در پنجاه و ششمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی»، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه‌شده توسط بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرارگرفته‌اند.
در بخش تحولات جهانی، پس از خبر جنجال‌آفرینی بالون‌های اطلاعاتی چینی بر فراز آمریکا که موجبات اعمال تحریم-های جدیدی را برای شش شرکت هوا-فضای چینی فراهم آورد، تحولات روسیه همچنان در مرکز توجه قرار دارد. تحریم‌های غربی اعمال شده بر این کشور، از جمله در نظر گرفتن سقف قیمت اجباری بر روی محصولات نفتی، سبب شد تا روسیه در اقدامی تلافی‌جویانه، تصمیم کاهش تولید نفت خود را اعلام کرده و جهان را در انتظار بازخورد این سیاست داوطلبانه قرار دهد. فشارها سبب شده تا سیاست چرخش به سمت شرق روسیه سرعت بیشتری به خود بگیرد، به‌نحوی‌که در حال حاضر اقتصاد روسیه وابستگی بالایی به سرمایه چینی داشته و ضمن حفظ عنوان پمپ‌بنزین چین، تبدیل به بزرگ‌ترین تأمین‌کننده محصولات کشاورزی و غذایی این کشور نیز شده است.
در این میان، باوجود هشدار آمریکا در مورد عدم تبعیت از محدودیت‌های اعمال شده بر روسیه به کشورهایی نظیر عمان، امارات و به‌ویژه ترکیه، روسیه با تصویب استراتژی جذاب توسعه بازار مالی 2030-2023، زمینه را برای افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و در نتیجه تأمین نقدینگی مورد نیاز خود از طریق کشورهای دوست فراهم آورده است.
خبر جالب‌توجه دیگر، بحث افزایش احتمال بروز جنگ‌های تجاری میان کشورهای جهان بر سر سیاست‌های اقلیمی و محافظتی زیست‌محیطی است که اغلب کشورها و شرکت‌های خارجی که قوانین زیست‌محیطی ضعیف‌تری دارند را با اعمال تعرفه‌های تجاری تحت‌فشار قرار می‌دهد.
در بخش تحولات منطقه، عربستان در ادامه رویکرد توسعه‌ای خود در سال‌های اخیر، با انجام اصلاحاتی در بخش گردشگری توانست بیشترین میزان جذب توریست را در میان کشورهای عربی و در سه‌ماهه ابتدای سال 2022 داشته باشد. امضای یادداشت تفاهمی با شرکت سامسونگ کره جنوبی در راستای توسعه فناوری‌های نوین و مشارکت در اجرای ایده بلندپروازانه ساخت یک کلان‌شهر هوشمند و آینده‌نگر در عربستان، در همین راستا انجام شد. همچنین با هدف ادغام بیشتر این کشور با شبکه‌های تجارت جهانی و ارتقای امتیاز در شاخص اتصال خطوط کشتیرانی آنکتاد، اخیراً سازمان بنادر عربستان سعودی بندر تجاری جبیل را به مسیر کشتیرانی سرویس خلیج هند اضافه کرد.
امارات نیز پس از امضای توافقنامه ابراهیم در سپتامبر 2020 با هدف ارتقای تجارت با رژیم صهیونیستی، با ثبت رکوردی تاریخی افزایش 110 درصدی تجارت کالا، جایگاه خود را در نقشه تجاری شرکای این کشور تحکیم کرد. امارات در مسیر توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر خود نیز حوزه انعقاد توافقنامه‌ها را تا کشورهای آفریقایی گسترش داده است. در سمت شرق منطقه اما پاکستان بعد از اختلافات رخ داده با چین بر سر پروژه ارتقای راه‌آهن مسیرهای کریدور اقتصادی چین-پاکستان، از روسیه به‌منظور سرمایه‌گذاری و مشارکت دعوت کرده است. همچنین مقامات این کشور به دلیل اهمیت بهره‌گیری از ظرفیت‌های همکاری در حوزه راه‌آهن ترانس افغان، به همراه کشور ازبکستان، قول مشارکت مالی در این طرح را به طالبان داده‌اند. قزاقستان نیز با توجه به چشم‌انداز مثبت شرایط ژئواکونومیک خود، در تلاش برای جذب حدود 150 میلیارد دلار سرمایه-گذاری مستقیم خارجی طی هفت سال آینده است.
به گزارش اتاق ایران آنلاین، مرکز پژوهش‌های اتاق ایران درحرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را باهدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است و در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
متن کامل پنجاه و ششمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا بخوانید.