگر موانع پیش روی فضای کسب‌وکار در کشور برشمرد و تأکید کرد: اگرچه این دستگاه‌ها وظیفه خدمت‌رسانی دارند اما برخی از آنها امروز تبدیل به مرکزی برای خدشه‌دار شدن فضای کسب‌وکار تبدیل شدند.
وی تأمین اجتماعی و امور مالیاتی را نمونه‌ای از این دستگاه‌ها دانست و عنوان کرد: برای مثال تأمین اجتماعی که باید نهادی حامی کارگر باشد امروز دچار شرایطی شده که نه کارگر، نه کارفرما و نه خود سازمان از آن راضی نیستند.
کاشفی اضافه کرد: در حوزه امور مالیاتی شاهد شیوه‌های نامناسب اخذ مالیات و مالیات‌های جدید در کشور هستیم ازجمله مالیات بر تراکنش‌های مالی، مالیات بر عایدی و ... که در بلندمدت لطمه جدی به فضای اقتصادی کشور وارد می‌کند.
وی معتقد است این شیوه مالیات‌ستانی فقط برای کمک به تأمین بودجه‌ای است که سال‌به‌سال در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و مورد استفاده ارگان‌هایی قرار می‌گیرد که برخی از آنها فعالیتشان چندان ضروری نیست.
رئیس اتاق کرمانشاه با بیان اینکه نامناسب بودن فضای کسب‌وکار عمدتاً ناشی از روش‌ها و نوع برخورد در داخل کشور است و به شرایط تحریم‌ها ارتباط چندانی ندارد، عنوان کرد: صدور بخشنامه‌های متعدد و گاهی متضاد، عدم هماهنگی دستگاه‌ها با یکدیگر، تفکر و عملکرد جزیره‌ای در وزارتخانه‌ها و ... ازجمله مهم‌ترین عوامل بدی فضای کسب‌وکار کشور است.
صادرات، راه پایداری صنایع ایران
وی سومین موضوع مهمی که در حوزه تولید و تجارت کشور با آن مواجهیم و اکنون علاوه بر ظرفیت‌هایی که دارد دچار چالش‌هایی هم هست را بخش صادرات اعلام کرد و ادامه داد: تجربه نشان داده هر واحدی که در بازارهای فروش خصوصاً در بازارهای صادراتی حضور دارد اشتغال و آینده پایدار دارد و کمتر از تکانه‌های اقتصادی تأثیر می‌پذیرد.
کاشفی از ظرفیت‌های متعددی که در حوزه صادرات داریم یاد کرد و یکی از مهم‌ترین آنها را وجود بازارهای غنی در کشورهای همسایه ایران دانست و یادآور شد: به لحاظ تنوع در بازارهای همسایه و همچنین مسیرهای دسترسی به آن را ازجمله مسیر خشکی، ریلی و دریایی ظرفیت‌های زیادی داریم و کشورهای متعددی در حاشیه خلیج‌فارس کشورهای همسایه شمالی، افغانستان و پاکستان و خصوصاً عراق از بازارهای صادراتی مهم ما هستند.
کاشفی تأکید کرد: کشور عراق امروز با درآمد حدود ۱۴۰ میلیارد دلار در سال از فروش نفت به کشوری ثروتمند تبدیل شده که بازار بسیار خوبی را برای ما فراهم می‌کند.
وی حضور در بازارهای صادراتی را نیازمند برخی از اقدامات دانست و عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین این موارد حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی و معرفی تولیدات و توانمندی‌های ایران است.
عضو هیات رئیسه اتاق ایران تأکید کرد: از سوی دیگر باید توان رقابتی کالاهای تولید کشور را بالا ببریم تا بتوانند با موارد مشابه خود در سایر کشورها رقابت کند.
حمایت تمام‌قد اتاق بازرگانی از تولید و تجارت
وی در ادامه از عملکرد اتاق بازرگانی وی وظایفی که برای کمک به حوزه تولید و تجارت در این سه مقوله مهم دارد اشاره کرد و ادامه داد: در حوزه اکوسیستم فضای کسب‌وکار وظیفه رصد و پایش این فضا بر عهده اتاق بازرگانی است و از همین رو به‌صورت فصلی فضای کسب‌وکار کشور را با کسب نظر از فعالان اقتصادی سرد کرده و چندوچون آن را با جزئیات به دستگاه‌های اجرایی اعلام می‌کنیم.
وی تأکید کرد: برای استان کرمانشاه نیز به‌صورت مجزا فضای کسب‌وکار داخل استان را نیز رصد می‌کنیم و اطلاعات حاصل از آن را در اختیار مسئولان استان قرار می‌دهیم تا بتوانیم به بهبود این فضا کمک کنیم.
به گفته رئیس اتاق کرمانشاه، اخیراً اتاق کرمانشاه به‌عنوان دبیر جلسات کمیته بهبود فضای کسب‌وکار انتخاب شده و جلسات این حوزه با محوریت اتاق بازرگانی برگزار می‌شود که این امر به ظرفیتی برای بهبود فضای کسب‌وکار تبدیل شده است.
