در سی و پنجمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی»، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه‌شده توسط بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرارگرفته‌اند.
در بخش تحولات جهان، سرمایه‌گذاری 600 میلیارد دلاری گروه 7 برای رقابت با ابتکار کمربند و راه چین خبرساز شد. در اجلاس سران گروه 7 بر سر استراتژی کلان رقابت ژئواکونومیک با چین توافقاتی صورت گرفته و وعده سرمایه‌گذاری 600 میلیارد دلاری در زیرساخت‌های کشورهای درحال‌توسعه داده شد. این توافق در قالب راهبرد کلان موسم به «مشارکت در توسعه زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری در پهنه جهانی» اجرایی خواهد شد.
در تحولات منطقه‌ای محمد بن سلمان در روزهای اخیر راهی طیفی از کشورهای منطقه شد تا سیاست منطقه‌ای عربستان را گامی به‌پیش ببرد. یکی از مقاصد این سفر مصر بود. در پی سفر ولیعهد عربستان سعودی به مصر، دو کشور 14 توافقنامه و یادداشت تفاهم به ارزش 7.7 میلیارد دلار امضا کردند. در سفر به ترکیه مقامات بازرگانی عربستان اعلام کردند که این کشور، تحریم غیررسمی خود علیه صادرات ترکیه را لغو کرده است و هیچ محدودیت گمرکی برای کالاهای ترکی در عربستان سعودی وجود ندارد. اردن یکی دیگر از مقاصد سفر منطقه‌ای بن سلمان در هفته گذشته بود. در جریان این سفر قراردادهای اقتصادی مهمی میان دو کشور در حوزه‌های معدن، ساخت‌وساز، انرژی اتمی، واردات و صادرات امضا شد.
مصر نیز در پی فشارهای اقتصادی اخیر تلاش‌های تازه‌ای برای احیای روابط سیاسی در راستای بهره‌برداری اقتصادی داشته است. امیر قطر برای نخستین‌بار پس از تنش‌های سال 2017 که منجر به تیرگی روابط این کشور با عربستان، امارات و مصر شد، راهی قاهره شد تا دوره‌ای تازه در روابط سیاسی دو کشور را شکل دهد. یکی از محورهای این دیدار سرمایه‌گذاری قطر در مصر بود. در خلال این دیدار مقامات مصری اعلام کردند که سرمایه‌گذاران قطری فرصت مشارکت در حدود 50 پروژه سرمایه‌گذاری در مصر را دارند. مصر همچنین با روسیه توافق کرد که دو کشور از ارزهای محلی خود در معاملات تجاری دوجانبه استفاده کنند. وزیر تجارت و صنعت مصر اخیراً گفته است که قاهره مکانیسم پرداختی را برای استفاده از روبل روسیه در مبادلات تجاری با مسکو ایجاد خواهد کرد. در اقدامی دیگر رسانه‌ها از سفر یک هیئت مصری متشکل از 12 تاجر و اعضای فدراسیون صنایع مصر برای اولین‌بار پس از 10 سال به اسرائیل خبر دادند. هیئت مصری در این سفر با مقامات اسرائیلی از سازمان‌های مختلف ازجمله انجمن تولیدکنندگان اسرائیل، فدراسیون اتاق‌های بازرگانی اسرائیل و مؤسسه صادرات اسرائیل دیدار کرد.
دولت طالبان از موافقت ازبکستان برای اجرای کریدور ریلی موسوم به ترنس افغان خبر داده است. قرار است در نشست آتی بازسازی افغانستان که در تاشکند ازبکستان برگزار می‌شود در مورد نحوه تأمین مالی این پروژه، توافق صورت گیرد. اخیراً بخش خصوصی روسیه نیز تفاهم‌نامه‌ای با اتاق بازرگانی افغانستان امضا کرده است. در قالب این تفاهم واردات گاز، گندم و سایر محصولات از روسیه و صادرات محصولات کشاورزی افغانستان به روسیه از طریق خط ریلی حیرتان مزار صورت خواهد گرفت.
اما داده‌های تازه نشان می‌دهد واکنش شرکت‌های چینی به تحریم روسیه دوگانه بود. درحالی‌که فعالیت شرکت‌های مهم چینی اغلب تداوم‌یافته، شرکت‌های بزرگ نفتی چین و نیز بانک‌های بزرگ این کشور همکاری با روسیه را متوقف کرده یا کاهش داده‌اند و یا از طریق زیرمجموعه‌های خود در بازار روسیه فعالیت می‌کنند.
گزارش تازه انکتاد در مورد سرمایه‌گذاری خارجی در جهان نیز داده‌های قابل‌تأملی ارائه می‌کند. آمریکا همچنان به‌عنوان جذاب‌ترین مقصد سرمایه‌گذاران مستقیم خارجی در سال 2021 باقی‌مانده است. در محیط همسایگی ایران، موقعیت امارات و اسرائیل در مکان‌های 12 و 19 قابل‌توجه است.
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را باهدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است. در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
متن کامل سی‌وپنجمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا مشاهده کنید.