مراسم بیست‌وششمین سال‌روز ملی صادرات به همت اتاق ایران و با حضور رئیس‌جمهور، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور و وزیر صنعت، معدن و تجارت، در سالن اجلاس سران برگزار شد. در این مراسم غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران از ضرورت ایجاد شورای تجارت خارجی به منظور یکپارچگی در سیاست‌گذاری‌های تجاری و توجه به تحولات جهانی در برنامه هفتم توسعه، سخن گفت.
شافعی مدیریت واحد را یکی از نیازهای مهم و قدیمی کشور عنوان کرد که به دلیل تعدد دستگاه‌های درگیر و نبود مدیریت یکپارچه در تجارت خارجی آسییب‌های جدی را به روند توسعه اقتصادی کشور وارد کرده است.
او طبق یافته‌های مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، گفت: بر اساس قوانین مصوب در ایران حدود 44 دستگاه به صورت مستقیم و غیرمستقیم درگیر تجارت هستند. در کشورهای موفق که تجارت خارجی آنها رشد قابل توجهی داشته، مرکز واحد و مشخصی برای سیاست‌گذاری شکل گرفته و تجربه نشان می‌دهد که این تفکر به کاهش هزینه مبادله در روند تجارت کمک می‌کند، بنابراین خواسته بخش خصوصی تشکیل شورای تجارت خارجی است.
بر اساس اظهارات رئیس اتاق ایران حجم صادرات غیرنفتی و ترکیب آن در دنیا، قدرت اقتصادی، سیاسی و فنی محسوب شده و امروز با ابزار دیگری این قدرت سنجیده نمی‌شود. پس در ایران نیازمند نگاه‌های بلندمدت در حوزه صادرات و سیاست‌های خارجی هستیم.
شافعی بازنگری در شیوه نقش‌آفرینی در زنجیره ارزش جهانی را مورد توجه قرار داد و درباره رویکرد برنامه‌های بالادستی به ویژه برنامه هفتم توسعه که در شرف تدوین است نسبت به صادرات غیرنفتی، تاکید کرد: ضرورت دارد در حوزه صادرات غیرنفتی به دنبال یک تحول اساسی باشیم. بررسی ده قلم عمده صادراتی کشور نشان می‌دهد که محصولات پتروشیمی و میعانات گازی تقریبا نیمی از صادرات غیرنفتی ایران را تشکیل می‌دهند. تمرکز جغرافیایی صادرات ایران به گونه‌ای است که سهم 5 شریک اصلی صادراتی ایران حدود 70 تا 75 درصد صادرات ایران را تشکیل می‌دهند. بررسی نوع کالاهای صادراتی حاکی از غلبه کالاهای با فناوری و ارزش‌افزوده پایین است. از طرفی در چند سال اخیر سهم کالاهای با فناوری بالا در ترکیب صادرات زیر یک درصد بوده است و بخش بیشتر صادرات ایران مبتنی بر منابع بوده که محرک رشد و توسعه اقتصادی نیست که این زنگ خطری برای کشور به شمار می‌آید.
به باور رئیس اتاق ایران، افزایش صادرات، مستلزم تولید کالای با کیفیت است و تولید چنین کالایی به تکنولوژی بالا نیازمند دارد که متاسفانه در ایران این روند شکل نگرفته است.
او تصریح کرد: در منطقه‌ای با تحولات شدید سیاسی و اقتصادی قرار داریم که سیاست‌های دولت‌های حاکم، نقش پررنگی در تحولات و آینده بخش خصوصی دارد. بنابراین برنامه‌ریزی برای همکاری‌های بلندمدت با همسایگان، بسیار مهم است.
شافعی از تصمیم‌سازان و نهادهای متولی تجارت تقاضا کرد که در برنامه‌ریزی خود با رویکردی برون‌گر و حضور در بلوک‌های منطقه‌ای، حرکت کنند.
رئیس اتاق ایران ادامه داد: پیش‌بینی تحلیل‌گران این است که در طول برنامه هفتم، تغییراتی رخ دهد و شاهد انتقال قدرت به آسیا باشیم. از طرفی تغییرات آب‌وهوایی را تجربه می‌کنیم و باید برای استفاده از سوخت‌های کم آسیب مانند گاز برنامه داشته باشیم. سیاست‌گذاری بر اساس این تحولات بر آینده ایران و جبران عقب‌افتادگی‌های اقتصادی مهم است و باید در برنامه هفتم این تغییرات ملاک عمل قرار بگیرد چراکه بی‌توجهی به آن موجب می‌شود جوانان و نسل فعلی، سیاست‌گذاران را نبخشند.