وی یکی دیگر از خدماتی که اتاق بازرگانی در حوزه تولید و تجارت ارائه می‌دهد را ظرفیت بسیار مهم شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی برای رسیدگی به مشکلات اعلام کرد و ادامه داد: امروز بسیاری از فعالان اقتصادی و تشکل‌های بخش خصوصی متوجه شدند که مسیر گشایش مشکلات پیش روی آنها از طریق شورای گفتگوی ملی و استانی است.
کاشفی خاطرنشان کرد: اکنون به‌صورت مستمر گزارشات مشکلات فعالان اقتصادی را از سوی تشکل‌های تخصصی دریافت می‌کنیم و پس از چکش‌کاری این مسائل در جلسات کارشناسی شورای گفتگو، موضوع درنهایت در جلسات شورای گفتگو مطرح شده و به‌صورت استانی و ملی پیگیری می‌شود.
عضو هیات رئیسه اتاق ایران ظرفیتی دیگر اتاق بازرگانی برای حمایت از حوزه تولید و تجارت فراهم می‌کند را دفاع از واحدهای صنعتی و تولیدی در مراجع دولتی ازجمله مالیات، تأمین اجتماعی و ... اعلام کرد و یادآور شد: نمایندگانی از اتاق بازرگانی در نهادها داریم و بسیار اصرار داریم صدای بخش خصوصی در این دستگاه‌ها شنیده شود و بتوانیم از حقوق بخش خصوصی دفاع کنیم.
رئیس اتاق کرمانشاه با بیان اینکه اتاق بازرگانی در زمینه مسائل برون‌مرزی نیز حمایت از واحدهای تولیدی و تجاری را انجام می‌دهد، عنوان کرد: در این راستا به‌صورت مستمر برنامه‌هایی برای اعزام و پذیرش هیئت‌های اقتصادی با کشورهای طرف تجارت ایران داریم.
کاشفی یکی دیگر از خدمات اتاق بازرگانی برای توسعه صادرات را راه‌اندازی شتاب‌دهنده صادرات اعلام کرد و گفت: به‌زودی اولین رویداد شتاب‌ده‌ی صادرات را با حضور ۳۰ واحد صنعتی که از پیش شناسایی شدند برگزار خواهیم کرد.
به گفته کاشفی آموزش‌هایی در حوزه‌های مختلف بازاریابی بین‌المللی، مارکتینگ، بسته‌بندی و ... نیز برای آنها در نظر گرفته می‌شود.
وی ادامه داد: البته به این واحدها پیشنهاد دادیم یک واحد بازاریابی بین‌المللی را نیز در مجموعه خود راه‌اندازی کنند.
رئیس اتاق کرمانشاه با بیان اینکه باید تمرکز خود را بر صادراتی کردن واحدهای تولیدی فعلی بگذاریم، عنوان کرد: اگر اکنون بخواهیم واحدهای تولید صادرات محور را راه‌اندازی کنیم به میلیاردها میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیازمندیم.
وی همچنین راه‌اندازی دایرکتوری فعالان اقتصادی کرمانشاه به چهار زبان دنیا را نیز اقدام دیگر اتاق بازرگانی برای کمک به بنگاه‌های اقتصادی دانست که برای تمام جهان در دسترس است.
کاشفی با اشاره به اینکه برای حمایت از صادراتی شدن واحدها تلاش می‌کنیم شرایط حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی را نیز برای آنها فراهم کنیم، گفت: اکنون هزینه حضور در نمایشگاه‌ها برای بسیاری از واحدهای زیاد است و باید از طریق پاویون و یا سایر روش‌ها حمایت‌هایی را برای آنها در نظر بگیریم.
کاشفی حضور در نمایشگاه‌ها را سکویی برای جهش صادرات دانست و گفت: متأسفانه در گذشته سازمان توسعه تجارت یارانه برای نمایشگاه‌ها در نظر می‌گرفت که اکنون این یارانه حذف شده است.
وی با بیان اینکه شرایط استفاده از این حمایت‌های اتاق برای فعالان اقتصادی فراهم است، افزود: متأسفانه برخی از صنایع چون صادراتی نیستند این خدمات را دریافت نمی‌کنند و از همین رو ما تلاش می‌کنیم خدمات را برای این گروه نیز گسترده و فراگیر کنیم.
بخش معدن نیازمند 2 استراتژی
موضوع دیگری که عضو هیات رئیسه اتاق ایران به آن اشاره کرد بخش معدن بود و گفت: این بخش تا حدودی مغفول مانده است.
وی با بیان اینکه در حوزه باید دو استراتژی مهم داشته باشیم که البته بخش عمده مسئولیت آن بر عهده بخش خصوصی شامل خانه معدن و نظام‌مهندسی معدن است، گفت: اولین اولویت حفظ معادن فعلی اعلام کرد.
کاشفی اظهار کرد: باید این معادن را به سمت فرآوری و ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر سوق دهیم و از خام‌فروشی جلوگیری شود.
کاشفی دومین استراتژی را شناسایی معادن جدید اعلام کرد و افزود: هرچقدر معادن بیشتر شناسایی شود برای آینده اقتصاد کشور نیز اثرگذار است.
وی با اینکه امروز خوشبختانه فرهنگ و فهم معدن در کشور نهادینه شده، افزود: البته هنوز چالش‌های ازجمله قوانین سخت‌گیرانه، مشکلات فرهنگی و ... وجود دارد که باید به آن پرداخته شود.